X 2 Ratelcondensator (Algemeen)

door Pieter Vos , 24.07.2011, 16:23 (4676 dagen geleden) @ Matthias Meijer

Behalve het kortsluiten van de HF component van storing welke via de voedingstrafo van het lichtnet binnenkomen heeft de ratel condensator nog een ander doel, dat is het wegfilteren van de storing ontstaan bij de gelijkrichting.

Bij de gebruikelijke gelijkrichting wordt na de diodes de stroom direct naar een reservoir condensator geleid. Deze afvlak elco wordt echter alleen bijgeladen als de wisselspanning van de trafo wikkeling op dat moment een hogere waarde heeft dan de gelijkspanning op de elco. De rest van de tijd ontlaadt de afvlak elco zich over de schakeling. Vandaar dus de rimpelspanning op de afvlak elco.

De hier belangrijke conclusie van bovenstaand verhaal is dat de afvlak elco niet continu maar met stroomstoten wordt opgeladen, 100 stoten per seconde bij dubbelfazige gelijkrichting en 50 Hz lichtnet frequentie.

Door de diodes vloeit een stootvormige, pulserende stroom. Deze is verre van gladjes zoals bijvoorbeeld een 50 Hz sinus golf. Hoe scherper de hoeken van de stroom stoten, hoe meer hogere harmonischen (boventonen) er in de beladings stroom naar de afvlak elco zitten. En dat produceert zelfs HF storing op de AM banden, met name op LG.

Met name bij gelijkrichting met silicium dioden zitten er scherpe knikken in de pulsvormige stroom die er door heen gaat. Dus hoor je veel ratel op de LG en MG. Ik heb het vaak meegemaakt bij het zelf bouwen van voedingen voor met name transistor radio's: ratelcondensatoren weggelaten? gestoorde ontvangst op AM. In sommige fabrieks apparaten, in welke geen ratel condensatoren waren ingebouwd heb ik deze zelf naderhand ingebouwd. Zo produceerde mijn Sansui torren versterker ook HF storing totdat ik er twee ratelcondensatoren in gezet heb.

Met buis gelijk richting zijn de knikken in de stroom pulsen minder scherp, dankzij de zachtere karakteristiek van de buis diode t.o.v. de silicium diode. Het is om die reden dat ratel condensatoren minder hard een noodzaak zijn bij gelijkrichting met buizen. Om die reden - en het gevaar van sluiting - verwijder ik standaard de oude en vaak verdachte ratel condensatoren (de teer is vaak als deels gesmolten geweest) uit oude buizen radio's en plaats ik er geen nieuw model C weer in hoewel dat ontstoor technisch beter is.

mvg, Pieter.