arena super niet zo makkelijk als het lijkt (Techniek Radio/TV)

door r van herwaarden @, den haag, 07.04.2021, 19:34 (1086 dagen geleden)

Speelde goed op de trafo die iemand er ooit eens ingeknutseld had.Omdat hij normaal 110 volt is .Trafo is doorgebrand dus dacht trafo eruit en op 110 laten spelen .Echter dat werkt niet weerstand is regelbaar dus zal aangepast moeten worden denk ik maar geen schema of zo .Is ooit wel vervangen zo te zien .Schaallampje is 20 volt dus dacht daar universeel meter op en dan met de weestand regelen na 20 volt misschien ?Lijken echter twee lampjes in te horen echter de rechter nooit aangesloten geweest .Kan er twee van 10 van maken weet ook niet of 20 volt wel hoort.Staat niet in serie met de buizen.Buizen bezetting is uch42,2 keer uaf42,ul 41,uy 41.Wie weet hoe het hoort of heeft een zelfde en wil de weerstand even meten ?Kan ik kijken of ik hem nog gebruiken kan of dat er een vaste in moet .Alvast bedankt gr ruud [image][image][image][image]

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 07.04.2021, 22:10 (1086 dagen geleden) @ r van herwaarden

Als je het schema van de voeding zou optekenen, is de waarde van zo’n weerstand wel uit te rekenen. Zal rond 1 kiloOhm liggen. Soms een beetje lastig met een lampje erbij, omdat die de opstartstroom niet aankan zodat je ook nog met NTC weerstanden gaat werken.
In je huidige schema heb je waarschijnlijk twee ketens zitten, eentje met de gloeidraden en eentje met het lampje en de weerstand. Elke keten trekt 100mA maar ze mogen niet zonder meer in serie omdat je lampje dan kan sneuvelen bij het opstarten. En op 230V kan ook je anodespanning te hoog worden. Maar kijk je even naar een schema van bv de BX200U dan kom je zo op ideeën hoe je het met een weerstand kunt aansluiten.

De mooiste oplossing om een 110V radio te gebruiken, is er een ballastcondensator in te maken. Woensdag gaat de spreekbeurt op de LC-Kring daarover (zie agenda). Een condensatorballast is uiterst klein, verspilt geen energie ook niet als je toestel uit staat, en geeft geen hitte af in je kastje.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door r van herwaarden @, den haag, 08.04.2021, 11:15 (1086 dagen geleden) @ gerard

Hallo gerard

Gekeken hoe het zit volens mij raar lampen stonden in serie op de uy 41 na die stond in serie met een weerstand van 3000 ohm(zie foto) en schaal verlichtings lampje van 20 volt.Heb nu de lampen allemaal in serie gezet en de vaste waarde van de regelbare weerstand iets van 1225 ohm daarmee in serie speelt nu weer goed.De weerstand van 3000 ohm over kan ik die nog gebruiken op 1 of andere manier om toch schaal verlichting te krijgen ? fijne dag gr ruud [image]

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 08.04.2021, 12:02 (1086 dagen geleden) @ r van herwaarden

De gloeidraden samen vragen een spanning van ongeveer 115V en samen met de weerstand van 1225 Ohm is het dan prima geschikt voor 230V. Door het hele zaakje loopt (na opwarmen) een stroom van 100mA en in de weerstand wordt een vermogen van 12W opgewekt.

Het probleem van deze opzet is het lampje. Als de gloeidraden nog koud zijn, is hun weerstand veel lager, waardoor bij het opstarten de stroom wel 180mA tijdelijk kan zijn en je lampje sneuvelt. Dit is de reden dat de U-toestellen met lampjes vaak NTC weerstanden erbij hebben, en jouw toestel heeft dat ook.
De zwarte "weerstand" van 3000 Ohm is een NTC. Die stond in serie met de gelijkrichter en lampje, bij aanzetten gaat er een kleine stroom lopen (minder dan 110V / 3000 Ohm) maar daardoor warmt de NTC op, en neemt zijn weerstand af en de stroom langzaam toe. Je kunt dit effect wel bereiken door de NTC en het lampje in je gloeiketen op te nemen, maar dan moet je de regelweerstand weer lager zetten natuurlijk.

Een ballastcondensator geeft vrijwel geen piekstroom. Je kunt de weerstand weglaten en een condensator in plaats ervan, en het lampje in de gloeiketen zetten. De waarde van de condensator kun je uitrekenen met CapCalc, die ik hier vast voor je heb ingevuld:
https://www.dropbox.com/s/jblp086y2yt3w6x/CapCalcArena.xls?dl=1
Tijdens het opstarten heeft het lampje tijdelijk een stroom van 120mA te verduren. Ik denk dat hij dat die paar seconden wel overleeft, anders kun je hem shunten met een weerstand van bv 1k. Of de ballast iets kleiner nemen bv 1.6uF.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door r van herwaarden @, den haag, 08.04.2021, 16:04 (1085 dagen geleden) @ gerard

Hoi gerard kan het bestand niet openen dit was gebasseerd op een lampje van 20 volt ?Kan ook 2 van 10 dan?In serie en wat moet dan de waarde zijn ?Bedankt gr ruud :OK:

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 08.04.2021, 16:49 (1085 dagen geleden) @ r van herwaarden

Ja, 2x10 is ook 20 toch, dat kan prima.
Door de lampjes gaat dan eventjes 120mA en dan verder 100mA,
daar moeten ze tegen kunnen.

Kun je dit wel zien:
https://www.dropbox.com/s/jblp086y2yt3w6x/CapCalcArena.xls?dl=0

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door Ben ⌂ @, Waddinxveen, 08.04.2021, 22:03 (1085 dagen geleden) @ r van herwaarden

Wat Gerard voorstelt werkt prima alleen duurt het iets langer voordat je wat hoort.
Verder zul je de hoogspanning nog wel moeten aanpassen met een weerstand.
Ik bedoel dan de serie weerstand aan de UY41.
Als de radio speelde op 110V dan die waarde 2x groter maken, denk aan +/- 600 ohm 5W.
Hierbij nog een tekening zoals Gerard dat formuleert.
Groet en succes, Ben

[image]

--
Een helikopter overzicht heeft pas zin als je niet te hoog vliegt.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 09.04.2021, 09:53 (1085 dagen geleden) @ Ben

Dat is mooi uitgetekend zo, ja een plaatje zegt meer dan 1000 woorden. Inderdaad een bleeder weerstand over de condensator, dit voorkomt schokken.
Nou zit meestal de gloeidraad van de eerste AF buis aan massa om brom te voorkomen, de volgorde van de gloeidraden in de keten is dus wel van belang! Het beste kun je daaraan zo weinig mogelijk veranderen.
Woensdag bespreken we ook het Sanshin schema, speciaal bedoeld om 110V radios 230-ready te maken, waarbij je ook geen extra limiter meer nodig hebt voor de anodespanningsvoeding. Die limiterrol wordt dan overgenomen door de gloeidraden.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door r van herwaarden @, den haag, 09.04.2021, 13:57 (1085 dagen geleden) @ gerard

ga het van het weekend proberen en laat het nog weten bedankt voor de reacties gr ruud

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door Ben ⌂ @, Waddinxveen, 09.04.2021, 18:26 (1084 dagen geleden) @ gerard

Gerard, de tekening is ontstaan voor een 208U.
Het werkt prima, maar een limiter resistor voor de hsp blijft hierbij nodig.
Je schema van de Sanshin zou moeten vermelden dat de gloei opgeteld 110V~ moet zijn.
In de buizen van de 208U zit zoveel verschil dat dit zonder wijziging niet haalbaar is.
Alle gloei opgeteld is 145V~ en dan blijft er maar 85V~ over voor de hsp.
(Er zou een UCH21 tussenuit moeten om 105V~ over te houden.)
Voor de Arena kan dat wel mogelijk zijn, zonder de lampjes blijft er 115V~ over.
Met de lampjes erbij wordt het alweer moeilijker.
Groet, Ben

--
Een helikopter overzicht heeft pas zin als je niet te hoog vliegt.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 09.04.2021, 19:23 (1084 dagen geleden) @ Ben
Bewerkt door gerard, 09.04.2021, 19:53

Je schema van de Sanshin zou moeten vermelden dat de gloei opgeteld 110V~ moet zijn.

Ik heb Sanshin toepassingen hier staan met gloeiketens van 55V tot 140V, en dan de B+ gehaald uit gelijkrichting van de spanning over de condensator.

Alle gloei opgeteld is 145V~ en dan blijft er maar 85V~ over voor de hsp.

Zo werkt het niet, omdat de spanning over de gloeiketen en de ballast uit fase zijn.
Totaalspanning over weerstand plus condensator is niet VR + VC.
Maar de wortel uit VCxVC + VRxVR.
Wat er over de condensator staat is daarom de wortel uit 230 kwadraat min 145 kwadraat.
Wat ben ik nou al weer m’n rekenmachine kwijt...

Voor de Arena kan dat wel mogelijk zijn, zonder de lampjes blijft er 115V~ over.
Met de lampjes erbij wordt het alweer moeilijker.

In CapCalc is te zien dat met 135V over de gloeiketen, er nog 186V over de ballast staat.
Wel met een interne impedantie van de gloeiketen, anders gezegd, er zit al een limiter van 1,35KOhm in.
Dat kun je prima gelijkrichten en dan heb je precies genoeg spanning voor een radio die gewend is aan 110V.

Het is allemaal een beetje tegen-intuïtief misschien...
Maar dat je spanningen over weerstand en condensator Pythagorees mag optellen, maakt het leven een stuk makkelijker dan het lijkt!

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door Ben ⌂ @, Waddinxveen, 09.04.2021, 20:15 (1084 dagen geleden) @ gerard

Dank je Gerard, ga nog verder experimenteren met mijn 2e 208U.
(Het is dus echt niet zo gemakkelijk als het lijkt)
Prettig weekend en groet, Ben

--
Een helikopter overzicht heeft pas zin als je niet te hoog vliegt.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 09.04.2021, 20:24 (1084 dagen geleden) @ Ben

Dank je Gerard, ga nog verder experimenteren met mijn 2e 208U.

Een 208U was het eerste toestel dat ik ombouwde naar een condensatorballast. Ballastweerstand en gelijkrichter waren verdwenen. Door een diode 1N4007 op te nemen ipv de UY1 kwam de gloeiketen, met lampje, weer rond de 100V uit. Die ervaring was voor mij de aanleiding om wat van die condensatorformules in CapCalc te stoppen.

Vanwege de hoge totaalgloeispanning is de ballastweerstand vrij beperkt en ook het vermogen dat erin gaat zitten, dat is dacht ik maar een Watt of 7. Wat is de reden om met deze radio te experimenteren?

(Het is dus echt niet zo gemakkelijk als het lijkt)

Daarom is het zo fijn als er van tijd tot tijd eens een lezing over zo’n onderwerp is, waarop alles helder wordt uitgelegd en uitgebreid wordt nabesproken. Diverse aanwezigen met ervaring met het onderwerp kunnen erover vertellen en uitkomsten delen en vergelijken.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door Ben ⌂ @, Waddinxveen, 10.04.2021, 13:30 (1084 dagen geleden) @ gerard

" Wat is de reden om met deze radio te experimenteren?"
Heb hier 2 chassis van een 208U-05 waarvan 1 compleet met buizen.
Daarvan is de UY1N nog goed en alle spanningen opgeteld is 145V.
Met je CalpCalc is de condensator 1,7uF en is zo toegepast.
Voor de hsp heb ik de groene weerstand R40 (is nog goed) als limiter gebruikt.
De radio werkt, het duurt wel iets langer voordat hij speelt.
In de andere 208U-05 wil ik proberen om die limiter R40 over te slaan.
Eens zien of de spanning over de capaciteit daarvoor voldoende is.
De massa aansluiting zal dan ook anders moeten zodat de gloei in serie staat.
Groet, Ben

[image]

--
Een helikopter overzicht heeft pas zin als je niet te hoog vliegt.

arena super niet zo makkelijk als het lijkt

door gerard ⌂ @, Zeist, 10.04.2021, 14:21 (1084 dagen geleden) @ Ben

De radio werkt, het duurt wel iets langer voordat hij speelt.

Ja, dat klopt, ik heb hieraan gerekend en ook de opwarmtijd opgemeten met een klokje.
De verklaring voor het verschijnsel zit hem erin dat koude gloeidraden een lagere weerstand hebben, wat bij aansluiten op een stroombron betekent dat ze minder vermogen krijgen. Terwijl bij aansluiten op een spanningsbron het vermogen juist hoger is bij lagere weerstand.

Mijn rekenvoorbeeld gaat over een 110V keten voor 100mA, deze heeft dan een nominaal vermogen van 11W en een weerstand van 1100R. Voor de berekening ga ik er dan even van uit dat de weerstand van koude gloeidraden een tiende is van hun nominale waarde, dus dat de keten koud een weerstand van 110R heeft.

Scenario 1: De keten wordt gevoed uit een spanning van 110V.
De opstartstroom is nu 1000mA en het vermogen in de keten is VxI is 110W.
Je kunt dus zeggen dat bij spanningsvoeding, de opwarming van je gloeidraden voortvarend ter hand wordt genomen!
Als de gloeidraden op temperatuur komen daalt de stroom en daarmee ook het vermogen naar 11W.

Scenario 2: Voor voeding uit 230V is een serieweerstand van 1200R aangebracht.
Van deze ballast verwaarlozen we het temperatuureffect.
De weerstand van ballast plus koude keten is 1310R, de inschakelstroom dus 175mA,
En met P = IxIxR is het vermogen in de koude gloeiketen 0,175x0,175x110 is 3,38W.
Bij het opwarmen gaan de stroom langzaam zakken naar 100mA, maar omdat de weerstand van de gloeidraden toeneemt, stijgt het vermogen langzaam naar 11W.

Scenario 3: Voor voeding uit 230V is een condensator van 1,58uF aangebracht.
De opstartstroom is 114mA en het vermogen in de gloeiketen is maar 1,43W.
Het opwarmen begint dus heel langzaam!
Maar na een paar seconden is de weerstand zo ver opgelopen dat er 3,38W wordt ontwikkeld en dan volgt de opwarmcurve ongeveer die van scenario 2.

Aan het grote verschil met scenario 1 kun je zien, dat een 208U ook met een weerstandsballast al veel langzamer gaat spelen dan op 110V! Je kunt met een verhuistrafo proberen of je dat kunt bevestigen.
Aan het verschil tussen 2 en 3 kun je zien dat de ballastcondensator een sterke stroomregulerende werking heeft. Dezelfde afname in ketenweerstand veroorzaakt in scenario 3 een veel kleinere toename in de stroom. Hierdoor is het bij een ballastcondensator mogelijk een gloeilampje direct in de keten te zetten zonder extra NTC weerstanden oid. En je hoeft meestal de condensator amper aan te passen!

Je kunt dit ook door metingen bevestigen, waarbij ik het verschil kleiner vond dan ik had verwacht. Denk aan 40 tegen 30 seconden ongeveer. De verklaring die ik zelf daaraan gaf, was dat de opwarmtijd van een radio maar voor een klein deel zit in het opwarmen van de gloeidraden zelf, en dat de meeste tijd zit in het opwarmen van de kathodes door die gloeidraden. Maar daaraan kan ik verder niks meten en ook niet rekenen bij gebrek aan gegevens en kennis daarover.
Wel is natuurlijk bekend dat direct verhitte buizen, waarbij de kathode zelf de gloeidraad is, er van opwarmtijd nauwelijks sprake is. De gloeidraden zijn vrijwel direct heet en de buizen gaan geleiden.

Opwarmtijd bij condensatorballast

door gerard ⌂ @, Zeist, 19.04.2021, 18:16 (1074 dagen geleden) @ Ben

Met je CalpCalc is de condensator 1,7uF en is zo toegepast.
De radio werkt, het duurt wel iets langer voordat hij speelt.

Over de oorzaak daarvan had ik al iets geschreven, de condensator houdt de stroom erg dicht bij 100mA zodat de koude gloeidraden erg weinig vermogen krijgen.
Maar nu de meting.
Twee jaar geleden heb ik van een Philips B2X40U de ballastweerstand R2 van 1k vervangen door een condensator van 1,5uF met een bleeder van 430k. Voor en na de opwarmtijd gemeten, bij het eerste aanzetten op de dag meten hoe lang het duurt voor de radio geluid geeft na het aandraaien met de volumepot. Voor de vervanging was de opwarmtijd 22s en na de vervanging 34s. Het opgenomen vermogen uit het net was voor 44W en na 28W.
Het effect is dus groot genoeg om een nietsvermoedende gebruiker op te vallen.
Niettemin, de spreekbeurt van vorige week over de ballastcondensator had al heel veel info en ik heb dit vorige week verder onbesproken gelaten.

Denken de aanwezige heren van vorige week nog even aan het insturen van het huiswerksommetje?

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum