Vervorming bij FM (Techniek Radio/TV)

door Andries van Bronkhorst ⌂ @, 03.05.2021, 20:55 (1060 dagen geleden)

Beste Forummers,
Ik ben bezig een Philips BX454 op te knappen. Bij ontvangst van (sterke) FM zenders vervormt het geluid en wel zodanig dat dit bij preciese afstemming vervormd is en bij links en rechts net ernaast niet.
Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Ik ben de theoretische onderbouwing even kwijt - het boek over FM ontvangers is uitgeleend.
Hoor graag,
Groet,
Andries

Vervorming bij FM

door Matti huysegems @, Westerlo, 03.05.2021, 21:19 (1060 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst

Beste,

Dit lijkt op problemen in de FM detector.

Als eerste kan u kijken of C56 (10µF) nog in orde is, door de waarde te meten.
Bij te grote afwijking of de minste twijfel vervangen.
Vergeet ook niet om de ontkoppelcondensatoren (C48, C40, C23, C38, C41, C50) te controleren.
Deze kunnen ook zorgen voor vervorming.
Na het vervangen nogmaals testen, als de Elco niet slecht is of het niet helpt zal u de FM keten opnieuw moeten afregelen.

Veel succes!

Vervorming bij FM

door Andries van Bronkhorst ⌂ @, 03.05.2021, 21:46 (1060 dagen geleden) @ Matti huysegems

Matti bedankt voor de snelle reactie. Ik zal beginnen met C56.
Opnieuw afregelen doe ik pas als laatste optie. Alle spoelkernen zijn nog in de originele toestand, dus niet eerder aan gedraaid.
Misschien is het probleem opgelost met het vervangen van een of meer componenten. Maar ik ben toch benieuwd naar de theoretische onderbouwing van de fout.
Het geluid klinkt zoals het zou klinken bij "primitieve" flankdetectie zoals die werd toegepast in de beginjaren van de FM.
Ik heb wel bij wijze van proef de EABC 80 vervangen door een ander exemplaar maar dat gaf geen resultaat (tenzij die buis ook defect is - nog proberen in een andere radio)

Nogmaals bedankt en groet,
Andries

Vervorming bij FM

door MarcelvdG @, 03.05.2021, 21:34 (1060 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst

Als de demodulator op een iets andere frequentie zou staan dan het middenfrequentfilter zou je dat aan 1 kant krijgen, geen idee hoe je het aan beide kanten krijgt.

Vervorming bij FM

door Onno ⌂ @, 03.05.2021, 22:30 (1060 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst

Is het zo dat je per zender 3 duidelijke ontvangstposities hebt, en in de overgang tussen centrum en flank even geen of zwak en slecht geluid?

De S-vorm van de detectorcurve heeft een steil stuk in het midden, een positieve en negatieve piek links en rechts daarvan, en daarbuiten flauwere flanken van die pieken naar 0. Daar heb je flankdetectie. Een oudere FM-ontvanger geeft vaak twee vervormde extra ontvangst-plekken naast het midden hierdoor. Vervormd omdat de " buitenste" frequenties worden afgeknipt door de MF.
ALs je MF niet selectief is, veel te breed, geven die zijflanken redelijk geluid maar je hebt slechte selectiviteit.

Is dat het stukje theorie dat je zocht (sorry geen plaatjes)?

Je zou een wobbelaar moeten gebruiken om dit door te meten.

--
Vriendelijke groeten,
Onno

Vervorming bij FM

door Johan Adams @, Chaam, 04.05.2021, 09:02 (1060 dagen geleden) @ Onno

AGC lijn nakijken, met name de condensatoren in die keten
vermoedelijk ligt daar de oorzaak

Vervorming bij FM

door Andries van Bronkhorst ⌂ @, 04.05.2021, 11:30 (1060 dagen geleden) @ Johan Adams

Dag Johan,

Die optie had ik nog niet eerder gehoord. Wat is de relatie tussen een fout in de AGC lijn en het soort vervorming die ik beschreef?

Ik ga er mee aan de slag.
Groet,
Andries

Vervorming bij FM

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 04.05.2021, 12:06 (1060 dagen geleden) @ Johan Adams

't Spijt me om je te moeten tegenspreken Johan
Maar AGC is bij FM ontvangst niet aan de orde-
als 't goed is wordt het signaal in de laatste
MF buis zó sterk begrensd dat alle AM eràf gaat
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Vervorming bij FM

door castafiore2010 @, Winsum (Gn.), 04.05.2021, 12:36 (1060 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Zeker in deze Philips BX454 waar het FM gedeelte de beschikking heeft over ECH81, EBF80 en EF85 krijgt de ratio-detector dus een dijk van een signaal en is er zeker geen sprake van AGC-fouten.
Ik zou het advies om de eerder genoemde condensatoren te testen / vervangen eerst opvolgen en als je dan nog per se iets wilt afregelen beperk je dan voorzichtig tot de detector-spoel, die je vaak heel goed op het gehoor kunt afregelen zonder met wobbel-zenders in de weer te gaan.

Vervorming bij FM

door Andries van Bronkhorst ⌂ @, 04.05.2021, 23:04 (1059 dagen geleden) @ castafiore2010

Ik heb inmiddels C 56 - de elektrolytische condensator vervangen. Deze bleek defect, geen capaciteit. Verder kwam aan het licht dat de schermroosterweerstanden van de beide m.f. buizen sterk in waarde verhoogd waren - bijna 1 MOhm i.p.v. 120 kOhm. Deze zijn dus vervangen. De ontkoppelcondensatoren zijn in orde.

Na controle van de R's en C's in het detectorcircuit - deze bleken nauwelijks af te wijken, het geluid beluisterd en dat was al veel beter. Waarschijnlijk moet toch de detectorspoel iets worden bijgeregeld, zo klinkt het tenminste - maar die zit vast met was en het schroefsleufje is erg klein en kwetsbaar. Daar moet ik nog iets aan doen.
Tot zo ver de stand van zaken, en een ieder bedankt voor hun bijdragen tot dusverre.
Andries

Vervorming bij FM

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 04.05.2021, 23:13 (1059 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst

Die kerntjes zijn bijzonder kwetsbaar en ze zitten muurvast in de paraffinewas.
De kans dat je iets verbetert door daaraan te draaien is miniem
Kortom: Laat die bandfilters met rùst,
Houd er ook rekening mee dat FM zenders tegenwoordig nogal slordig moduleren
Waardoor de frequentiezwaai breder kan worden dan de S- kromme van je detector
Daar is nix aan te doen
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Vervorming bij FM

door MarcelvdG @, 05.05.2021, 00:00 (1059 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

De meeste FM-zenders klinken tegenwoordig waardeloos onafhankelijk van hoe breed je S-kromme is. Het signaal dat de modulator in gaat is al vervormd om het maar zo hard mogelijk te krijgen zonder buiten het spectrale masker dat het Agentschap Telecom gebruikt te komen. Radio 4 gaat nog wel.

Vervorming bij FM

door ruudtx @, 05.05.2021, 18:10 (1059 dagen geleden) @ MarcelvdG

Het Stokke masker.
Vervolgens wordt alle dynamiek er uit gehaald en met te veel laag klinkt het niet best. Radio 1 en 4 zijn nog acceptabel.

Vervorming bij FM

door kris @, Gent België, 05.05.2021, 01:13 (1059 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst

beetje mosterd na de maaltijd.

als de schermroosterweerstanden veel te hoog zijn dempen de buizen de bandfilters onvoldoende. Hierdoor raken die overkritsch gekoppeld en krijg je twee resonantiepunten op een zekere afstand van de centrale frequentie (10,7 MHz) en een dip in het midden.

daardoor ontvang je de zender beter net links en rechts naast de centrale frequentie en slechter als je juist afgestemd staat.

Onderstaande curve is niet al te duidelijk (omdat er een ruisbalk door het beeld loopt) maar je ziet duidelijk de twee "bulten" en de dip in het midden.

[image]

daarentegen is een goede MF curve quasi vlak:


[image]

Vervorming bij FM

door Andries van Bronkhorst ⌂ @, 07.05.2021, 09:47 (1057 dagen geleden) @ kris

het tempo ligt hoog op dit forum: je bent twee dagen weg en er is een hele pagina aan nieuwe bijdragen verschenen...
Het klopt dat de spoelkernen meestal vast zitten in de paraffine. Ik heb met warme lucht de buitenkant verhit en toen kon ik de laatste kern verdraaien, een beetje was al genoeg. Van de rest ben ik afgebleven.
Ik heb voor het op het gehoor afregelen Radio 4 en de Duitse WDR gebruikt, niet de "commerciële bagger met zijn hitsige recelameblokken" . Ik ben tevreden met het resultaat en dank een ieder nogmaals voor zijn bijdrage.
Groet,
Andries

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum