De waarde van de eerste condensator direct achter je buis is simpel: die mag niet groter zijn dan in de datasheet van de buis staat aangegeven. 4u is wel erg weinig bij deze vermogens, dus kan je beter een modernere buis gebruiken. Een gelijkrichter mag in principe geen invloed op de klank hebben. Als hij dat wel heeft (hij dus eigenlijk niet doet wat hij hoort te doen: zo goed mogelijk gelijkrichten) en dat echt is wat je wilt, moet je ook niet extra gaan filteren en bufferen: Daarmee doe je die invloed juist te niet.

Verder ben je er niet met een simpel ferrietkerntje. Voor 50Hz heb je een flinke ijzerkern nodig (vergelijkbaar met je nettrafo zeg maar even voor het gemak) of een weerstand (is een stuk kleiner en goedkoper en werkt niet eens veel minder goed). Het berekenen van de weerstand en 2e condensator heb ik niet direct paraat, misschien dat iemand anders dat wel zo uit zijn mouw schudt.

Overigens kan een brom ook van hele andere plaatsen afkomstig zijn. Hoe zit je gloeicircuit inelkaar? Gelijkspanning? Indien wisselspanning, zit er dan een symmetrisch of instelbaar massapunt aan? Verder kan brom ook van het magneetveld van je voedingstrafo komen, die kan je draaien of verplaatsen om te testen.

De 5Z4P en de 274B verschillen maar weinig van elkaar. Zo weinig dat ik geen merkbaar verschil verwacht als je de eerste door de tweede zou vervangen. Een 5U4 is riskanter. Die wil 3A gloeistroom en het is de vraag of de trafo daarop berekend is.

Je bent niet helemaal duidelijk over het bestaande afvlakfilter. Als dat een condensator ingang heeft, is 4uF de normale waarde. De maximale waarde zou inderdaad wel eens 8uF kunnen zijn. Groter lijkt me erg riskant.

Smoorspoelen voor 100Hz zijn zware dingen waarop bezuinigd zou kunnen worden. Ferrietkeren zijn hiervoor niet geschikt, je hebt ijzer nodig. De belangrijkste parameter is de maximale gelijkstrooom die er door kan. Bij een te grote stroom gaat de kern verzadigen en neemt de werking van de smoorspoel af. Als gevolg daarvan *kan* bij meer volume ook meer brom ontstaan. In de praktijk wordt die extra brom meestal door het hardere geluid gemaskeerd. Voordat je nu een zwaardere smoorspoel gaat aanschaffen, zou ik toch eerst een paar andere zaken onderzoeken.

Als de brom ook zonder ingangssignaal te horen is, *kan* die ook via de ingang binnenkomen. Probeer eens wat er gebeurt als je de ingang(en) kortsluit. Is de brom dan weg, dan ligt de oorzaak niet eens bij de voeding.

Een andere plaats waar brom vandaan kan komen, zijn de gloeidraden en de bijbehorende leidingen. Bij dit soort buizenschakelingen worden dan ook de gloeidraadleidingen getwist en zo ver mogelijk bij de signaalvoerende leidingen vandaan gehouden. Waar dat niet kan, zoals tussen gloeidraad en kathode van een buis, kan een klein lekje al brom veroorzaken. In zo'n geval zal het ene kanaal meestal harder brommen dan het andere. Door de buizen om te wisselen kun je de schuldige localiseren.

Het onderuit gaan van de bas bij toenemend volume wijst er op dat de voeding het niet bij kan sloffen. Lage tonen consumeren immers de meeste energie en doen dus het grootste beroep op de voeding. Zoals een nette buizenversterker betaamt, gaat hij niet aan het afkappen maar aan het afronden. De oorzaak hiervan ligt niet zozeer bij het afvlakfilter. Het is de gelijkrichter of de voedingstransformator maar waarschijnlijk beide.

Voor onderzoek naar de invloed van de gelijkrichter kun je beide diodes tijdelijk vervangen. Elk door een 1N4007 in serie met een 220R/5W weerstand. Als dat voldoende helpt, heb je alleen maar een zwaardere gelijkrichter nodig. Helpt het onvoldoende, dan kun je proberen of het uitschakelen van één van de kanalen (buizen er uit) het andere kanaal beter maakt. Zo niet dan ben je waarschijnlijk tegen de grenzen van je buizen opgelopen. Om dat te verhelpen, is een compleet redesign van de versterker nodig.

Pieter Kralt

Hallo iedereen,

Onlangs heb ik een schattig Chinees buizenversterkertje, single-ended, 2x 10W klasse-A

Als de versterker inderdaad zuiver in klasse A staat, is de maximale stroom met signaal niet groter dan de russtroom.
Indien dit het geval is lijkt me de voeding in orde en deugt waarschijnlijk de versterker niet (het ontwerp), onjuiste opbouw, instabiliteit, oscilleer neigingen tijdens een deel van de uitsturing, verzadiging van de uitgangstransformator bij lage frequenties, enz.
Laat je niet gek maken met allerlei exotische onderdelen, buizen, condensatoren, e.d.
De elektronen lopen voor de een niet harder dan voor de anderen.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Rene,

Ik zou voor dat je wat dan ook gaat berekenen verbouwen wat al niet, eerst eens de oorzaak opzoeken van het probleem.

Betekend meten

Pas als je weet waar het probleem vandaan komt kun je pas de juiste maatregelen treffen, t's nu maar wat roepen.

Maurice

Beste René,

het brom-probleem heeft niet te maken met de primaire afvlakking of met de gelijkrichtbuis. De reden dat ik dat denk is eenvoudig te begrijpen, de hoeveelheid brom is bij deze versterker kennelijk afhankelijk van de stand van de volumeregelaar. Zie je eigen tekst: "Een klein brommetje die goed hoorbaar is op minder dan de helft van het volume". Je moet deze fout dus zoeken in de voorversterker. Mogelijke oorzaken zijn onvoldoende afscherming, slechte lay-out van de bedrading en onvoldoende afvlakking van de voedingsspanning van de voorversterkerbuizen.

Dat de bas "onderuit" gaat bij een hoger volume ligt ook niet aan het afvlakfilter. Een eindtrap met 1 pentode staat per definitie in klasse A, het stroomverbruik is daarmee onafhankelijk van het geleverde vermogen. De oorzaak van dit probleem zit 'm meestal in een onvoldoende uitsturing van de eindtrap, je kan dit het beste controleren m.b.v een testsignaal en een oscilloscoop. Eventueel kan het ook liggen aan de gebruikte luidsprekers, maar ik veronderstel dat je deze mogelijkheid al hebt uitgesloten.

Om 10 Watt uitgangsvermogen te kunnen halen uit een enkele gu50 zendbuis in triodeschakeling heb je een plaatspanning nodig van minimaal 400 volt. De plaatstroom voor de eindbuizen is in dat geval 2x 100 mA, dus totaal 200 mA. De gelijkrichter moet dus circa 220 mA kunnen leveren bij 400 volt. Een 5Z4P zal hier goed kunnen voldoen, een 274B ook. Het voordeel van de Chinese 247B is dat deze een glasballon heeft in jaren '20 stijl, en dat past natuurlijk goed bij moderne versterkers zonder bovenkap (open bouwvorm).

Je kan er overigens niet klakkeloos van uitgaan dat een 20 Watt versterker ook werkelijk 20 Watt levert. Er zijn talloze manieren om het uitgangsvermogen te specificeren, en dit geldt in het bijzonder bij de z.g. high-end apparatuur.

Er kunnen bovendien praktische redenen zijn om het uitgangsvermogen wat te verminderen. Bij 10 Watt uitgangsvermogen (40 Watt plaatvermogen) is de verwachte levensduur van een gu50 circa 1750 uur. Voor normaal gebruik in een straaljager is dat ruim voldoende, maar in de huiskamer eigenlijk niet.

--
http://www.hupse.eu/radio

Môghuh iedereen,

Brom: Bij nadere bestudering deed de bedrading in deze versterker me denken aan een reparatie aan een goedkope Behringer microfoon versterker rond 1986/7, een vroege batch met kinderziekten bleek achteraf.. Een grote 19-inch kast met slechts één smalle printplaat achter het frontpaneel en lange afgeschermde bekabeling naar de achterkant waarbij ze de fout maakten, de in- én out-put kabels zó strak bij elkaar te hebben gebonden met taile-wraps dat 'ie bij hoge ingangsgevoeligheid begon te 'fluiten', zonder input! ..In deze buizenversterker heb ik wat AC kabels uit de buurt moeten leggen van het andere.. PRESTO! Bijna stil op 3/4 van 't volume.. ! Tja binnen 't bedrijfsleven blijkt de communicatie tussen de ontwikkel- en productie-afdeling vaak niet optimaal en op Q.C. kan bezuinigd worden, ach wat verwacht je voor die prijs, zo ook..

5Z4P: Na de gloeispanning te hebben gecontroleerd en na Pieter's 1N4007 diode test kwam ik tot de conclusie dat beide dioden in de buis wel behoorlijk onder de maat moesten zijn.. Ben toen maar een oude vriend-met-buizen-zolder gaan bezoeken die mij wist te vertellen dat deze nieuwe Shuguang 5Z4P deed alsof 'ie al behoorlijk versleten was.. Hoewel die 't maar raar vond, vermoede hij een suffe fabricagefout ofzo.. Door deze 'symetrische slijtage' (en mijn gebrek aan ervaring met buizen) was ik gaan twijfelen aan 't ontwerp, maar ALLES wat we erna instaken deed de versterker beter functioneren dan 'ie ooit deed!

Na wat 'toonfietsen' en meten bleek de versterker best aardig linear te zijn, hoewel.. De 6SJ7 BLIJFT een 'Fender Champ' buis met een bruin karakter, geweldig voor symphonishe humbucker guitar-rock en oude Moog platen, laat dat nou net mijn ding zijn!

Iedereen bedankt voor alle hulp en suggesties.. ..!!!