Het Wonderplankje (Techniek Radio/TV)

door gerard ⌂ @, Zeist, 25.01.2021, 15:18 (1189 dagen geleden)

In een thread over ontvangstverbetering vertelde Anton over een Radio Bulletin ontwerpje voor een antenne-koppelplankje. Weet iemand al wanneer dat er in stond?

[image]

Nieuwsgierig hoe het werkt? Ik wel! En hoe moeilijk kan het zijn om zoiets te maken...

Na bouwen en testen ben ik tot de slotsom gekomen dat het inderdaad mogelijk is je ontvangst flink te verbeteren. Je moet dan wel even weten wat je doet, je verliest de voordelen van de ingebouwde magneetantenne, en het is maar in zeer beperkte gevallen zinvol.

Maar goed, eerst het bouwen van dit plankje, 15x20cm, twee banaanbusjes erin, snoertjes erbij met een banaan en een krokodil:

[image]

Aan de onderkant vier schroefjes, tien wikkels draad en viltjes om je tafel en radio's te beschermen:

[image]

Het wikkelen gaat trouwens makkelijker als je de contactbussen niet in de baan van de draden zet.

Vervolgens het ding natuurlijk met diverse radio's uitgeprobeerd. Hierbij merkte ik als eerste, dat de magnetische as van de antenne moet samenvallen met die van het plankje. Dus bij een ferrietantenne moet deze loodrecht erop staan, en een raamantenne juist parallel.

De Tecla zakradio is normaal te ongevoelig om bruikbaar te zijn, alleen Domstad en Paradijs hoor ik soms zwak. Maar op het plankje gezet (waarbij ik een 20m langdraad en de stopcontactrandaarde gebruik) geeft hij in de avond tien stations weer! Spaans, Italiaans, Tsjechisch, je kan al je talen ophalen!

[image]

Je moet wel de Tecla rechtop op het plankje zetten om de antenne-as goed te krijgen. Het idee van "zakradio" is op deze manier natuurlijk ook een beetje weg! Leg je de Tecla plat neer op het plankje dan ontvang je nog even weinig, de aanpassing van de magneetas is dus echt belangrijk.

Dan heb ik een Teletone 111 met raamantenne, alleen niet in de achterwand maar in de zijkant. Heel leuk radiootje, geeft een en ander weer, maar geen superperformer. Maar nu wel! Zwakke stations komen opeens kraakhelder door en er komen ook stations bij die je eerst niet hoorde. Vanwege de plaatsing intern van de antenne, moet het Wonderplankje tegen de zijkant worden gezet.

[image]

Ik heb ook een beetje dove Novak 491 (met kasttransplantatie) die overdag alleen Domstad en Paradijs verstaanbaar laat horen. Plankje erbij, hup, tien zenders!

De Philips BX210U heeft de raamantenne bij de achterwand en daarvoor kun je de opstelling als op de tekening gebruiken. Het plankje geeft een enorme verbetering van de ontvangst (banaanstekkers kunnen in de weg zitten!) en een LG-station erbij, Kalundborg.
De Teletone, Novak en Philips hebben trouwens wel een antennebus waar je de draadantenne ook op kunt aansluiten en dat geeft exact hetzelfde effect! Voor deze toestellen heb je dus het plankje niet nodig, alleen de antenne.

Er is dus wel duidelijk een verbetering van de ontvangst te behalen (PLUSpunt). Het is wel een beetje peuteren en pielen om de goeie opstelling te vinden (MINpunt). Je raakt de voordelen van de ingebouwde magneetantenne kwijt, namelijk richtinggevoeligheid en ongevoeligheid voor elektrische storing (MINpunt). Voor veel radio's bouw je het voor niks, omdat je de antenne ook rechtstreeks kunt koppelen (MINpunt). Als de magnetische as van de ingebouwde antenne in de breedte van het toestel loopt, dus vrijwel altijd, moet je het plankje niet erachter maar ernaast zetten (MINpunt). Je kunt je radio niet meer verschuiven want dan valt de koppeling weg (MINpunt).

De Kontakt-radio van Ruud heeft een ferrietje rechtsbovenin en Ruud heeft dus de opstelling als voor de Teletone 111 nodig. Dat zal de ontvangst zeker verbeteren! Maar Ruud kan ook kijken of er misschien een antennebus aanwezig is of die maken, en dan is de verbetering gemakkelijker te bereiken.
Hoe maak je een antennebus op die Kontakt? Wikkel 1 tot 4 keer (proberen) rond de ferriet. Ene kant aan chassis, andere kant via een Y-condensator naar een busje, klaar.

Het Wonderplankje

door aad @, Groenlo, 25.01.2021, 15:34 (1188 dagen geleden) @ gerard

Bij de Bush DAC90 is een dergelijke antenne ingebouwd in het toestel.
Foto geleend van Vintage Radio (sorry)[image]
mvg Aad

Het Wonderplankje

door gerard ⌂ @, Zeist, 26.01.2021, 11:02 (1188 dagen geleden) @ aad

Inderdaad een mooi voorbeeld van een dwars ingebouwd raam. Ik heb ook gezien dat dit toestel geen antenne-aansluiting heeft. Wil je de ontvangst verbeteren met het plankje, dan moet je het ernaast zetten, dus in het zicht.

Ik denk dat jouw foto de Bush DAC90A toont, een iets later model met Rimlock buizen.

Het Wonderplankje

door aad @, Groenlo, 26.01.2021, 11:11 (1188 dagen geleden) @ gerard

Hallo Gerard,

Ja, daar heb je gelijk in, de foto toont de DAC90A.
Om het goed te maken hier dan wel de DAC90.[image]

mvg Aad

Het Wonderplankje

door kris @, Gent België, 25.01.2021, 15:49 (1188 dagen geleden) @ gerard

In een thread over ontvangstverbetering vertelde Anton over een Radio Bulletin ontwerpje voor een antenne-koppelplankje. Weet iemand al wanneer dat er in stond?


Ik dacht dat het oa in het boekje "100 tips" stond. aangezien er nr 67 bij staat denk ik dat deze foto uit dat boekje komt. Misschen waren die tips een bundeling van eerder verschenen ertikels in RB de jaren ervoor, maar die heb ik niet.

Het Wonderplankje

door Armand @, 25.01.2021, 17:39 (1188 dagen geleden) @ gerard

Hallo Gerard,

Hoe zijn de prestaties in vergelijking met een Tecsun AM antenne?

Groeten, Armand

Het Wonderplankje

door gerard ⌂ @, Zeist, 26.01.2021, 11:07 (1188 dagen geleden) @ Armand

Hoe zijn de prestaties in vergelijking met een Tecsun AM antenne?

Die Tecsun heb ik we in huis gehad, maar is inmiddels verkocht.
Als je puur naar de ontvangprestaties kijkt, denk ik dat de Tecsun minstens zo goed is, maar het zijn volgens mij een beetje onvergelijkbare dingen. De Tecsun is namelijk een afgestemde magneetantenne. Je moet hem dus tijdens het gebruik steeds richten en stemmen. Het leuke van het plankje vind ik juist, dat je het "onzichtbaar" achter je radio kunt aanbrengen en er daarna geen omkijken meer naar hebt.
Ik heb zelf nog een paar andere raamantennes hier staan, het effect daarvan op nabije portables is verbazend! Maar dan ontvang je nog steeds de golven van in je huis natuurlijk, niet die van boven je tuin.

Het Wonderplankje

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 25.01.2021, 17:41 (1188 dagen geleden) @ gerard

Gerard,

Heb ik nog een uitdaging voor je en vergt iets meer tijd.
Mogelijk als vervanging voor die 20m antenne.

De AMROH UN-34 UNIROTOR.
PDF vast wel op Internet te vinden anders even een mailtje.
Dit dan in combinatie met die koppel spoel.
Die 250V te verkrijgen bv uit 2 kleine Transistor radio trafootjes tegen elkaar in zetten.
[image]
[image]

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Het Wonderplankje

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 26.01.2021, 01:01 (1188 dagen geleden) @ Maurice

"Geeft betere MG ontvangst op plaatsen waar geen buitenantenne kan worden toegepast"
Te beginnen met een ferritstaaf--- maar dat Wonderplankje is nu net bedoeld voor het
aansturen van een bestaande ferritstaaf- antenne en heeft daarvoor een buitenantenne
nodig! Die Unirotor heeft trouwens 't nadeel dat de uitgangs impedantie nogal hoog is
Mijn variant erop werkt met een ECF80 of een ECF801, de triode is dan 'n kathodevolger
Dan kun je 'n wat langere (coax) kabel gebruiken tussen Unirotor en ontvanger
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Het Wonderplankje

door gerard ⌂ @, Zeist, 26.01.2021, 11:17 (1188 dagen geleden) @ Maurice

Je beschrijft hier een kleine magneet-antenne met ingebouwde versterktrap. Zoals Nico al schrijft is dit toch wel een heel ander product. Niet om een elektrische antenne te koppelen aan een radio met magneetantenne, maar om een magneetantenne te gebruiken in een toestel dat een elektrische ingang heeft.

En dan ook nog een vrij ongevoelige waarvoor versterking nodig is. Ik heb zelf enkele raamantennes gebouwd en in gebruik en het is hiervan bekend dat het signaal ervan veel zwakker is dan van een draadantenne, maar wel heel goed (storingsonderdrukking). Dat zwakke signaal is dan niet genoeg voor een omroepontvanger uit de jaren vijftig, vandaar de versterktrap.
Maar gebruik je een wat modernere halfgeleiderontvanger, dan kan een raampje daar direct op worden aangesloten zonder versterking. En ook op deze gerevitaliseerde BX660X tuner kan ik rechtstreeks dit raampje aansluiten met prima resultaat!

Het Wonderplankje

door Kees48 @, Eemnes, 25.01.2021, 18:45 (1188 dagen geleden) @ gerard

Iets dergelijks heeft ook in Radio Blan (nr 16) gestaan. Die heb ik in mijn jonge jaren gebouwd en met succes gebruikt met een 2 transistor radiootje[image]

Het Wonderplankje

door gerard ⌂ @, Zeist, 26.01.2021, 11:21 (1188 dagen geleden) @ Kees48

Het is inderdaad een beetje vergelijkbaar maar wel met een groot verschil: de Duplicator is afgestemd! Dus bij het afstemmen van je radiootje moet je steeds de Duplicator bijregelen. Hij verdubbelt dus niet alleen het aantal stations, maar ook het aantal knoppen waarmee je moet afstemmen!
Ik heb ook nog even geprobeerd een afstemcondensator aan mijn plankje te maken, zowel parallel als serieschakeling, maar kon eigenlijk geen verbetering merken ten opzichte van het aperiodische (niet-afgestemde) plankje.

Het Wonderplankje

door G.J.Eshuis @, N.O.Overijssel, 25.01.2021, 19:08 (1188 dagen geleden) @ gerard

Blauw boekje van de Muiderkring:Hints en Kinks Uit Radio Bulletin.

https://nvhrbiblio.nl/biblio/boek/Hints%20&%20Kinks.pdf

Gerrit Jan

Het Wonderplankje

door gerard ⌂ @, Zeist, 26.01.2021, 11:22 (1188 dagen geleden) @ G.J.Eshuis

Een schattig boekje!
Heb het meteen gisteren even doorgelezen, wat een creativiteit!

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum