Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst (Techniek Radio/TV)

door frans maessen @, lanaken, 09.04.2018, 20:10 (2180 dagen geleden)

Hallo radiovrienden,

Al een hele tijd op (en onder) de operatietafel een Graetz Sinfonia 4R.
Was nogal veel zoekwerk veroorzaakt door oververhitting/kortsluiting van C148 en R152 die tegen mekaar geplakt waren, R138 was oneindig waardoor de EABC anode stroomloos was, gelijkrichter vernieuwd, koppel/knal en andere condensatoren vernieuw (ERO's).

Maar toen kwam er mooi geluid uit op de Korte, Midden en Lange Golf.

[image]

FM was een ander verhaal, kreeg eerst alleen een lokale zender door op 94 MHz die eigenlijk op 105 hoort te zitten en voor de rest een hoop gekraak. ECC85 verwisseld. Zo goed als mogelijk FM doos schoongemaakt en bekeken maar geen rare dingen. Ten einde raad voorzichtig aan een paar spoelen gedraaid en teruggezet op dezelfde plek. Waarempel toen ik L37 heen en weer draaide verdween het gekraak en kwamen zenders goed door, dit is de spoel waarvan de uitgang naar de ECH81 gaat. Ik dacht kat in het bakkie maar niets was minder waar. Op de schaal van 88.5 tot 95 MHz krijg ik de zenders door van 98 tot ong. 108 MHz. En van 95 tot 100 Mhz niets (niet verwonderlijk omdat er boven 108 MHz niets in de lucht is, toch?).

Is er een makkelijke manier om de schaal/ontvangst terug te zetten naar waar die hoort of moet ik een expert te hulp roepen met een wandvol apparatuur??

Nog een laatste vraag, zie ook de foto, de bovenste en onderste koperen sierstrippen zijn links en rechts met een draadje verbonden. Was dit om de antenne ontvangst te verbeteren??

[image]

Ik hoop dat ik jullie geen slapeloze nachten ga bezorgen :).

mvg
Frans Maessen

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door Erik @, 09.04.2018, 21:24 (2180 dagen geleden) @ frans maessen

Hoi,

Kraken zou normaal gesproken niet door een verlopen spoel veroorzaakt kunnen worden.
Heb je de spoel al eens gemeten, is deze niet onderbroken/heeft slecht contact?

Als de stations verschoven binnenkomen, staat de oscillator frequentie fout.
Hierdoor wordt een andere frequenties dan de gewenste op 10.7mhz gemengd, doordat je ingangstrap (waarschijnlijk) wel op je juiste frequentie staat, is de gevoeligheid ook veel minder.

Verlopen condensatoren zouden mijn eerste gok zijn, maar zonder die wand met meetapparatuur is het een beetje trial and error
om de exacte fout te vinden.
Maar je zou met een 2e FM radio de oscillator kunnen beluisteren en er eens aan rekenen:
Oscillator frequentie +10.7 = de frequentie die ontvangen wordt
En vervolgens de oscillator frequentie, voorzichtig, omhoog of omlaag regelen met de spoel en trimmer (kan de nummers niet lezen in het schema)

Mvg,
Erik

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 09.04.2018, 21:46 (2180 dagen geleden) @ Erik

hoi Erik

Bedankt voor het meedenken met deze hobbyist. Heb tot nu toe redelijk success gehad met weinig apparatuur dus hoop het dit keer ook te kunnen doen.

[image]

Met het draaien aan spoel 37 kreeg ik weer wat leven in de FM brouwerij.

Heb het schema een beetje groter en hopelijk duidelijker gemaakt. Met welke Condensator en Spoel moest ik proberen het probleem te verhelpen (voorzichtig).

Zou mooi zijn als ik de radio helemaal naar de originele schaal kan terugbrengen van 875 tot 100 mhz, 95 Mhz zou al helpen om L1 te krijgen.:).

Enig idee op mijn 2de vraag?

mvg, en alvast bedankt.
Frans Maessen

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 09.04.2018, 21:55 (2180 dagen geleden) @ frans maessen

Beste Frans,


in Duitste FM tuners komen vaak keramische insteltrimmers voor. Ik denk dat die ook in deze FM tuner zitten (maak anders even een foto van het binnenwerk). Als de radio in de loop der jaren vochtig heeft gestaan kan het zilver op deze trimmers helemaal geoxideerd zijn (het ziet dan sterk zwart). hierdoor neemt de capaciteit van die trimmers af, waardoor de tuner ontstemt raakt. in het laatste stadium werken de trimmers helemaal niet meer en moeten dan vervangen worden. Dat laatste stadium kan je ook testen : draaien aan de trimmer geeft geen wijziging meer in de kring... (onthoud daarbij wel de originele positie)

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 09.04.2018, 22:01 (2180 dagen geleden) @ kris

Kris,
Zal morgen een close up maken van het FM doosje.
mvg
Frans Maessen

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 10.04.2018, 08:49 (2179 dagen geleden) @ kris

Hallo Kris,

Hier een foto van het FM doosje.
[image]


mvg
Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door henkk @, 10.04.2018, 11:13 (2179 dagen geleden) @ frans maessen

Behalve die trimmers zijn die keramische buiscondensatortjes ook zo nu en dan zonder capaciteit.
Vroeger dacht ik dat deze het eeuwige leven zouden hebben maar ze gaan soms toch stuk.

Henk

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 10.04.2018, 12:21 (2179 dagen geleden) @ frans maessen

Beste Frans.

De trimmers zien er lekker zwart uit. Of ze het zilver helemaal weg is kan ik vanop afstand uiteraard niet zeggen. Maar je kan wel testen door de oscillator trimmer wat te verdraaien, en kijken of dit nog (voldoende) invloed heeft. De oscillator trimmer staat in het schema links van de rechtse ECC85 helft.

en anders: Zijn die trimmers ervanboven uit te halen? (kan je bij de solderingen). Dan heb je geluk, sommige tuners moeten helemaal uit elkaar om ze los te solderen.. de middenste trimmer op de foto lijkt me makkelijk toegangelijk om er eens uit te halen en na te meten.

vreemd dat draaien aan S37 er weer een beetje bovenop hielp, das de uitkoppeltrap.

zoals Henk al aangaf kan er ook een vaste ceramische C de geest geven door vergaan zilver. Maar die zijn gelakt, dus de kans is wat kleiner en anderzijds moet je ergens beginnen...

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 10.04.2018, 16:46 (2179 dagen geleden) @ kris

Hallo Kris,

De best toegankelijke trimmer in het midden van het doosje is de oscillator trimmer. Heb er aan gedraaid en de zender draai ik weg en een omslag verder is dezelfde zender weer terug. Is dat normaal? ik denk het niet.

Ik kan er van boven bij dus ik zou hem los kunnen solderen. Hij zit denk ik van onderen ook vast dus eruit halen wordt moeilijk.

Ik dacht dat ik hem los kon solderen (op het schema aan de bovenkant) en een andere trimmer erbovenop zetten. Enig idee wat voor waardes deze trimmers hebben, ik heb geen onderdelenlijst.

alvast bedankt.

Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door ruudtx @, 10.04.2018, 17:47 (2179 dagen geleden) @ frans maessen

De trimmers hebben 360 graden en komen dan weer terug op hun waarde, dus dat s normaal.

De frequentie moet worden ingesteld op de laagst mogelijke FM frequentie met de oscillator spoel. het is dan handig als je de frequenties bij jou weet, bvb hier zit R 10 op 87.8. Afregelen op max ontvangst, en dan met de osc trimmer de hoogst mogelijke frequentie op max afregelen.
Vervolgens moeten ook de antenne kring worden afgeregeld op dezelfde manier, spoel voor max op lagere freq, trimmer bij de hoogste.

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 10.04.2018, 18:18 (2179 dagen geleden) @ ruudtx

Hallo Ruud,

Als 360 graden normaal is dan zal ik die maar even laten zitten, bedankt:).

Gisteren voor ik aan de oscillatorspoel draaide had ik een verschuiving van 88.5 MHz naar 98 MHz.
Vandaag heb ik met die spoel een beetje kunnen schuiven naar 88 MHz en 94.5 MHZ maar meer pakt hij niet.

Dus ik denk dat ik de smoking gun nog niet heb gevonden.


Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 10.04.2018, 22:22 (2179 dagen geleden) @ frans maessen

Frans,

bij 360 graden kom je weer op dezelfde positie, dus dat is normaal. vraag is of de trimmer nog genoeg impact heeft. Je schrijft dat je met de spoel van ong 88 naar 98 Mhz kan schuiven. Wel, met de trimmer moet je ook heel wat MHz kunnen schuiven. Hierboven lees ik dat je maar van één station, dan ernaast en weer naar dat station gaat. Als dat het geval is zijn de trimmers "rot", en krijg je de boel nooit meer goed geregeld, omdat je teveel met de spoelen van de normale waardes moet afwijken om toch ontvangst te krijgen op een stuk van de band.

Een trimmer boven een andere trimmer plaatsen is niet ideaal. Voor een FM tuner is het best alle draden zo origineel mogelijk te houden (in het geval van de trimmers: héél kort). Als test kan je het uiteraard wel eens proberen, zeker om te zien of je dan meer "zwaai" krijgt met die trimmer. Krijg je meer regelgebied, dan is het 100% bevestigd dat ze doorgeoxideerd zijn. Vervangen is dan de beste optie (ik weet, het is een lastige klus want alles moet eruit). Die trimmers zijn over het algemeen 15pF. met 20pF exemplaren gaat het ook. (meestal staat de waarde op de zijkant gestempeld van de trimmer, maar die kan je pas lezen als hij eruit is...)

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 11.04.2018, 09:08 (2178 dagen geleden) @ kris

Kris bedankt voor het meedenken en de hulp.

Ik kon met de oscillatorspoel, met de wijzer op 88 MHZ, de zender terugschuiven van ongeveer 98 tot 94.5 Mhz.

Met de trimmer kon ik nog een zender horen voordat ik weer terug bij af was na een draai.

Ik zal je raad opvolgen en een trimmer gaan zoeken die ik misschien eerst eroverheen aanbreng, zoals je zegt anders moet alles er uit en daar ben ik niet zo gelukkig mee. Kan meer kapot maken dan me lief is.

Wat ik niet begrijp ( als hobbyist die normaal gesproken van het fm-doosje af blijft met zijn vingers). Als je met een goede radio zou proberen om de schaal te verleggen naar 108 MHz dan lukt dat niet (gelezen hier of ergens anders) wat moet er dan kapot gaan dat het vanzelf gaat.
Misschien de parallel condensator van 13pF?? Als het tenminste in de oscillatorkring zit?

[image]


mvg
Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door henkk @, 11.04.2018, 10:21 (2178 dagen geleden) @ frans maessen

De parallel condensator van 13 pF is een goede kandidaat om dit probleem te veroorzaken,samen met de trimmer natuurlijk.
Je kan eens proberen een condensatortje over de trimmer te solderen om het capaciteitsverlies te compenseren,dan kan je verder alles voorlopig orgineel houden.
Iets in de grootte van 10-20 pF,en dan kijken waar je met afregelen uitkom.
De verhouding tussen de minimale en maximale frequentie van de oscillator wordt bepaald door de verhouding tussen minimale capaciteit van de parallel schakeling van trimmer,vaste capaciteit(de 13 pF) en afstemcondensator en de maximale capaciteit daarvan.
Omdat je de capaciteit van de afstemcondensator niet weet (meestal rond 3-30 pF)kan je
alleen maar wat expirimenteren.
Wat ook nog wel eens het geval kan zou kunnen zijn is dat de antennekring normaal op oscillatorfrequentie min middenfrequentie is afgestemd maar er totaal naast staat zodat je nu oscilatorfrequentie plus middenfrequent ontvang.
In sommige Duitse radio's vooral de oudere is de middenfrequent voor FM rond de 5 MHz
dus dan zit je rond de 10 MHz te hoog.
De gevoeligheid is dan natuurlijk heel matig.
Als het frequentie verschil tussen 2 bekende zenders op de schaal ongeveer hetzelfde verschil is kan het wezen dat niet de oscillator maar de antennekring de oorzaak is.

Henk

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door Hugo Sneyers ⌂ @, Tongeren Belgie, 11.04.2018, 11:27 (2178 dagen geleden) @ henkk


In sommige Duitse radio's vooral de oudere is de middenfrequent voor FM rond de 5 MHz
dus dan zit je rond de 10 MHz te hoog.

Henk

Bij deze radio is het MF voor FM 10,7 MHz.

Groeten ... Hugo Sneyers

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door frans maessen @, lanaken, 11.04.2018, 11:31 (2178 dagen geleden) @ henkk

Henk en Kris,

Bedankt voor de hulp.
Ik ga eens proberen een condensatortje bovenop de trimmer te solderen (moet er eerst eentje vinden/kopen) om te checken of ik de verschuiving zo kan terugbrengen. Ik kan leven met een beperkte verschuiving dus de 80% oplossing zou al mooi zijn.
Voorlopig wil ik nog even van de antennespoeltjes afblijven, die zitten dik in de was en zijn zeker niet verschoven of verdraaid.

Bedankt en ik laat nog weten of ik eruit ben.

mvg
Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 11.04.2018, 11:57 (2178 dagen geleden) @ frans maessen

Frans,

succes ermee. als het bijplaatsen van één trimmer beterschap geeft, hou er dan rekening mee dat ook de twee andere trimmers hun beste tijd gehad hebben. Om tot een optimale gevoeligheid te komen vervang je ze dan best alledrie.

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door frans maessen @, lanaken, 16.04.2018, 20:12 (2173 dagen geleden) @ frans maessen

Henk en Kris en andere radiovrienden.

Even een update. Mijn eerste verdachte condensator was de 13pF in de ocillatorkring. Uitgesoldeerd en een 15 pF ingebouwd, de mooie nieuwe grijswitte in het midden van de foto met 15 erop. (had geen 13 PF).

Maar het probleem was er nog steeds, FM ontvangst ongeveer 10 Mhz verschoven.

Toen een andere trimmer over de probleemtrimmer gesoldeerd, zie foto.

[image]

En ja nu kon ik de FM ontvangst terugschuiven met de trimmer.:-)

Nu ontvang ik ongeveer 90 to 98 Mhz inplaats van 88 tot 100 MHZ, zelfs na verscheidene pogingen om bij te stellen. Nog maar eens goed doorlezen aan welke trimmers en spoelen ik moet draaien en dan proberen we nog een keer.
Oh ja, met het dekseltje erop verschuift alles ongeveer 0.5 Mhz.

Langzaam maar zeker komen we ergens.

mvg
FRans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door kris @, Gent België, 16.04.2018, 22:41 (2173 dagen geleden) @ frans maessen

Goed nieuws dus.


maar, als die trimmer zijn beste tijd heeft gehad, is de kans groot dat de andere van hetzelfde laken een broek hebben. Om tot de optimale gevoeligheid te komen over de gehele band( Graetz radio's zijn over het algemeen zéér gevoelig ) ga je de andere ook moeten aanpakken. Of je moet je tevreden stellen met het feit dat de radio niet over de hele band heel gevoelig is.

er is eventueel de zilververfmethode (zie de link van John), en het messingplaatje (zie reactie Boudewijn) kan je ook proberen voor de trimmers die er maar moeilijk uit kunnen.


groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door frans maessen @, lanaken, 17.04.2018, 10:07 (2172 dagen geleden) @ kris

Hallo Kris, inderdaad een beetje goed nieuws. Zoals je kunt zien zitten er drie verdachte trimmers in waarvan ik de eerste overbrugd heb. Volgens nr10 van de tekst mag ik C22 niet aanraken en heb er ook nog niets mee gedaan!! wat denk je?

[image]

De laatste trimmer is C 15, zie de foto, die samenwerkt met de trimmer C29 die ik overbrugd heb, voor afstelling op 98MHz.
L21 en L16 zijn nodig voor de afstelling op 88.5 MHz.


[image]

Ik zal eens kijken of ik zonder groot "gevaar" C15 kan overbruggen.

Hou je op de hoogte.

mvg en bedankt
Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door kris @, Gent België, 17.04.2018, 11:12 (2172 dagen geleden) @ frans maessen

C 22 regelt idd de terugkoppeling van de oscillatie naar de onderste tak van de trafo, getekend tussen de twee buishelften in.

bedoeling is zo weinig mogelijk energie van de lokale oscillator terug naar de antenne sturen door het koppelpunt van de trafo oscillatiespanning vrij te maken ( (In DE waren de stoornormen streng)

de invloed op de gevoeligheid is iets minder van belang.

Je kan hem afregelen door met een andere radio de lokale oscillator van de Graetz te ontvangen (antennebussen van beiden aan elkaar verbinden) en dan C 22 regelen tot een zo zwak mogelijk ontvangst op de andere radio. (met een spectrumanalyser gaat het uiteraard ook)

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door frans maessen @, lanaken, 17.04.2018, 20:16 (2172 dagen geleden) @ kris

Hallo Kris en Ruud en andere lezers.

Heb geprobeerd een trimmer over C15 te zetten maar was bang om meer schade dan goed te doen. Heb hem met beperkte bandbreedte zogoed mogelijk afgeregeld en de spoeltjes met was vast gezet.
Zal eens uitkijken naar een andere fm-doos om de volle schaal weer terug te krijgen.

Heb tenminste de 10 Mhz verschuiving weggewerkt :).

mvg en bedankt

Frans

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst: update

door ruudtx @, 17.04.2018, 18:41 (2172 dagen geleden) @ frans maessen

Had je ook niet aan de 10,7 uitgangsfilter vd tuner gedraaid.
Kan dus zijn dat er ook andere zaken nog verkeerd staan.

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door Boudewijn @, 11.04.2018, 18:35 (2178 dagen geleden) @ frans maessen

Je kunt deze trimmertjes ook repareren door van latoenkoper een soort halve maantjes te knippen en die ertussen drukken en vastsolderen aan de holniet en aan de schroef.

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 11.04.2018, 21:27 (2178 dagen geleden) @ Boudewijn

dat gaat zelfs met een stukje alu-folie, maar je behaalt niet meer dezelfde capaciteit (voor zover het nodig is)omdat je niet rechtstreeks op het keramiek zit. tot over enige jaren kon het heel simpel met geleidende zilververf, maar die is nu niet meer in de handel (ze bestaat nog wel, maar meteen in grote potten...)

groeten

Kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 11.04.2018, 21:48 (2178 dagen geleden) @ kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 11.04.2018, 21:59 (2178 dagen geleden) @ John Hupse †

Och, kijk, terug leverbaar in kleine hoeveelheden. (vorig jaar liep hier nog een topic waarbij het besluit was dat het niet meer e krijgen was in een tubeke)

bedankt voor de link, John. en TS kan er ook beter eens naar kijken :-)

groeten

kris

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door Boudewijn @, 11.04.2018, 23:21 (2178 dagen geleden) @ kris

ja,maar messingfolie kun je solderen,en ertussen ligt het op het keramiek .voor bovenop maak je een ringetje met de buitendiameter iets groter dan de trimmer en binnendiameter zo groot als de schroefkop.ringetje middendoorknippen en een helft daarvan vastsolderen aan het schroefje dan met een stukje hout of kunststof de folie op het zilvergedeelte drukken.het moet wel mooi vlak op het zilver liggen.ik draai van messing ook wel ringetjes met precies dezelfde maten en radius en dan ook middendoor zagen.is altijd nog goedgegaan.ik heb hier op dit forum aleens foto,s geplaatst hoe ik dat gedaan heb bij een telefunken radio.vorige week ook nog gedaan bij een philips bandrecorder.die neemt nu ook weer goed op.

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door kris @, Gent België, 11.04.2018, 23:28 (2178 dagen geleden) @ Boudewijn

begrepen Boudewijn. (en ik neem gerust aan dat het werkt).

btw, Alu folie kan je ook solderen, met het juiste soldeer. Maar je brengt me op een idee: kopertape. kan je plakken en met gewoon soldeer solderen. Moet ik bij een volgende gelegenheid eens proberen.
Maar nu het zilver weer beschikbaar is lijkt me dat de beste en eenvoudigste oplossing voor de TS.

groeten

Kris,

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door soundman2 @, Wouw, 11.04.2018, 10:06 (2178 dagen geleden) @ kris

Dat met die keramische trimmers was ook het geval met het Blaupunkt radiootje uit 1964 van Frits op het forum bij de buren. Bovendien zaten ze kennelijk vastgeplakt.Toch het risico genomen om ze los te krijgen, wat nog lukte ook. Kennelijk was niet al het zilver verdwenen. Afstemmen ging weer gewoon, zonder dat de condensatoren op max capaciteit kwamen te staan. Als dat wel zo is, vindt je een maximum maar niet het juiste.

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door Martina @, Almere, 10.04.2018, 23:08 (2179 dagen geleden) @ frans maessen

En van 95 tot 100 Mhz niets (niet verwonderlijk omdat er boven 108 MHz niets in de lucht is, toch?).>>

Boven 108 Mhz hoor je het grondverkeer van de ongecontroleerde vliegvelden.

Lelystad Radio zit bv op 123,675 als je op t juiste ogenblik luistert hoor je me met de verkeerstoren praten..:-D :-D

Beek.. 119,480
Eelde..118,705
Rotterdam118,205
Schiphol Tower 119,230

Veel luisterplezier

--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ

Graetz Sinfonia 4R, o.a. verschoven FM ontvangst

door ruudtx @, 11.04.2018, 17:05 (2178 dagen geleden) @ Martina

De communicatie in het luchtvaartverkeer is in AM, maar er zal wel wat hoorbaar zijn op een FM radio.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum