AFC toevoegen aan FM unit (Techniek Radio/TV)

door Eduard @, 02.05.2021, 13:49 (1061 dagen geleden)

Beste forumleden,

Heeft iemand een schema of ervaring met het toevoegen van AFC aan een FM afstemunit ?

In de jaren 60 leerde ik hoe je het gewone Philips FM afstemblokje kon uitbreiden met AFC. Hiervoor werd een varicap diode aan de oscillatorkring toegevoegd. Dat werkte best goed.

Vandaag kreeg ik de vraag om die techniek eens op te frissen. Uit een ver verleden weet ik dat we toen het idee haalden bij de topmodellen zoals de B7X44A. Het principe is een regellus gestuurd door DC uit de ratiodetector.

Philips gebruikte de varicap BA102. In 2013 was die al moeilijk verkrijgbaar. Op dit forum postte ik op 14/03/2013 een vervangmethode met de smd diode BB178. Ook die is intussen uit productie. Op zich geen probleem. In smd uitvoering zijn er voldoende vervangers.

Om het wiel niet opnieuw uit te vinden vraag ik naar jullie kennis over dit onderwerp.

Vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door G-Rely @, Lelystad, 02.05.2021, 15:33 (1061 dagen geleden) @ Eduard

Ik heb nog zat BB105 varicaps (Nos) in voorraad.
Gerard Lelystad

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 02.05.2021, 20:07 (1061 dagen geleden) @ G-Rely

Dag Gerard,

Bedankt voor het aanbod. Gelet op de datasheet van de BB105 denk ik niet dat deze in aanmerking komt. Zijn max C is 2,8 pF. De BA102 heeft een Cmax tussen de 24 en 37 pF (verschil volgens het greaadpleegde datablad maar ongeveer een factor 10 hoger.

Werd de BB105 in FM AFC gebruikt of is het eerder een diode uit de tv techniek ?

vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door kris @, Gent België, 02.05.2021, 16:58 (1061 dagen geleden) @ Eduard

Ha Eduard,
De Varicap wordt via een kleine condensator gekoppeld aan de oscillator. (enkele pf) en krijgt een voorspanning zodanig dat de diode goed invers staat en je dus positief en negatief kan regelen. dat geeft je een zekere deltaF/deltaV.

de ratiodetector heeft een te bepalen deltaV/deltaF. via een verzwakker en laagdooraatfilter zorg je ervoor dat de rondgaande regellus net wat kleiner zit dan één .

twee problemen kunnen zicht stellen. 1)de uitgang van de ratiodetecor zit 180° graden gedraaid om regeling toe te passen. inversie van de ratiodetectordiodes en detectorelco kan dat oplossen.
2) en, dat komt het vaakst voor : de ratiodetector uitgang is niet symmetrisch tov de signaalmassa. (bvb door toepassing van de EABC80 in de detector). AFC is dan niet inbouwbaar tenzij je "moderne" electronika gaat gebruiken, een verschilversterker bvb, of andere kunstgrepen.

Hoe is het trouwens afgelopen met de detectieprobe?

AFC toevoegen aan FM unit

door MarcelvdG @, 02.05.2021, 17:11 (1061 dagen geleden) @ kris

Waarom wil je een lusversterking net iets kleiner dan 1? Het is toch gewoon tegenkoppeling, dus werkt het beter naarmate de absolute waarde van de lusversterking groter is?

AFC toevoegen aan FM unit

door kris @, Gent België, 02.05.2021, 18:11 (1061 dagen geleden) @ MarcelvdG

dag Marcel,
open lus mag zeker groter zijn, gesloten lus iets kleiner. had daar iid geen onderscheid gemaakt in mijn uitleg hierboven( 't is lang geleden)
als in open lus de correctispanning 10 keer groter is dan de fout wordt die fout in gesloten lus gereduceerd tot 10% ervan, wat me 0,9 oplevert. (grof gerekend, hé)

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 02.05.2021, 18:00 (1061 dagen geleden) @ kris
Bewerkt door Eduard, 02.05.2021, 18:25

Dag Kris,

In mijn studententijd stelde het probleem van de fase zich niet. Met enkele klasgenoten bouwden we toestellen volgens hetzelfde schema. Vermits er één werkte, werkten ze allemaal. Je mag al eens geluk hebben in de techniek.

Als ik over de elco twee gelijke weerstanden zet dan kan de spanning tussen dat knooppunt en de uitgang van de detector zowel positief als negatief zijn. De AFC is gewone regeltechniek. In het eenvoudigste geval is het een P regeling. De rustcapaciteit van de varicap moet ongeveer in het midden van het lineaire gebied van zijn curve liggen. Het is dan kwestie van een stabiele spanningsreferentie te gebruiken die via de varicap de oscillator op de rustrequentie trekt. Bij een P regeling mag de lusversterking zo groot zijn dat net geen instabiliteit optreedt. In de praktijk moet die lusversterking wellicht kleiner zijn omdat je niet wil dat, eens goed afgestemd, het station over de hele schaal aan de wijzer blijft kleven. Zowel bij de B7X44A als bij de bouwsels uit mijn schooltijd was de terugkoppeling passief. Eens afgestemd kan je de oscillator beschouwen als een spanningsgestuurde VFO die gestuurd wordt door de spanningsreferentie. Als die spanningsreferentie stabiel is dan zit de frequentie mooi vast. Een zener of een echte spannigsref kunnen die klus klaren.

De S curve kan al dan niet horizontaal gespiegeld zijn. Het kan zijn dat daardoor de noodzaak ontstaat de verbinding van de twee uiterste punten van de secondaire om te wisselen. De elco moet dan niet worden gedraaid. Dan zou ook niet kunnen want het afstemoog verwacht negatieve roosterspanning.

De probe heb ik nog niet getest. Onlangs heb ik een investering gedaan voor de radiohobby. Een spectrum analyser aangeschaft. Nu zijn dingen aan bod waarvoor ik zo'n instrument nodig heb.

Vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door kris @, Gent België, 02.05.2021, 18:23 (1061 dagen geleden) @ Eduard


Als ik over de elco twee gelijke weerstanden zet dan kan de spanning tussen dat knooppunt en de uitgang van de detector zowel positief als negatief zijn.

bekijk dat toch maar eens goed in een radio met een EABC80, of een niet symmetrisch geaarde detector. Op het knooppunt van de weerstanden vind je dan de som van AFC+ halve detectorspanning. maw de afc gaat ook reageren op de signaalsterkte.

De AFC is gewone regeltechniek. In het eenvoudigste geval is het een P regeling. De rustcapaciteit van de varicap moet in het lineaire gebied van zijn curve liggen.

je schrijft het , proportionele regeling. dus zelfs al zit de varicap niet helemaal lineair (er is overigens geen enkel gebied waar die zuiver lineair is) de regeling maakt ook die fout kleiner, maar bij voorkeur je het meest lineaire stuk, erop waken dat deltaF/deltaV niet te klein wordt. 't is een balans tussen die twee.

en vergeet niet, P regeling met stevig laagdoorlaatfilter, ander haal je de lage tonen eruit :-)

De S curve kan al dan niet horizontaal gespiegeld zijn. Het kan zijn dat daardoor de noodzaak ontstaat de verbinding van de twee uiterste punten van de secondaire om te wisselen. De elco moet dan niet worden gedraaid. Dan zou ook niet kunnen want het afstemoog verwacht negatieve roosterspanning.


als je met een afstemoog zit kan je de diodes idd niet keren. keren secundaire trafo kan uiteraard ook, maar misschien is niet iedereen daar zo happig op. (er kunnen door kleine verschillen andere problemen ontstaan)

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 02.05.2021, 18:41 (1061 dagen geleden) @ kris

Dag Kris,

Mijn testtoestel is een Siera / Aristona SA3108A; met EABC80. Na het filtertje volgend op het niet afgestemd secondair spoeltje neem ik het eerste meetpunt. Het tweede is het knooppunt van twee 47K weerstanden die in serie over de elco staan. Een analoge multimeter geeft nul volt bij correcte afstemming. Positieve spanning bij afwijking in de ene richting en negatief in de andere. Naar mijn idee is dat een spanning waarmee ik aan de slag kan. (mits LD filter)

Vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door kris @, Gent België, 02.05.2021, 19:04 (1061 dagen geleden) @ Eduard
Bewerkt door kris, 02.05.2021, 19:55

dag Eduard,


Ja tussen die punten die je aangeeft vind je keurig een positieve of negatieve spanning, in functie van de mate van foutafstemming, maar dat op zich is niet voldoende.

Wat ik bedoel is dat geen van die twee punten een vaste relatie heeft tot de massa, ofte signaal ground. En dat is nodig voor een klassieke AFC schakeling, aangezien een zijde van de varicap (voor DC signalen en meestal ook AC) aan de massa hangt. Bij de asymmetrische ratiodetector gaat de zo afgetakte AFC spanning tov radio massa ook variëren in functie van de signaalsterkte. ( tenzij je een verschilversterker mee inbouwt)

de eerste voorwaarde voor AFC eenvoudig te kunnen toepassen zoals hierboven beschreven is een zgn symmetrische detector(tov de massa). Die uit je testradio is dat niet, omdat de kathode van één van de diodes aan de massa ligt. je zal in radio's met die klassieke schakeling dan ook nooit AFC aantreffen. (radio's met AFC gebruiken vaak Ge diodes in een symmetrische detector, ook in het buizentijdperk, net om AFC te kunnen toepassen ) zo ook je B7X44A waarmee je dit topic startte.

uit nieuwsgierigheid: welke SA heb je aangeschaft?

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 02.05.2021, 20:02 (1061 dagen geleden) @ kris
Bewerkt door Eduard, 02.05.2021, 20:52

Dag Kris,

Ik had ook niet verwacht dat 1 van de varicap klemmen aan massa zou liggen. Over de preciese schakeling ben ik nog niet in het reine. Eigenlijk heb ik over de varicap een spanning nodig die bestaat uit een vaste instelspanning plus (of min) de spanning tussen genoemde meetpunten. Met een opamp is het zeker doenbaar maar wellicht is dat niet eens nodig. Het is geen slecht idee op papier van een sommeerschakeling met eventueel een opamp te vertrekken en vervolgens te vereenvoudigen indien mogelijk. We zien wel waar we uitkomen.

Intussen is dat gebeurd en ik vrees dat je gelijk hebt. Bij een asymmetrische detector is het bepalen van de stuurspanning over de diode moeilijker. Zonder een opamp kan het als ik een varicap met grotere dC/dV toepas. Een deel van de stroom die ik moet injecteren in het weerstandsnetwerk komt dan in de detector terecht en daardoor worden de buisdiodes ongelijk belast. Dat gaat naar klankvervorming niet goed komen.

Met een opamp moet het kunnen. Het is aan de eigenaar uit te maken of het de moeite loont. Het basisschema waarmee we in schooltijd werkten was dat van een MBLE tuner en die was symmetrisch.
Weer wat bijgeleerd.

De analyser is een Rigol DSA815.

Vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 03.05.2021, 09:51 (1060 dagen geleden) @ Eduard

Beste forumleden,

Kris heeft helemaal gelijk te stellen dat de sturing bij een asymmetrische detector een pak moeilijker is. Wat denken jullie van volgende schakeling:
[image]

Vref wordt afgenomen van een zenerdiode of een stabiele referentie en zorgt voor de nodige instelspanning van de BA102.

De weerstanden hebben een hoge weerstandswaarden en worden becijferd uitgaande van Vref.
Bewust werd het onderste weerstandsnetwerk niet vereenvoudigd. Op die manier blijft de schakeling meer symmetrisch. Als bij de detector de fase moet worden gedraaid dan volstaat het bij de twee weertanden R massa en Vref om te wisselen. Uiteraard moet dan ook de BA102 worden omgepoold.

Intussen ontving ik een mail van een radiovriend die me een paar stuks BA102 kan bezorgen.

Ik ben benieuwd of jullie een knelpunt in de schakeling vinden.

Alvast bedankt voor het meedenken.

Vriendelijke groeten,

Eduard

AFC toevoegen aan FM unit

door kris @, Gent België, 03.05.2021, 19:27 (1060 dagen geleden) @ Eduard

Je wil dus de BA102 isoleren van de massa , en dan het het AFC signaal toevoegen. dat kan, maar er gaan dus twee draden richting tuner en je moet ook kijken hoe de diode in de oscillator onder te brengen, dat zal iets anders zijn dan in het klassieke schema.

Maar je aftakking van de ratiodetector is nog niet goed. Het bovenste punt is ok, neemt af van de ratiodetectorspoel. Echter, het onderste punt neemt de som van de detectiespanningen , en je zit dus met hetzelfde probleem als je via de massazijde had.

je moet voor je onderste punt aftakken op de knoop tussen R17 en R18. aangezien deze weerstanden hier niet gelijk zijn (waarschijnlijk om een ander duister symmetrie probleem te verminderen) kun je over R17/18 een trimmer plaatsten (mag hoogohmig zijn) en die regelen naar het juiste symmetriepunt tov de ratiodetectiespoel. dat kan je eenvoudig meten. Als je 1)centraal bent afgestemd en de 2)signaalsterkte wijzigt en de spanning tussen de twee hierboven besproken aftakpunten blijft toch constant dan zit je goed.

AFC toevoegen aan FM unit

door Erwin goossens @, Lier(antwerpen), 03.05.2021, 20:20 (1060 dagen geleden) @ kris

Ik ben al een tijdje met Eduard aan het mailen. Zou fijn zijn dat dit lukt. Vrees dat we deze AFC meer en meer nodig gaan hebben. Ik merk de laatste tijd vaker dat ik een toestel aanschaf waar de oscilator hier voor problemen zorgt.

AFC toevoegen aan FM unit

door Eduard @, 03.05.2021, 20:30 (1060 dagen geleden) @ kris

Dag Kris,

Omdat ik maar een deeltje van het radioschema afprint kan je het niet weten. Het knooppunt R17/R18 heeft niets met symmetrie te maken. De enige reden van dit aftakpunt is een spanningsdeler zodat het afstemoog de geschikte stuurspanning krijgt. Zonder afstemoog kan je de serieschakeling door een enkele weerstand vervangen.


Vriendelijke groeten,


Eduard

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum