Mono Buizenversterkers (Techniek Overig)

door PimDriessen @, 25.05.2021, 23:58 (1059 dagen geleden)

Beste Forum Leden,
Ik ben in het bezit van twee Unitran uitgangstransformatoren 9U13 en daar zou ik een paar mono versterkers mee willen gaan maken met EL84 buizen.
Ben niet helemaal nieuw met buizenversterkers heb in een ver verleden een Lafayette versterker opnieuw opgebouwd, die speelt nog steeds, maar het is niet handig dat het een stereo versterker is vanwege de kabels voor de spaekers en voorversterker.
Hier een afbeelding van de nieuw opgebouwde versterker.
[image]

En zoals hij er nu bijstaat.
[image]


Nu komt mijn vraag, wat is een mooi ontwerp voor de Unitran trafo met 2 × EL84?.

Als ik de keuze zou kunnen maken zou een gelijkricht buis de voorkeur hebben.
Weet iemand een goed ontwerp, heb zelf al rondgekeken maar zie door de buizen het buizenbos niet meer.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 26.05.2021, 00:08 (1059 dagen geleden) @ PimDriessen

Unitran is niet het goede woord om een type ontwerp te bepalen.

Wel een balans trafo.
Merk is verder onafhankelijk.

Wel de eigenschappen van die trafo.
Frequentie bereik, en hoe ver wil je gaan in correctie zoals feedback
en filteringen.
Diverse capaciteiten van buizen, trafo's en bedrading.

Studies Meno vd Veen geven aan wat de diverse verschillen zijn in ontwerpen.
Daar mee beginnen.

Dan je eigen eisen aan de versterker.

Als ik dat pracht brok plastic behuizing zie, op zich ziet er puik uit.
Maar mag hopen dat binnen in een volledig metalen chassis zit.

Zéker in deze tijden van een Orkaan aan ether vervuiling,
Mobiletelefoon leg die maar eens in de buurt.
Of die geweldige LED dimmers waar de hut vol mee zit.
Een brok storende ellende.

Goede versterker zit pot dicht voor externe EMF.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 00:20 (1059 dagen geleden) @ Maurice

Dag Maurice,
Ben bang dat deze niet volledig is afgesloten, er zit wel een aluminium plaat onder maar niet geheel afgesloten.
Er zijn bij mij geen dimmers in huis.
Dat witte kunststof is Corian, en daar zit aluminium oxide in verwerkt.

Mijn eisen zijn nog niet uitgewerkt, een PP versterker ultra lineair.:-)
Je ziet ik weet wat termen, maar mijn kennis ligt meer in de transistor versterkers, een aantal jaren als audio reparateur gewerkt, mijn elektronica achtergrond is autodidact.

Dus mijn kennis van buizen versterkers is wat betreft ontwerpen nul, kan een schema lezen en het bouwen, en een fout zoeken behoort ook tot de kennis die aanwezig is.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 26.05.2021, 11:29 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

Ben bang dat deze niet volledig is afgesloten, er zit wel een aluminium plaat onder maar niet geheel afgesloten.

Dag Pim,
Een goede buizenversterker is "EHF dicht" op een liefst metalen chassis gebouwd, precies zoals Maurice het heeft verwoord. Ik doe zelf ook veel aan zelfbouw-audio, klik voor een impressie daarvan èn omtrent het "EHF dicht" bouwen eens op m'n homepage. (het huisje naast m'n naam)

Een enkele horizontale metalen plaat met daaromheen kunststof, of decoratieve houten zij- en onderkanten, is in feite prutswerk.

Dat witte kunststof is Corian, en daar zit aluminium oxide in verwerkt.

Dat helpt in dit geval niet, het is geen afschermend metaal.

Die Unitran 9U13 uitgangstransformatoren die je hebt zijn uitzonderlijk goed, daar kun je echt wat moois mee bouwen. De matige Lafayette trafo's waar je ervaring mee hebt vallen daarbij in het niet.

Als inspiratie voor een zeer goed versterkerontwerp; zoek eens naar "Een nog ongeslagen kampioen zelf gebouwd" in het September 1970 nummer van Radio Bulletin op pagina 357. Die versterker is gebaseerd op een Radford ontwerp en uitgevoerd met de ook zeer goede Philips AD9058 uitgangstransformatoren.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 12:14 (1058 dagen geleden) @ Ron Kremer

Dag Ron,
Bedankt voor je informatie, ga het artikel aandachtig lezen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 26.05.2021, 13:29 (1058 dagen geleden) @ Ron Kremer

Dag Ron,

Mijn ervaring met versterkers zonder enige metalen afscherming (want op een stuk MDF gebouwd, met kroonsteentjes en al) met ca. 1 volt ingangsgevoeligheid is dat het met vatbaarheid voor EHF erg meevalt, ook als in de versterker flink wordt tegengekoppeld. Ik heb er geen problemen mee gehad (voor zover ik althans weet; ik heb ze niet met een oscilloscoop bekeken).

Omdat die open bouw niet veilig, niet praktisch, etc. is (maar wel enorm flexibel!), bouw ik inmiddels ook alleen met metalen chassis.

Bijgaand drie voorbeelden van dergelijk 'prutswerk'.

Groet,
Robert


[image]

[image]

[image]

Mono Buizenversterkers

door huub.jak @, 26.05.2021, 14:01 (1058 dagen geleden) @ Robert Gribnau

John Hupse bouwde ook wel zo
Hij gaf de naam Plank versterker
ik zo bij Baco een dunnen koper plaat kopen
Dat is makkelijk ook voor de Massa verbindingen
En eerst op de plank lijmen of vast nieten
Dan bouwen ik heb dat plaat daar wel eens gekocht
Huub

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 14:45 (1058 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,
Dat is een goed idee om met een koperen plaat te werken, ik deed het met messing buis in deze versterker voor de massa verbindingen,
Groet,
Pim

[image]

Mono Buizenversterkers

door soundman2 @, Wouw, 27.05.2021, 18:11 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Dat is een montagemethode, die vroeger wel meer toegepast werd. Het is niet ideaal, omdat stromen van verschillende trappen door dezelfde leidingen lopen. Dat kan oscilleren in de hand werken. Beter is het om te kiezen voor een centraal aardpunt bij de voeding.

Mono Buizenversterkers

door Sieme @, Niekerk, 27.05.2021, 18:46 (1057 dagen geleden) @ soundman2

Daar ben ik het niet mee eens.
Het is wel zaak de voedingspunten en de wisselstroomkringen van de verschillende trappen en dus ook de voeding van elkaar gescheiden te houden.
Dus bijv. kathodes eindtrap en min laatste filter-c op zelfde plaats
en de plus uitgangstrafo aan z'n plus.Wisselstroomkring eindtrap gesloten via voedigs-c Evenzo min voeding voortrap aan min filtercondensators en de anodestromen aan de plus van de bijbehorende afvlakfilter-c's.Als je dan ook de signaalstroomcircuits van de voortrappen een beetje in de gaten houdt,behoort een m.d.pickup versterker met het aardpunt aan de onderkant van het element tot de mogelijkheden.Zwerfstromen in het chassis kunnen vreemde routes nemen als de structuur van het materiaal door bijv. hameren is verstoord en daardoor voor onvoorspelbare reacties zorgen.
m.v.g.
Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 26.05.2021, 14:32 (1058 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Mijn ervaring met versterkers zonder enige metalen afscherming (want op een stuk MDF gebouwd, met kroonsteentjes en al) met ca. 1 volt ingangsgevoeligheid is dat het met vatbaarheid voor EHF erg meevalt,

Bijgaand drie voorbeelden van dergelijk 'prutswerk'.

Dag Robert,

Ik bouw ook wel eens vergelijkbare 'prutswerkjes' of, nog erger, als een 'struikgewas'. Dus een open constructie op de werkbank, prikbordjes etc., waarbij er dan op diverse punten meetapparatuur aangesloten is. Zoiets noem ik dan een proefopstelling en is altijd tijdelijk. Dergelijke onafgeschermde, open constructies zijn het summum als je ook brom- en andere geïnduceerde ellende binnen wilt halen.

Als er bij je in de buurt bijvoorbeeld een radiozendamateur woont dan kun je van dergelijke bouwwerken niet genieten als er daar een zender in de lucht gezet wordt. Nu ben ik zelf toevallig ook zo'n radiozendamateur en heb daarnaast m'n halve leven met zendinstallaties gewerkt en weet donders goed wat dat aan storingen teweeg kan brengen. Jij, als gestoorde, hebt met dergelijke zelfbouwwerken geen poot om op te staan als je er over gaat klagen bij bijv. Agentschap Telecom.

Ook mobilofoonzenders van bijvoorbeeld politie, ambulance etc. kunnen storingen veroorzaken; bij klachten trek je met dergelijke 'breadboard' constructies subiet aan het kortste eind. Zenders zijn tegenwoordig overal, om Maurice te citeren: er is in deze tijden van een orkaan aan ether vervuiling en je vraagt met dergelijke open constructies om problemen.

Ook een simpele GSM telefoon kan roet in het eten gooien. Nu zijn de veldsterkte van dergelijke apparaatjes relatief klein èn er wordt met erg hoge frequenties gewerkt wat beide gunstig uitpakt alvorens het in jouw versterker gedetecteerd wordt die bovendien met 1 Volt ingangsgevoeligheid vrij ongevoelig is.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 14:55 (1058 dagen geleden) @ Ron Kremer

Dag Ron,
Bedankt voor je reactie, er is met het gebruik van deze versterker nog nooit een storing van buitenaf geweest, ook schakelende apparaten zijn gelukkig nog nooit hoorbaar geweest.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Raaf @, 26.05.2021, 02:28 (1059 dagen geleden) @ PimDriessen

Hier staat een origineel Unitran schema. Dat kan je aanpassen, andere gelijkrichter bijv. EZ81
https://www.circuitsonline.net/forum/view/49115
Die trafo's horen tot de top en niet te vergelijken met wat er op Ali wordt aangeboden.

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 12:16 (1058 dagen geleden) @ Raaf

Dag Raaf,
Bedankt voor het schema, ga me er in verdiepen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 26.05.2021, 08:50 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Nog twee ontwerpen waarin de 9U13 wordt toegepast. De gevoeligheid van de GP10 is wel wat laag met 2,5 V. Bij het tweede ontwerp staat niet welk type buis B3 is (ook een ECC81?):

Unitran GP10

Universeel schema Hi-Fi balans eindversterker

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 12:18 (1058 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Bedankt voor de informatie, ga me er in verdieppen.

Groet,

Pim

Mono Buizenversterkers

door Goldline @, Oranjedorp, 26.05.2021, 10:07 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

Prima uitgangstrafo's, je zou eens kunnen zoeken op Radford amplifier.
Link

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 12:20 (1058 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Bedankt voor het schema en de info, heb wat te lezen de komende tijd.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door soundman2 @, Wouw, 26.05.2021, 10:32 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

maar het is niet handig dat het een stereo versterker is vanwege de kabels voor de spaekers en voorversterker.

Het zijn trouwens luidsprekers of speakers, niet spaekers
Tja daar kies je toch voor?
Het handigste als alle in en uitgangen aan de achterzijde van het chassis zitten, maar dan kunnen de "deskundigen" weer niet zien of je goede exotische kabels gebruikt.
Dat bedrading inwendig allerlei problemen zou geven is een farce.
Overigens vind ik van veel zgn. high end versterkers, zodra er een foto van de binnenkant getoond wordt, dat het vaak een regelrechte puinhoop is, die alle regeltjes van bedrading in buizenversterkers tart.

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 12:24 (1058 dagen geleden) @ soundman2

Dag Soundman2,

Had het niet gezien dat ik speakers verkeerd had geschreven.
Bedankt voor je reactie, dat van de bedrading ben ik met je eens.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 26.05.2021, 13:39 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door Ouwe Schipper, 26.05.2021, 13:51

Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar de EBL21 in plaats van de EL84
Zit gewoon fysiek wat ruimer in z'n (glazen) vel, de stiften zitten wat wijder van elkaar
en de buitenkant wordt minder heet. Eigenschappen vrijwel gelijk, alleen ìèts minder steil
Heb ik al verscheidene prachtig werkende versterkers mee gebouwd
en staat ook decoratiever als je die versterker bouwt in de afgebeelde stijl
Kijk bijvoorbeeld naar mijn thuis- zendertje voor middengolf
[image]
Uitsluitend Loctal-8 buizen; één EBL21 rechts vooraan als Heising modulator,
twee maal UY21 voor gelijkrichter. 110 volt voor gloeidraden uit primaire vd. voedingstrafo
Chassis opgebouwd van vlakke plaat met twee L- profielen
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 18:15 (1058 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Ouwe Schipper,
Bedankt voor je reactie.
Daar ga ik me even in verdiepen in de EBL21.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 26.05.2021, 19:33 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

.....en als je er iets ècht aparts van wilt maken
Dan ga je hybride: eindbuizen met geaard stuurrooster en geen kathodeweerstanden maar
dikke transistors in de kathodeleidingen. Dan zie je bovenop alléén die eindbuizen
Wat zo'n eindbuis doet is uitsluitend afhankelijk van die transistor: het DC werkpunt
en het signaal worden bepaald door de voorgaande schakeling
Zo'n schakeling heb ik zien toepassen om 16000 volt te sturen met een tetrode die
een Laser- buis kontroleerde- mooie rechthoekige pulsjes van 7 uSec.
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 21:41 (1058 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Hoi Oude Schipper,

Bedankt voor de informatie.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 26.05.2021, 14:20 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim,

Een versterker met houten behuizing is geen probleem, als de opbouw maar compact is, en de ingang ontstoord wordt met kleine C'tjes. Ik heb zo'n 30 versterkers gebouwd, waarvan meerdere met geheel houten kastjes. Dit waren bijvoorbeeld gereedschap of bestekbakken, of houten kastjes voor aan de muur. Van de laatste een bijgevoegd voorbeeld. Deze is overigens ook nog uitgerust met een schakelende voeding, maar is bijzonder brom en ruisvrij. Dus leef je uit, zou ik zeggen.

Piet

[image]
[image]
[image]
[image]

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 18:18 (1058 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dag Piet,

Bedankt voor je reactie.

Mooi gemaakt die versterker, en met een schakelende voeding dat zie je niet vaak.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Bert V. @, Amstelveen, 26.05.2021, 17:39 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim,

Ik heb indertijd enkel de eindtrap van een ontwerp uit Radio Electronica (nr:11 november 1962)[image] gebouwd als monoblok. tot volle tevredenheid; dit is weliswaar een "ontwerp uit de oude doos" en ontworpen rond de Unitran uitgangstrafo 9U14, maar wellicht zijn uit dit schema wat idee'tjes te filteren, die je met wat aanpassingen kunt gebruiken in een ontwerp rond jouw 9U13. [image]
In ieder geval succes hiermee!

Bert

Mono Buizenversterkers

door Raaf @, 26.05.2021, 18:11 (1058 dagen geleden) @ Bert V.

Ook een mooi schema en het tegenkoppelnetwerk vanaf de secundaire van balansuitgang is gebaseerd op die trafo. In beginsel wordt aan de hand van testen met vierkantsgolven en stabiliteitscriteria met meten van het Nyquist diagram de waarden bepaald. Bij de laatste meting wordt de tegenkoppellus onderbroken. Het voert wat ver om de hele procedure hier te plaatsen, maar Google is je vriend.
Zonder meetapparatuur en/of kennis is het beter een bestaand schema na te bouwen. Dan is het moeilijke werk al gedaan door de ontwerper.
Anders, bij veranderingen, bestaat de kans dat na aansluiting van luidspreker met wisselfilter de versterker niet stabiel blijft wat kan blijken dat er meekoppeling optreedt bij bepaalde frequenties. Ik ben eens getuige geweest bij iemand met een buizen zelfbaksel wat enorm vervormde in het hoge tonenbereik. Ik heb er maar niks van gezegd, blijkbaar wat hij zo gewend dat hij het zelf niet meer hoorde.

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 18:23 (1058 dagen geleden) @ Raaf

Dag Raaf,
Bedankt voor je reactie.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 18:21 (1058 dagen geleden) @ Bert V.

Dag Bert,
Bedankt voor je reactie en schema, daar zijn zeker ideeën uit te halen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door rkamp @, Den Haag, 26.05.2021, 21:28 (1058 dagen geleden) @ PimDriessen

De fabrikant heeft zelf ook een schema uitgegeven voor deze eindtrafo's.
https://nvhrbiblio.nl/schema/Unitran_9U13.pdf

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 26.05.2021, 21:39 (1058 dagen geleden) @ rkamp

Dag rkamp,

Bedankt voor het schema, het wordt nog moeilijk om een keuze te maken tussen alle schema`s die inmiddels binnen zijn.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 27.05.2021, 06:51 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Het scheelt qua keuze dan nog iets dat het schema waar Remko naar verwijst hetzelfde is als waar Raaf eerder naar verwees: Bijdrage Raaf

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.05.2021, 14:57 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert, en alle andere geïnteresseerde Forum Leden.

Ben zelf ook nog even gaan zoeken in alles wat bij mij in huis over buizen te vinden is, en kwam een mooi schema tegen in het boek Buizenversterkers van R. zur Linde.

Wat vinden jullie er van?.
Ik zou alleen als extra de gloeispanning stabiliseren met een LM338K TO3 behuizing.
Groet,
Pim

[image]

[image]

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 15:33 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Wat vinden jullie er van?.

Pim, een eenvoudige versterker waar eigenlijk niets mis mee kan gaan.
Het opgegeven vermogen van 8 Watt lijkt me wat magertjes hoewel de EL84's praktisch in klasse A staan èn op maximum anodedissipatie van ca. 12 Watt per buis. Theoretisch moet er dan 12 Watt uit kunnen komen, maar hou eens 10 Watt aan rekening houdend met verliezen in de eindtrafo. Zet je de buizen wat meer in AB dan moet 15 Watt ook haalbaar zijn.

Ik zou alleen als extra de gloeispanning stabiliseren met een LM338K TO3 behuizing.

Dat is volstrekt overbodig, een buizeneindtrap als deze is met wisselstroomvoeding voor de gloeistroom beslist bromvrij te krijgen; bromvrijheid zou een reden kunnen zijn om gelijkspanning toe te passen.
Om redenen van stabiliteit van de gloeispanning hoef je het niet te doen.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.05.2021, 15:50 (1057 dagen geleden) @ Ron Kremer

Dag Ron,

Dat is goed om te horen dat hier eigenlijk niks mee kan gaan.

De gloeispanning zou ik stabiliseren om inderdaad brom te vermijden, het is vervelen als de versterker af is en hij blijkt licht te brommen, dus voor de zekerheid gelijkspanning.

Is het verstandig om voor P1 25K een draad gewonden potmeter te nemen?, vanwege de hoge spanning, want mijn voorkeur gaat uit naar een meerslagen potmeter maar kunnen die z`n hoge spanning aan?.

Het vermogen is geen enkel punt, het in klasse A staan vind ik wel belangrijk meer dan het volle vermogen halen.

Zijn de koppel condensatoren van voldoende capaciteit, of moet er voor een hogere waarde gekozen worden?.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 16:42 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Dat is goed om te horen dat hier eigenlijk niks mee kan gaan.

Dat klopt niet helemaal, na de reactie van Robert heb ik ook even naar wat waarden in het schema gekeken.
Ik ga onder Robert's reactie daar apart nog wel even op in.

Is het verstandig om voor P1 25K een draad gewonden potmeter te nemen?, vanwege de hoge spanning, want mijn voorkeur gaat uit naar een meerslagen potmeter maar kunnen die z`n hoge spanning aan?.

Dat is overbodig, ook een 10 slagen potmeter is nergens voor nodig.
Een normale potmeter kan de ontstane spanningverschillen die daar optreden gemakkelijk aan en stroom loopt er praktisch niet.


Zijn de koppel condensatoren van voldoende capaciteit, of moet er voor een hogere waarde gekozen worden?.

In combinatie met de roosterweerstanden van 330k kom je op een -3dB punt van 2,2 Hz en dat is laag genoeg en prima.

Nog een opmerking n.a.v. het vermogen van slechts 8 Watt, dat zal wel kloppen want de voedingstransformator levert maar 200-220V hoogspanning en dat is weinig. Normaal is dat iets van 270V als er een gelijkrichtbuis gebruikt wordt en die lage spanning had ik over het hoofd gezien.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 27.05.2021, 16:05 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Omdat ik al behoorlijk wat fouten in boeken van Zur Linde heb gevonden (zie: Hoe betrouwbaar zijn de boeken van Rainer zur Linde? ), ben ik achterdochtig over zijn schema's geworden en ga dus meteen aan het rekenen.

Door beide helften van de ECC83 loopt in totaal: Ik = Vk / Rk = 2,2 / 1247 = 0,00176 A = 1,76 mA

Tussen Vb = 283 V en de bovenkant van R3 (100K) staat een verschil van 283 - 228 = 55 V. Zelfs als de loper van P1 (25K) geheel naar beneden staat (wat overigens niet zou kunnen omdat R4 op 260 V zou moeten komen) en daardoor de weerstand en dus de spanningsval over P1 richting R3 bij een gegeven stroom maximaal zou zijn, dan nog is als stroom voor die 55 V nodig: I = 55 / 25000 = 0,0022 A = 2,2 mA

Maar er is bij lange na geen 2,2 mA voor die spanningsval voorhanden omdat immers Iktot maar 1,76 mA is.

En ga dan maar uitpluizen wat er fout zit. Alleen een verkeerd voltage (die 228 V)? Of toch wat meer?

Nog een andere (vaker voorkomende) fout: C8 = 100 uF terwijl de datasheet voor de EZ81 als maximum 50 uF aangeeft.

De tegenkoppeling komt me vreemd voor want wordt teruggevoerd op de gemeenschappelijke kathodeweerstand van de beide helften van de ECC83 maar ik begrijp daar nog te weinig van om dit als wel/niet fout te kunnen beoordelen.

Aan de eindtrap heb ik (nog) maar niet gerekend.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 27.05.2021, 17:28 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Nog vergeten: De gloeidraad van de EZ81 is verbonden met diens kathode, terwijl die met de andere buizen aan dezelfde 6,3 V wikkeling ligt. De anti-brom potmeter zal er mooi van gaan roken denk ik zo.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.05.2021, 18:03 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,
Geweldig dat het je is opgevallen, maar het zal wel een teken fout zijn.
Maar dat mag natuurlijk niet gebeuren, zeker niet als je het boek uitgeeft voor de hobbyist.

Ik ga het schema even tekenen in software zoals Tina software.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 18:10 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Nog vergeten: De gloeidraad van de EZ81 is verbonden met diens kathode, terwijl die met de andere buizen aan dezelfde 6,3 V wikkeling ligt. De anti-brom potmeter zal er mooi van gaan roken denk ik zo.

Ooit ergens gelezen op dit forum: in ieder elektronisch apparaat zit rook ingebouwd.
Dat is hier een waarheid als een huis.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 27.05.2021, 23:35 (1057 dagen geleden) @ Ron Kremer

Die rook is werkelijk een heel belangrijk bestanddeel
Als die erùìt is gekomen werkt 't apparaat niet meer
N.

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.05.2021, 17:56 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Dat zijn geen goede berichten, je gaat er toch vanuit dat het zal zijn gebouwd voordat het in een boek komt, of tenminste goed is berekend.

Mijn dank voor de waarschuwing, en ik heb stille hoop dat je ook de eindtrap gaat berekenen.;-)

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 28.05.2021, 11:21 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door Robert Gribnau, 28.05.2021, 11:41

Dag Pim,

Over de eindtrap:

Er staat dat via de instelbare kathodeweerstanden de anodestroom per EL84 op ongeveer 44 mA moet worden ingesteld, waarbij dan de negatieve roosterspanning ongeveer 8 V zou zijn.

Stel dat over een helft van de primaire ongeveer 10 Volt spanningsval plaatsvindt (dus Rdc is ongeveer 200 Ohm per helft, hetgeen volgens mij voor een UGT van kwaliteit al behoorlijk hoog is). Dan is Va (= spanning tussen anode en kathode) dus ongeveer 300 - (8 + 10) = 282 V

Vg2 zal net iets hoger liggen (want iets minder spanningsval in de UGT) dus stel die eens op 285 V.

Als we dan kijken naar de grafieken op bladzijde 7 van deze datasheet ( EL84 Philips ) dan lijkt het mij onmogelijk dat er maar 44 mA anodestroom loopt bij 8 V negatieve roosterspanning omdat dat ongeveer de stroom is die zou lopen bij Va = Vg2 = 250 V. Maar Va en Vg2 (die laatste is vooral bepalend voor Ia) liggen hoger dan 250 V. Ik schat zo in dat Ia bij Vg2 = 282 V en Vg1 = -8 V iets van 60 á 65 mA zal zijn (en daarmee flink boven de toelaatbare dissipatie zou zitten).

Dus ook in de eindtrap klopt er iets niet.

Over de voeding:

Ron gaf het eerder al aan, zij het wat minder expliciet. Hoe Zur Linde met een voedingstrafo van secundair 2 x 200 V á 220 V en een EZ81 op iets meer dan 300 Vdc denkt uit te komen, is mij een raadsel. Ik denk dat je niet eens 250 Vdc haalt.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 28.05.2021, 12:16 (1056 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Dat zijn geen goede berichten.
Dan ga ik maar op zoek naar een ander schema.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 17:59 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Robert, Ik heb die boeken hier ook maar meer dan 'er door heen bladeren' heb ik nooit gedaan. Echt interessante (geavanceerde) zaken staan er niet in. Die Zur Linde boeken staan hier dus, samen met een flink aantal andere, vooral stof te vangen op de boekenplank.


Door beide helften van de ECC83 loopt in totaal: Ik = Vk / Rk = 2,2 / 1247 = 0,00176 A = 1,76 mA

Wat er ook fout aan is is de waarde van R4, die is met 15k veel te klein. De fasedraaier kan zo nooit een symmetrische spanning afgeven. Die weerstand zou ook iets van 100k, wellicht iets hoger, moeten zijn om dat laatste i.c.m. P1 te kunnen bewerkstelligen.
Een ECC83 heeft bij 100k anodeweerstand en 275Volt voedingsspanning (laten we daar even uit gaan) een kathode weerstand van 1,35 k nodig. (gemiddelde uit MK Buizenboek voor 250V (1k5) en 300V (1k2) voedingsspanning)
De stroom per buishelft zou dan (interpolatie o.b.v. MK gegevens ) 0,98 mA moeten zijn. De gezamenlijke kathodeweerstand is dan de helft van 1,35 k, dus 680 Ohm. Bij een stroom van 1,96 mA (2 x 0,98) is de roosterspanning voor beide ECC83 helften dan weer goed.

Alleen een verkeerd voltage (die 228 V)? Of toch wat meer?

De genoemde DC voedingsspanningen kunnen niet kloppen òf de AC spanningen van de voedingstransformator kloppen niet. Ik vermoed het laatste: enkel het opgegeven uitgangsvermogen van 8 Watt past daar echter wel bij.


Nog een andere (vaker voorkomende) fout: C8 = 100 uF terwijl de datasheet voor de EZ81 als maximum 50 uF aangeeft.

Op zich klopt dat wel maar ik heb dat in de praktijk nog nooit fout zien gaan. (Afvlak-)elko's konden vroeger enorme toleranties hebben, tot wel +50 % en dat heeft ook nooit problemen gegeven.


De tegenkoppeling komt me vreemd voor want wordt teruggevoerd op de gemeenschappelijke kathodeweerstand van de beide helften van de ECC83 maar ik begrijp daar nog te weinig van om dit als wel/niet fout te kunnen beoordelen.

Het werkt als tegenkoppeling vooral op V1a en de daaruit resulterende (stroom-)versterking werkt, via de gezamenlijke kathodeweerstand, door naar V1b.
Via V1b zou je een meekoppeling verwachten, dus oscilleren. Wellicht gebeurt dat niet doordat R4 met 15k te klein is maar gebeurt het wel als die weerstand omwille van de symmetrie, verhoogd wordt zoals eerder aangehaald.
Het oogt in ieder geval wel raar, dat ben ik met je eens.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 27.05.2021, 23:47 (1057 dagen geleden) @ Ron Kremer

Die maximum capaciteit voor de buffercondensator gaat uit van een "worst case" situatie:
De netstroom tijdens bedrijf kòrt uit- en weer inschakelen. De buffer- elco loopt leeg maar
de EZ 81 heeft nog emissie, als op dàt moment de netspanning weer terug komt loopt er een
te hoge stroomstoot. De buis kan daar theoretisch wel tegen, maar het ragdunne stripje van
de kathode naar stift 3 gaat stuk. Dat stripje moet flexibel zijn zodat de kathode kan
uitzetten en inkrimpen tgv temperatuurveranderingen. Als zulke kortstondige onderbrekingen
zo goed als uitgesloten zijn kun je een dikkere buffercondensator kiezen dan in 't boek staat
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 21:46 (1057 dagen geleden) @ Robert Gribnau

De tegenkoppeling komt me vreemd voor want wordt teruggevoerd op de gemeenschappelijke kathodeweerstand van de beide helften van de ECC83 maar ik begrijp daar nog te weinig van om dit als wel/niet fout te kunnen beoordelen.

Robert, de fasedraaier is in feite een 'long tailed pair' maar met een forse symmetriefout zoals eerder door mij opgemerkt (onderaan). Als die symmetriefout, R4 veel is te klein, die waarschijnlijk ook verhindert dat de zaak gaat oscilleren wordt opgelost dan moet het rooster van V1b in fase gebracht worden met het tegengekoppelde signaal.
Zie het onderstaande voorbeeld-schema:

[image]

C2 zorgt voor het in fase zijn van het roostersignaal, van de rechter triode V1B, met het tegengekoppelde signaal.
In het Zur Linde boek zit dat rooster, in zijn schema, voor AC via C1 aan massa.....

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door Robert Gribnau, 28.05.2021, 07:04 (1056 dagen geleden) @ Ron Kremer

Bedankt voor de toelichtingen, Ron.

De lengte van de staart van het long tailed pair in het schema van Zur Linde lijkt me ook absurd kort. In het schema in jouw bericht is die al niet lang maar het is tenminste iets van een staart (15K). De symmetrie wordt dan nog een handje geholpen doordat de anodeweerstanden iets ongelijk zijn gekozen, met dan de hogere waarde aan de kant van de voor ac (min of meer) aan aarde gelegde helft van de ECC83.

In het schema van Zur Linde zitten de anodeweerstanden met hoge en lage waarde ook nog eens andersom (maar een van die twee waarden kan dus sowieso niet kloppen).

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers

door humfred ⌂ @, Dubai, 28.05.2021, 10:33 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door humfred, 28.05.2021, 10:39

Wat vinden jullie er van?.
Ik zou alleen als extra de gloeispanning stabiliseren met een LM338K TO3 behuizing.
Groet,
Pim

Dat "stabiliseren" van de gloeispanning is echt niet nodig. Zeker niet als de versterker goed opgebouwd is.
Dit werd vroeger ook niet gedaan en het kost weer extra warmte die weggedisipeerd moet worden.
Het idee komt eerder uit de HiFi Fideladisten scéne, die menen dat deze oplossing absoluut nodig is.

Ik bouw zo´n versterker altijd met een aparte voeding voor de negatieve roosterspanning.
Je kunt dan de ene buis op de gewenste -Vg1 spanning instellen, daarna kruip je met je oor in de luispreker en regelt de andere buis af op minimale brom.
Je zult vaststellen dat de brom dan geheel weg is en misschien alleen nog wat ruis te horen is.
Eventuele bromresten worden in een balanstrap heel goed gecompenseerd.
De buizen hoeven dan ook niet ge-matched te zijn.

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 12:47 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Pim, Deze originle Unitran schema's zijn gelijk en ik raad af ze 1:1 na te bouwen.
1) De kwaliteit van de 9U13 uitgangstrafo komt hier niet voldoende tot z'n recht, dat komt m.n. door de z.g. 'snubber' netwerkjes van 1,5 nF en 5 kOhm aan elke EL84 anode. Die geven een afval vanaf ca. 21 kHz terwijl die transformator flink hoger kan.
2) De "overall tegenkoppeling" is, merkwaardigerwijs, instelbaar met de 4 standen schakelaar. Afhankelijk van de stand krijg je minder tegenkoppeling voor frequenties tussen ca. 635 Hz (50nF C geschakeld) en ca. 127 Hz
(250 nF C geschakeld). Het effect daarvan is dat de lage tonen opgehaald worden; het is in feite een lagetonen regeling gerealiseerd in het tegenkoppelcircuit.
N.B. de bovenstaand genoemde frequenties zijn -3dB t.o.v. 'recht'.

Als je het schema toch na wilt bouwen laat dan de snubbers achterwege en maak de overall tegenkoppeling frequentie onafhankelijk; dan begint het op een goede, moderne buizenversterker te lijken. Het uiteindelijke fine-tunen van de tegenkoppeling en versterker, wat waarschijnkijk wel moet, kun je doen met een blokgolf van bijv. 10kHz i.c.m een scoop, je ziet dan vlot wat er aan mankeert en de procedure is in feite niet anders dan bij een transistorversterker.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers

door huub.jak @, 27.05.2021, 13:52 (1057 dagen geleden) @ Ron Kremer

Zo heb ik uit het Amroh versterker boek een
Trap schema gemaakt 2x el 84
Dat is Mischien beter ?
huub

Mono Buizenversterkers

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 27.05.2021, 14:45 (1057 dagen geleden) @ huub.jak

Zo heb ik uit het Amroh versterker boek een
Trap schema gemaakt 2x el 84

Huub, ik neem aan dat je met het "Amroh versterker boek" het boek van Ir. Hellings bedoeld.
Die heb ik hier ook maar het is me niet duidelijk wat daarin het "Trap schema" is. Waar kan ik dat vinden?

Vr. groet, Ron

haMono Buizenversterkers

door Louis Schaeffer @, mijdrecht, 27.05.2021, 15:46 (1057 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim en overige forumleden,

Misschien is de ge update versie van de Philips HF309 van Peter van Willenswaard iets? heb hem zelf ook gebouwd, van allerlei spullen, die ik nog had.

groet: Louis Schaeffer.

--
lfs

haMono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.05.2021, 15:54 (1057 dagen geleden) @ Louis Schaeffer

Dag Louis,
Die versterker ken ik dat schema is bij mij aanwezig.
Het lijkt heel veel op de Lafayette/Bocama schema.

Dat is wat ik heb maar dan in stereo uitvoering.

Groet,
Pim

haMono Buizenversterkers

door huub.jak @, 28.05.2021, 16:20 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Hat maakt toch uit
Wat de voeding is en tegeven heeft aan stromen en MA bezit
En Wat de uitgang prim is aan K, en de gekozen buis typen
ik hou mij altijd de stromen aan wat de buizen makers op geeft
Die weet het besten dan gebruiks stromen en aanpassingen
al men daar van uit gaat dan gaat het meestal goed
tja en met een goed schema .heb wel UNITRAN versterkers gehad
Niks mis mee ook pH heeft dat ook wel
de voeding moet passen bij de uitgang te veel aan stromen is ook niet zo goed
daar bij de wens buizen type

huub

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 19:31 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Forum Leden, En Robert en Ron,

Hierbij plaats ik maar een nieuw bericht, dan blijft het wat overzichtelijker.

Het schema heb ik ooit gevonden op Internet, en heb met E80L en E88CC opgebouwd, dit is mijn huidige stereo buizen versterker.
[image]

Weet natuurlijk niet of alle instellingen kloppen, maar hij klinkt goed.

Nu de vraag is deze versterker wat op het schema staat uit te voeren met EL84?.

[image]


Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door hans @, Hoorn, 28.05.2021, 20:33 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Pim,

Het valt mij op dat er diverse Special Quality buizen in je versterker zijn gestopt. Is dit vanwege de grote betrouwbaarheid en lange levensduur [E88CC], of vanwege de grote betrouwbaarheid, lange levensduur, kleine karakteristiekenspreiding en schokvastheid [E80L]?

Uit de gegevensbladen blijkt niet dat deze buizen bijzondere kwaliteiten hebben op het gebied van geluidsversterking.

In Philips Technisch Tijdschrift jaargang 18 pp 145-157 staat een boeiend artikel over de professionele versterkerbuizen.

hans

--
raaf apenstaart multiweb punt nl

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 21:28 (1056 dagen geleden) @ hans

Dag Hans,

Dat is eerder toeval, althans met de E80L die kreeg ik van een goede kennis, en die was veel met buizen versterkers bezig.
Hij gaf de voorzet voor de E88cc als goed stuurbuisje, dat heb ik toen maar aangenomen.

Wat vind je van het tweede schema?.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door hans @, Hoorn, 28.05.2021, 21:49 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Pim,

Wat vind je van het tweede schema?.

Ik weet een paar weetjes over buizen; veel kennis over versterkers pretendeer ik niet te hebben.

hans


PS
In dat tweede schema staan 6F6-eindbuizen. Dat vind ik nou weer leuk, stalen buizen. Verkooppraatje: ik heb er nog 19 NOS liggen.

--
raaf apenstaart multiweb punt nl

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 22:34 (1056 dagen geleden) @ hans

Dag Hans,
In het tweede schema heb ik de E88cc als tekst naast de buis gezet, was niet in de bibliotheek aanwezig.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door hans @, Hoorn, 28.05.2021, 22:38 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Hans,
In het tweede schema heb ik de E88cc als tekst naast de buis gezet, was niet in de bibliotheek aanwezig.

Eeuh...de E88CC was niet in de biep aanwezig? Ik ben je even kwijt.

hans

--
raaf apenstaart multiweb punt nl

Mono Buizenversterkers-2

door huub.jak @, 29.05.2021, 09:51 (1055 dagen geleden) @ hans

Dat soort buizen komt meer over als industrie gebruik
zwaar deren gloeidraad .en zieken huis apperatuur en
dan kan het beter tegen stoten
Ik zou dat soort buizen niet gebruiken
Huub

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 29.05.2021, 12:04 (1055 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,

Prima, ieder zijn voor- en afkeuren.

Ik denk dat je de E80L gewoon kan gebruiken voor audio versterkers. Philips geeft er in hun datasheets niet voor niets gegevens voor op, zowel voor single-ended als push-pull toepassing: E80L Philips

De E80L wordt bijvoorbeeld toegepast in een van de voortrappen van de professionele Philips EL6471/00 krachtversterker voor 1000 Watt uitgansvermogen (buizen B2 en B3 in het schema): Philips EL6741/00 Radiomuseum.org

Groet,
Robert


[image]

Mono Buizenversterkers-2

door huub.jak @, 29.05.2021, 14:33 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau
Bewerkt door huub.jak, 29.05.2021, 15:04

Dat is wel zo Robert
Maaar ook PH heeft dan de trafo,s met de
Gloeistroom hogeren Met de MA gemaakt dan
Kijk maar ook met het gebruik van de OTL
radio,s met de U buis en ook met de EL 86
Zo zal ook de Prof versterkers van PH dat verhoogt zijn
Bvb met de HF 302 .800 ohm is dat ook zo 2x EL 86
Huub

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 17:48 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,
Dat is nog eens een versterker, zou hem niet gaan na bouwen, maar indrukwekkend.

Nu kwam ik dit ongewone schema tegen, wat denk jij er van?.

https://diyaudioprojects.com/Tubes/EL84-Mini-Block-Amps/

Heb vandaag weer heel wat schema`s bekeken en er zitten interessante tussen, ga ze later nog even hier plaatsen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Goldline @, Oranjedorp, 29.05.2021, 19:29 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Onderste eindbuis wordt gemoduleerd door de kathode van de bovenste.
Halfgeleider als stroombron geschakeld, deze schakeling spaart wel een fasedraaier uit.
Hier is de kwaliteit van de UTG wel heel heel belangrijk voor het resultaat.
Heb wel wat reserveringen bij deze schakeling...
Je wilt heel puriteins een gelijkrichtbuis gebruiken,maar een halfgeleider in de kathoden van je eindtrap ?

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 20:52 (1055 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Zou de Unitran 9U13, in deze schakeling tot zijn recht komen?.

Zo had ik er nog niet naar gekeken wat betreft de halfgeleider in de buizen trap, maar wat moet je daar anders zetten?.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 29.05.2021, 20:04 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door Robert Gribnau, 29.05.2021, 20:11

Dag Pim,

De EL84's staan in dit schema wel erg 'koud' ingesteld (het maximum vermogen is volgens de tekst ook maar 5,8 Watt met 2 % vervorming, wat best veel is voor een versterker met tegenkoppeling) en ik begrijp eigenlijk niet waarom.

De stuurroosters van de EL84 staan op + 10,21 V. Ik kom daar als volgt op:

Tussen 205 V en massa zitten (onder meer) de weerstand van 1M en de weerstanden in de twee takken van elk 2,2M + 220K. De totale stroom door dit netwerk is: Itot = V / Rtot = 205 / (1M + 1/2 x (2,2M + 220K) = 205 / 2210000 = 0,0000928 A

De stroom door één van de takken is dus 1/2 x 0,0000928 = 0,0000464 A. Om de spanning aan het stuurrooster te verkrijgen: Vg1 = Itak x Rg1 = 0,0000464 x 220K = 10,21 V

De LM317 staat zo ingesteld dat de stroom er doorheen constant 80 mA blijft (uit de datasheet voor de LM317 volgt dat I = 1,2 / R = 1,2 / 15 = 0,08 A = 80 mA.

Vb voor de eindtrap is 235 V. Kijkend in de datasheet voor de EL84 (waar onder meer een Ia/Vg1 curve voor Vg2 = 210 V in staat) schat ik in dat per EL84 ongeveer geldt: Ia = 36 mA, Ig2 = 4 mA en Vg1 = - 6.5 V. Die - 6,5 V staat 'bovenop' de eerder gevonden 10,21 V. De kathodes van de EL84's staan dus op ongeveer 16,7 V. Als er dan ongeveer 10 V in de UGT's verloren gaat, sluit dit alles volgens mij behoorlijk.

De totale dissipatie (dus Pa + Pg2) per EL84 is dan ongeveer: P = I x V = 0,04 x 210 = 8,4 Watt. Dat lijkt me dus erg laag, en ook onnodig laag voor klasse A.

Edit: Ik realiseer me dat ik geen rekening heb gehouden met de spanningsval over de instelpot van 25 Ohm (voor balancering), maar dat maakt relatief weinig uit (ongeveer 0,5 V).

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 21:08 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

De berekening volgend, staat er bijna onderaan, sluit dit alles volgens mij behoorlijk.

Bedoel je daar klopt volgen mij behoorlijk, mee?.

Als ik de berekeningen volg dan komt er geen directe afwijzing naar boven voor dit ontwerp.

Maar ik weet niet of dit nu een geschikt ontwerp is voor mij.

De gemodificeerde HF309 is dan misschien een betere keuze.

Laat het nog even bezinken.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door huub.jak @, 29.05.2021, 22:37 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Ik vraag mij toch af
waarom geen stereo trap singel
El 84 . waarom MONO ? Otherdox
Ball versterker daar zit ook meer tussen
Meer vervorming als Singel endet
gebruik dat zelf ook bvb twee keer 6.watt
voor in de huis kamer meer als genoeg
Gaat het jou om kracht of hard OF heel mooi geluid
met een minimaal vervorming ? MIJ wel
Huub

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 22:42 (1055 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,

Een Stereo Buizenversterker heb ik staan, maar dat is niet handig wat betreft plaatsing
i.v.m. kabels.
Groet,

Pim[image]

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 22:44 (1055 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,
Het gaat mij om mooi en zuiver geluid.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 08:45 (1054 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,

Pim wil om praktische redenen twee mono versterkers maken. Daarmee is natuurlijk ook stereo te krijgen.

Dat jij single ended beter vindt klinken dan push-pull is prima want ieder zijn voor- en afkeuren, en over smaak valt niet te twisten.

Maar over jouw bewering dat single ended minder vervorming geeft dan push-pull hebben we het al eens gehad (zie: Bijdrage Huub 10-11-2020). Die bewering klopt echt niet, vooral als je pentoden gebruikt.

Ik heb je er ook al eens op gewezen dat als jouw argument waar zou zijn (= het signaal gaat in een single ended versterker door minder onderdelen dan in een push-pull versterker dus is single ended beter) dat dan een transistor versterker al helemaal slecht zou zijn. Want in een gebruikelijke transistorversterker gaat het signaal door veel meer onderdelen dan in een gebruikelijke buizenversterker. Toch schrijf jij regelmatig dat transistorversterkers beter zijn dan buizenversterkers.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door huub.jak @, 30.05.2021, 10:04 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Heb een stereo buizen trap met EL84 en twee Stereo torre
Bakken in gebruik en bevalt mij zeeer goed
alles er op en aan ook. twee buizen mono blokken
NOG meer Kabels maar goed een ieder zijn ding
huub

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 10:05 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Ja, ik bedoel daarmee dat de berekening behoorlijk klopt.

Ieder heeft zijn/haar eigen afwegingen. Ik zou dit schema zelf niet gebruiken. Naast het (irrationele...) argument dat ik geen halfgeleiders wil gebruiken (uitzonderingen: in voedingen), zou ik het zonde vinden van zowel de uitstekende Unitran UGT als van een paar EL84's als die ver onder hun maxima zouden worden ingesteld. Een enkele EL84 kan in klasse A op ruim 12 Watt dissipatie (hier ultra lineair, dus Pa + Pg2) worden ingesteld dus wordt in dit schema maar voor ongeveer 2/3 van zijn kunnen ingesteld. Verder is de voedingsspanning laag, wat ook nog eens beperkend werkt op het te behalen uitgangsvermogen. Al met al haal je met dit schema qua vermogen maar de helft uit de trafo + EL84's van wat je er met een voedingspanning van ca. 300 V en een bijpassende instelling uit zou kunnen halen. En ook de vervorming met dit schema zal bij gelijk vermogen (bijvoorbeeld 5 Watt) hoger liggen dan met een meer gebruikelijke, 'hetere' instelling.

Deze datasheet voor de EL84 geeft ook voor ultra lineaire toepassing (in deze datasheet genoemd: distributed load conditions) gegevens op dus kan nuttig zijn bij het eventueel aanpassen van door andere forumleden aangedragen eindtrappen met andere buizen dan de EL84: EL84 Mullard

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 30.05.2021, 18:40 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Dat is duidelijk, hier ga ik niet aan beginnen.
Bedankt voor de data van de EL84.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 28.05.2021, 21:37 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Over bèìde schema's zou ik me een kwartiertje kunnen verbazen.....
In het bovenste de eindtrap, waarbij de kathodeweerstanden geen ènkele functie hebben
omdat de stuurroosters aan de kathoden zijn verbonden; de schermroosters worden als
stuurroosters gebruikt en de keerroosters komen op anodepotentiaal te staan. Zo worden
de E80L 's als trioden geschakeld, met beperkte steilheid en bijna in klasse B
De fasedraaiers hebben in beide schakelingen de vervelende eigenschap dat de symmetrie
afhankelijk is van de buis- toleranties. Die kunnen verlopen zodat je 't spul af en toe
opnieuw moet afregelen
Daarvoor bestaan véél stabielere schakelingen, met làgere anodeweerstandjes en volstrekt
ònafhankelijk van de buistoleranties
Ik weet dat 't onvriendelijk klinkt, hoop dat je 't niet persoonlijk opvat
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 22:31 (1056 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Nico,

Vindt het juist verhelderend als er een eerlijke mening wordt gegeven,
Trek het me niet aan heb de beide schema`s alleen getekend en niet ontworpen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 29.05.2021, 07:24 (1055 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Nico,

In het schema staan bij de E80L's twee van de pinnummers aangegeven. Volgens de datasheet voor de E80L is pin 7 (inderdaad) de anode en pin 8 (inderdaad) het schermrooster. Ik denk dat het veel waarschijnlijker is dat het schema wat merkwaardig is opgetekend (remrooster ontbreekt nu terwijl die ook een eigen pin 9 heeft), waarschijnlijk omdat de E80L ook nog een apart naar buiten gevoerde afscherming heeft (pinnen 1 en 6). Maar het kan geen kwaad als Pim controleert of het remrooster wel (juist) is aangesloten, dus of pin 9 wel met de kathode, dus pin 3 is verbonden.

Jouw opmerking over de fasedraaiers onderschrijf ik.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 29.05.2021, 18:38 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Aangaande die fasedraaiers met gekoppelde kathoden vind ik maar één buis die
daar werkelijk geschikt voor is: de 6J6 ofwel ECC91. Dubbeltriode met maar één
(platte) kathode, aan weerskanten een triodesysteem.
In de schakeling die ik heb toegepast heb ik 8 stuks 6J6'en uitgeprobeerd van
verschillende fabrikaten en ouderdom. De symmetrie van de uitgangs-spanningen
week nooit verder af dan 4% ofwel +2 of -2 (op de HP oscilloscope)
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 18:45 (1055 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Nico,
Heel interessant dat neem ik mee in mijn overwegingen.

groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 29.05.2021, 21:08 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Hier komt het schema Pim
Voor kleinere eindbuizen moet een aantal spanningen worden aangepast
[image]

Het voedinsgedeelte laat ik nog even wèg; de + 150 wordt gestabiliseerd met een OA 2 WA
De -60 volt nìèt, want die moet 't spul stabiel houden bij variaties in de netspanning
De 9001 is een pìèpklein pentodetje, ongeveer zo groot als 't laatste kootje van mijn pink
Benieuwd wat je ervan vindt
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 21:12 (1055 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Nico,

Dat ziet er goed uit, maar voor mij iets te uitgebreid, ik wil het zo eenvoudig mogelijk doen.

Een dubbel Triode aan de ingang met 2 × EL84 heeft mijn voorkeur.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 29.05.2021, 21:14 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Nou dan laat je de 9001 wèg maar die kathodevolgers zijn belangrijk
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door Franc @, 30.05.2021, 09:07 (1054 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Hoi Nico,

Kunnen de normale UGT’s als de AD9047 wel tegen een zo hoge voedingsspanning?
Ook bij langdurig gebruik?
Verder interessant schema!

Mvg Frank

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 30.05.2021, 11:07 (1054 dagen geleden) @ Franc

Nooit enig probleem mee gehad, zou graag nog een of twee van die AD 9047 erbij hebben
Verslag op id=302005
N.

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 15:31 (1054 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Dag Nico,

Jouw indrukwekkende versterker toont dan maar weer eens aan dat sommige maxima in datasheets niet onder alle omstandigheden gelden. Vak van de ECC88 is immers 183 V terwijl de datasheet 130 V als maximum vermeldt. Ik denk overigens dat Vg dicht bij -6 V moet zitten (in plaats van -5 V zoals in jouw schema maar dat zal wel door afrondingen van de metingen komen).

Rond de 6J6 kloppen een of meer van de voltages denk ik niet helemaal. In de 'staart' zou nu 2,34 mA lopen terwijl in de beide anodeleidingen opgeteld 1,77 mA zou lopen.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 30.05.2021, 16:14 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dit zijn allemaal spanningen die daadwerkelijk door de meter werden aangegeven.
De enige slordigheid die ik weet te bedenken gaat over de -60 volt, die waarde
is alleen daar neergezet omdat ik die aflezing ben vergeten
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door Goldline @, Oranjedorp, 28.05.2021, 21:53 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

ik mis in beide schakelingen de rooster-stopweerstanden (g1)
en schermrooster stopweerstanden.
in het schema met de E80L zit g3 op een vreemde plek getekend.
Er zijn inderdaad betere fasedraaiers...

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 22:38 (1056 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Het is duidelijk geen succes wat ik heb ingebracht, er zijn natuurlijk zat oude ontwerpen met EL84 zelfs van Unitran voor de 9U13 uitgangstrafo die ik heb, maar ik wil iets bijzonders bouwen, niet iets wat 40 jaar geleden is bedacht, suggesties?.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 28.05.2021, 22:46 (1056 dagen geleden) @ PimDriessen

Dan hier nog een schema wat niet door mij is getekend, vind de eenvoud aantrekkelijk en de symmetrie.

Groet,
Pim

[image]

Mono Buizenversterkers-2

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 29.05.2021, 11:39 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim,

Iets bouwen, wat 40 jaar geleden nog niet is bedacht, dan moet je toch naar recentere tijden gaan. Anderen hebben ook al aangegeven, dat er tegenwoordig ook van alles bedacht wordt - zowel goed als slecht - en daarin kiezen is niet gemakkelijk. Ik zal je het daarom ook nog wat moeilijker maken, door nog wat schakelingen toe te voegen. De eerste en tweede zijn van wat recentere datum, de derde is wat ouder, maar alle 3 hebben ze hun eigen eigenaardigheden. Ze zijn niet uitgerust met EL84 buizen, maar die zijn tenslotte ook al heel oud. Maar delen van de schakelingen zijn wel te gebruiken.


[image]


Deze versterker heeft een moderne fasedraaier, met een transistor als stroombron. Een leuke combinatie van oud en nieuw. De transistor wordt ingesteld vanaf de anodes van de fasedraaier, dus deze schakeling is heel tolerant bij veroudering van de buis. De tegenkoppeling komt vanaf de anodes van de eindbuizen. Dit lijkt mij een aardige combinatie van oud en nieuw.

[image]

Bij deze schakeling gaat het vooral om de fasedraaier. Soortgelijke schakeling zijn hier al voorbij gekomen. Wat deze bijzonder maakt, zijn de 3 weerstanden in de kathodes. Elke buishelft heeft een eigen kathodeweerstand. Maar daartussen zit nog een derde weerstand. Met deze weerstand is een bepaalde mate van mee-koppeling in te stellen. Dus ook weer iets, dat afwijkt van de standaard.

[image]

Deze laatste schakeling staat bij mij nog op mijn lijstje, om een keer te gaan bouwen. Zo op het oog, is dit een gebruikelijke schakeling. Maar dat is het niet. Tussen de anodes van de fasedraaier zit een instelpotmeter, met een capacitieve koppeling naar de ingangsbuis. En er zit een dubbelpolig schakelaartje achter de fasedraaier. Deze versterker heeft namelijk zowel tegenkoppeling als meekoppeling. Door de schakelaar om te zetten komt het neonlampje in bedrijf. De potmeter moet nu zodanig ingesteld worden, dat de fasedraaier gaat oscilleren. Zichtbaar door het net gaan branden van het lampje. En nu kun je de schakelaar weer terug zetten. En is de versterker optimaal ingesteld. De vervorming van deze versterker ligt onder de 0,1% bij een vermogen tot 35Watt. Niet slecht dus. En zoals ik al aangaf, deze wil ik ook nog een keer bouwen.

Verder kun je ook het schema van de Brimar 25P1 eens opzoeken. Dat is een oude schakeling, maar ook met een ongebruikelijke fasedraaier. OK, zo is het wel even genoeg, denk ik.

Piet

Mono Buizenversterkers-2

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 29.05.2021, 12:55 (1055 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Opmerking bij het eerste schema: De tegenkoppeling komt vanaf de anodes van de eindbuizen.

Dit klopt niet. Foutje van mij.

Piet

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 29.05.2021, 16:49 (1055 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Ja die schakeling met kathodevolgers om de eindbuizen te sturen vind ik nog altijd
't mooiste. Op basis daarvan heb ik een 80 Watt versterker gebouwd met 2x EL50 in de
eindtrap. Die is volmáákt stabiel, bij vol vermogen kan ik de belasting (luidsprekers)
afkoppelen. Dan gebeurt er nìèts, de eindtrap haalt geen energie meer uit de voeding
en er gaat niets stuk. Kortsluiten geeft ook niets, dan krijgen de EL50's zachtrose
wangetjes maar niet méér dan waar ze tegen kunnen
Met de ECC88 voor de kathodevolgers zitten de stuurroosters aan een signaalbron met
inwendige weerstand van 80 ohm, dus stopweerstanden van 1 Kohm mógen er niet eens in
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 17:55 (1055 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dag Piet,
Het tweede schema bevalt me wel, heb je het gehele schema met voeding, en ik hoop dat er een gelijkricht buis is gebruikt!

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 29.05.2021, 22:38 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim,

Van het tweede schema is niet meer dan wat er staat. Maar je kunt er zelf je EL84's ultra lineair achter zetten. Daar heb je nu genoeg voorbeelden van.

Piet

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 22:50 (1055 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dag Piet,

Dat gaat wel lukken.
Ik heb nu 14 ontwerpen waar een keuze uit gemaakt gaat worden.

Daar staat die van jou met die fasedraaier ook bij.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Franc @, 29.05.2021, 23:09 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Hoi Pim,

Nu we toch bezig zijn..........

[image]

Mvg Frank

Mono Buizenversterkers-2

door Sieme @, Niekerk, 30.05.2021, 10:06 (1054 dagen geleden) @ Franc
Bewerkt door Sieme, 30.05.2021, 10:20

Pas op voor kathode-gloeidraad overslag bij koude start als het negatief uit een halfgeleider diode komt.Het totale ontwerp zal er wel rekening mee houden maar het enkele schema laat je er makkelijk overheen kijken.
m.v.g.
Sieme (ervaringsdeskundige)

Nadere bestudering van de specs van de 5965 leert dat de kathode 200V pos mag zijn t.o.v.
de gloeidraad dus lukt het andersom misschien ook wel.
Mijn ervaring komt uit een avontuur met twee ECC88'ers in cascode langestaart naar min 300V ,dat koste in eerste instantie dus één.(voldoen trouwens prima voor twee 4699'ers)

--
het experiment heeft altijd gelijk

Mono Buizenversterkers-2

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 30.05.2021, 12:10 (1054 dagen geleden) @ Sieme

Een diode toevoegen geeft de juiste beveiliging.

Piet

[image]

Mono Buizenversterkers-2

door Sieme @, Niekerk, 30.05.2021, 12:24 (1054 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Zo doe ik het ook,het scheelt één diodedrempel in de roosterruimte maar geeft
bij mij ook geen problemen ondanks dat de kathoden maar op 2V staan

--
het experiment heeft altijd gelijk

Mono Buizenversterkers-2

door Franc @, 30.05.2021, 13:11 (1054 dagen geleden) @ Piet van der Pol
Bewerkt door Franc, 30.05.2021, 13:18

Hoi Piet,

Beneden de - 0,7V staan de kathoden nu vrijwel gelijk aan massa.
Wat heeft de “lange staart” dan nog voor zin?
Kun je hem eigenlijk korter maken en bv -6V maken ipv -160V.
Ben je ook gelijk van het risico van sneuvelen van de buis af.

Die lange staart was toch om een grotere uitsturing mogelijk te maken zonder grotere vervorming?
Ik zie ook nooit een diode op deze plek.

Verder geef ik je wel gelijk dat bij -160V koud op de kathodes wel iets mis kan gaan, begrijp me goed!

De voeding ziet er ongeveer zo uit:

[image]

Mvg Frank

Mono Buizenversterkers-2

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 30.05.2021, 13:31 (1054 dagen geleden) @ Franc

Het ene rooster (pin 7) zit aan massa. De diode zal pas geleiden, als de kathodespanning op ongeveer -0,7V komt. Maar dan staat op dit rooster ook al +0,7V t.o.v. de kathode!!. Dus voor de diode gaat geleiden, loopt er al roosterstroom in dit rooster. De diode verandert dus helemaal niets aan de werking van deze schakeling.

Piet

Mono Buizenversterkers-2

door Sieme @, Niekerk, 30.05.2021, 15:05 (1054 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Helemaal gelijk Piet,
logisch dat het dus geen verschil maakte bij mijn contraptie.
gr,
Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 15:15 (1054 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dag Piet,

Is de capaciteit die de diode heeft te verwaarlozen in deze schakeling?

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 13:55 (1054 dagen geleden) @ Franc

Dag Frank,

De "lange staart fasedraaier" werkt door koppeling via de kathodes (als een soort wip). Hoe meer de staart zich als een constante stroombron gedraagt, hoe beter die koppeling, en daarmee de symmetrie van de fasedraaing, zal zijn. Een weerstand als staart zal nooit een echt constante stroombron zijn maar hoe groter de waarde, hoe meer je een constante stroombron benadert. Je kan met die weerstand ook weer niet te hoog qua waarde gaan omdat dat (als ik het goed heb begrepen) problemen door te grote capaciteit gaat geven.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 30.05.2021, 17:45 (1054 dagen geleden) @ Franc

Dag Franc,

Bedankt voor het schema, ziet er goed uit.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 17:50 (1055 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Die heb ik vergeten te tekenen.

Het ging mij om het algemene schema.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Robert Gribnau, 29.05.2021, 08:49 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

In jouw reactie op het bericht van Cees (Goldline) gaf je aan niet iets te willen bouwen dat 40 jaar geleden is bedacht. Dat verbaast me wat. Het belangrijkste lijkt mij of het ontwerp goed is. En 40 jaar geleden (nou ja, toen was het 1981, dus eigenlijk zo'n 60 jaar geleden) zijn uitstekende buizenversterkers ontworpen. En anno nu worden er, naast goede, ook veel slechte ontwerpen op het internet geplaatst. Bedenk ook nog dat er anno nu veel minder mensen goede kennis hebben van buizentechniek. In de jaren 50 en 60 zullen er daar veel meer van zijn geweest dan nu.

In de eerdere draad stelde Louis Schaeffer de versie van de Philips HF309 van Peter van Willenswaard voor. Een link naar het originele schema (de versie van Peter van Willenswaard kan ik zou gauw niet vinden). Een apart ontwerp, waarin zowel positieve als (veel meer) negatieve terugkoppeling wordt toegepast: Philips HF309

Nog een link naar een ander ontwerp (waarvan vele vroegere varianten zijn met de EF86 als pentode geschakeld, maar anno nu zou pentode schakeling een te grote ingangsgevoeligheid geven): Elektor: Ten watt valve amplifier with just four valves

Net als Hans pretendeer ik niet dat ik veel verstand van buizenversterkers heb. Ik heb deze twee ontwerpen ook niet zelf al eens nagebouwd. Maar ik schat zo (goed als ik kan) in dat ze goed zullen voldoen.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers-2

door Ger Fust ⌂ @, Monnickendam, 29.05.2021, 15:40 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Het originele artikel van Peter van Willenswaard is te vinden op zijn eigen site, zie:
http://audiomagic.nl/archief.html

Helemaal onderaan is ook nog een artikel te vinden van 3 jaar later, daar maakt hij een vergelijking tussen 'zijn HF309' en een Carad versterker.
Hij is verbaasd over de goed klinkende Carad versterker die een PPP schakeling bevat.
Dat artikel staat in Audio&Techniek nummer 68 en 69.

Ook ik heb vele jaren naar een zelfgebouwde PPP schakeling geluisterd, maar dat was met EL34.

--
"Tubes are for Music, transistors are for TV and electronics in general"

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 18:14 (1055 dagen geleden) @ Ger Fust

Dag Ger,
Daar maak je me heel blij mee met dat artikel van die modificatie, voorlopig wordt het veel lezen, aan het bouwen kom ik nog nog niet toe.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 18:10 (1055 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,
Ik bedoelde het niet zo letterlijk want buizen zijn op zich al oud, het ging me eerder om versterkers waar aan de ingang met meerdere buizen wordt gewerkt, ik heb liever een dubbel triode aan de ingang met een paar EL84 als eindbuisjes.

Dat schema wat ik eerder stuurde daar wordt ook van gezegd dat het de HF309 zou zijn, daar is op een ander Forum van gezegd dat hij tam ingesteld staat met de 270 ohm kathode weerstanden.

Het tweede schema heeft inderdaad een extra buisje EF86 en dat maakt hem voor mij ongeschikt, maar we komen er wel, heb geen haast hoor.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Ger Fust ⌂ @, Monnickendam, 29.05.2021, 20:43 (1055 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Pim, ik wil je niet nog meer in verwarring brengen met nog meer schema's, maar een zeer interessante site met heel veel info en schema's is de site van Lilienthal Engineering.

De naam van de site is: "100 Power Amplifiers to lift your hat."

Inmiddels zijn het al bijna 200 versterkers die worden besproken aan de hand van het schema.
Het gaat uitsluitend om fabrieksmatig geproduceerde versterkers, zowel voor huiskamer gebruik als voor professionel doeleinden. Dus geen doe-het-zelf schema's.
Vooral de bespreking van de schema's is de moeite waard, ook de vele toelichtingen.

De site is inmiddels verdeeld in 5 delen:
part 1, 1916-1945: http://lilienthalengineering.com/100-amplifiers-chapter-1
part 2, 1945-1954: http://lilienthalengineering.com/100-amplifiers-chapter-1/100-amplifiers-part-2-1945-54
part 3, 1955-1959: http://lilienthalengineering.com/100-amplifiers-chapter-1/100-amplifiers-part-3
part 4, 1959-1982: http://lilienthalengineering.com/100-amplifiers-chapter-1/100-amplifiers-part-4
part 5, 100 Power Amplifiers to lift your hat - preface:
http://lilienthalengineering.com/100-amplifiers-chapter-1/100-power-amplifiers-to-lift-...

En vergeet ook niet dat de kwaliteit van de gebruikte weerstanden, condensatoren en buizen ook
een belangrijke rol spelen bij de bouw van een kwalitatief goede versterker!

Groet,
Ger

--
"Tubes are for Music, transistors are for TV and electronics in general"

Mono Buizenversterkers-2

door hans @, Hoorn, 29.05.2021, 21:06 (1055 dagen geleden) @ Ger Fust

En vergeet ook niet dat de kwaliteit van de gebruikte weerstanden, condensatoren en buizen ook
een belangrijke rol spelen bij de bouw van een kwalitatief goede versterker!

Op de bekende veilingsite wordt sinds een paar dagen een paar Rubycon Black Gates elco's aangeboden. De vraagprijs is slechts €1200. En dat voor een product dat al 10 jaar op de plank ligt, want zolang geleden stopte de productie.
Als je deze in een versterker gebruikt, hoor je een ligt geritsel door de luidsprekers. Geritsel van eurobiljetten.:-D

hans

--
raaf apenstaart multiweb punt nl

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 29.05.2021, 21:15 (1055 dagen geleden) @ Ger Fust

Dag Ger,

Er is nu wel genoeg keuze aanwezig,
Bedankt voor de info.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 30.05.2021, 10:30 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Zie hoop schema's voorbij komen,
Maar begin nu eens bij begin van je eisen lijstje.

Je trafo's en dus gegeven, cq eisen die daar voor nodig zijn.
Je buizen
Dan je wensen

Mate van tegen koppeling
Fase draai principe
Als penthode of triode instelling

En zo vanaf je UGT's en je EL84's terug redeneren naar de ingang.

Lijstje maken van voor en tegens diverse basis ontwerpen.
Dan pas gaan invullen.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers-2

door PimDriessen @, 30.05.2021, 17:48 (1054 dagen geleden) @ Maurice

Dag Maurice,

Er zijn nu inderdaad genoeg schema`s aanwezig, en een lijstje gaat er komen.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers-2

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 30.05.2021, 14:54 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door Ouwe Schipper, 30.05.2021, 15:12

Wat ik de eerste draad al een keer aan de orde bracht is een nogal buitenissige schakeling:
de geaard rooster schakeling met halfgeleider stuurtrap. Dit schema is alleen maar het
basisprincipe, de omgeving van de opamp uA 741 moet je zelf invullen, net als de transistor.
Overigens doet een triode het hier even goed als een pentode, zo niet béter

[image]

Met twee stuks maak je hier een balanstrap van, dan zet je het signaal bij de éne opamp op
de + ingang en bij de andere opamp op de - ingang.
Je ziet dus dat de buis niets anders doet dan wat de transistor 'm toevoert. Als die geen
stroom trekt wordt de buis dichtgeknepen omdat de kathode op + 90 volt komt; als de basis
van de transistor op 0 volt komt stuurt hij zo ongeveer 300 mA naar de buis. Absoluut
lineair en ònafhankelijk van de buiskarakteristiek, zolang die voldoende emissie heeft
De ruststroom instelling hangt dus ook af van de DC spanning op de uitgangen van de opamps
Deze schakeling heb ik nagebouwd, nadat ik 'm aantrof in een toepassing waar de tetrode
een spanning van 16000 volt moest sturen
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 18:35 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Forum Leden,

Eindelijk het schema terug gevonden waar mijn huidige buizenversterker met E80L op gebaseerd is, van Radio Bulletin 1996.
Helaas heb ik niet het hele artikel.

[image]

[image]


Wat zijn de zwakke plekken in dit ontwerp?.


En het complete schema zoals het door mij is opgebouwd, ook de aansluiting van E80L pootje 9 zit goed.

;-)

[image]

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Goldline @, Oranjedorp, 30.05.2021, 18:59 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

het ontbreken van een tegenkoppeling ?
en de kritische instelling van de fasedraaier die de onderste eindbuis dubbele vervorming van de triode aanbied.

Tegenkoppeling zou je lokaal kunnen doen door de elko's over je kathode weerstanden te laten vervallen.

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 19:08 (1054 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Je hebt gelijk dat staat niet op het schema, zal eens kijken of er tegenkoppeling in de versterker zit.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 19:19 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Heb je dan ooit besloten om jouw versterker met de E80L's van ultra lineair naar triode schakeling te veranderen?

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 19:25 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Dat zou zomaar eens kunnen, daar waren mensen in mijn omgeving wel voorstanders van.

Het is lang geleden zal hem toch even op mijn werktafel moeten zetten om te kijken hoe het zit.

Doe ik morgen even.

Groet,

Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 19:29 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Zie nu net op het handgetekende schema dat er een weerstand van 100 ohm getekend staat bij de anode van de beide E80L buizen, maar kijk morgen even voor alle zekerheid.
Groet,

Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Goldline @, Oranjedorp, 30.05.2021, 20:17 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Je zou met een eenvoudige dubbel-wissel schakelaar kunnen schakelen tussen triode of ultra-lin.
Het getoonde schema van Menno stamt uit 1994 en voornamelijk gebaseerd op de eigenschappen van zijn ringkern utg's.
Inmiddels heeft hij ook 25 jaar meer ervaring in buizenversterker-schakelingen ;-)

Groet ,Cees.

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 20:29 (1054 dagen geleden) @ Goldline

Dag Cees,

Vak van de E80L's is in het schema ongeveer 340 V terwijl de datasheet 300 V als absoluut maximum opgeeft. In triode schakeling zal dat denk ik niet zo'n probleem zijn omdat Va bij uitsturing niet zo hoog komt (?). Maar zal dat in ultra lineaire schakeling ook goed gaan?

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Goldline @, Oranjedorp, 30.05.2021, 21:32 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Bij buizen in goede staat zal dit wel goed gaan. ultra lineair is natuurlijk een compromis tussen triode gedrag en penthode power.
en wat is 40 volt dc meer ? zolang je de max. 8 watt anode disipatie niet overschrijd.

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 23:29 (1054 dagen geleden) @ Goldline

Dag Cees,

40 Volt dc meer is bijna 13 % boven het absolute maximum, waarover in handboeken wordt aangegeven dat die onder geen omstandigheden mogen worden overschreden.

In het schema is de dissipatie (Pa + Pg2) per E80L 10,4 Watt. De absolute maxima in de datasheets zijn Pa = 8 Watt en Pg2 = 2,6 Watt. Daar zit je dan net 0,2 Watt onder.

Geen van de datasheets voor de E80L die ik in heb gezien, geeft een maximum voor schakeling als triode op. Ik zie echter vaak in datasheets van buizen waar dat wel wordt opgegeven dat je Pamax en Pg2max niet bij elkaar mag optellen om op het maximum voor triodeschakeling te komen; dat maximum ligt in de regel lager. In de datasheets voor de E80L waar ook een grafiek voor triodeschakeling in staat (zie laatste bladzijde: E80L Siemens), is de bekende streep-punt kromme voor Pa + Pg2 getrokken voor 8 Watt. Dat is geen bewijs maar wel een aanwijzing.

Ik zou een E80L nooit zo 'heet' instellen.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 31.05.2021, 11:26 (1053 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Bij een voedingsspanning van 340 volt en klasse A instelling moet
je er ook nog de amplitude van het audio bij volle uitsturing bij
òptellen! Daarmee kun je zómaar boven de 600 volt komen, ik weet
niet of daarmee rekening is gehouden bij het definiëren van dat
vermelde "absolute maximum" voor de E80L
Meestal zijn "gewone" eindbuizen daarop ontworpen
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 31.05.2021, 11:45 (1053 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Mee eens. Ik bedoelde met "...omdat Va bij uitsturing niet zo hoog komt (?)" dat ik inschat dat in triode schakeling Va bij uitsturing wel onder 600 V zal blijven. Voor Va0 en Vg20 wordt 600 V opgegeven. Ik lees dat zo dat de "zwaai" dan niet boven de 600 V mag komen (naast dat de E80L in koude toestand 600 V op anode en schermrooster kan hebben).

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 30.05.2021, 20:23 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Heb je dan ooit besloten om jouw versterker met de E80L's van ultra lineair naar triode schakeling te veranderen?

Dat kan ik me niet voorstellen want op het zelf getekende schema staat, onder de uitgangstrafo, ook "Lafayette".
Er van uitgaand dat zo'n trafo gebruikt is dan is ultra-lineair niet mogelijk; een Lafayette uitgangstrafo heeft primair geen schermrooster aansluitingen.

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 20:39 (1054 dagen geleden) @ Ron Kremer
Bewerkt door Robert Gribnau, 30.05.2021, 20:51

Dag Ron,

Als ik naar de eerder door Pim geplaatste foto van het binnenwerk van zijn versterker kijk, denk ik toch per E80L twee draden vanuit de UGT naar pinnen 7 en 8 te zien lopen.

Binnenwerk versterker Pim

Het is zo wel wat schieten op een bewegend doel.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 30.05.2021, 20:59 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Als ik naar de eerder door Pim geplaatste foto van het binnenwerk van zijn versterker kijk, denk ik toch per E80L twee draden vanuit de UGT naar pinnen 7 en 8 te zien lopen.

Robert, ik zie ze inderdaad ook maar als die trafo's uit de veel voorkomende Lafayette LA-224B versterker komen dan is dat uitzonderlijk. Ik heb verscheidene hier ter reparatie gehad en de eindtrappen daarin zijn niet ultra-lineair; de uitgangstrafo's hebben geen schermroosteraansluitingen. Zie ook onderstaand schema fragment.

[image]

Mogelijk dat er een serie is geweest waar UL wel in geïmplementeerd is maar die heb ik nooit gezien en ik loop al zó'n dikke 50 jaar mee in de buizenwereld....

Vr. groet, Ron

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door rkamp @, Den Haag, 30.05.2021, 21:53 (1054 dagen geleden) @ Ron Kremer

UL Lafayette versterkers zijn er wel degelijk, maar meestal met KT88 of 7072's uitgevoerd, maar deze modellen( KT500 KT550) hebben allen ingepotte trafo's.
Ik heb hier 1 224A en 2 224B's staan, geen van alleen UL, geen van allen een afschermkapje op onderzijde voedingstrafo.
De LA250 heeft fysiek een ander model ugt(geen schroeven door het blikpakket maar gekneld) maar is wel UL met EL86(Of EL84 als USA bouwpakket)

Gr. Remko.

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 21:52 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Hoi Robert, Ron,

Heb even op de buisvoet gemeten en meet tussen pootje 7 en 8 vanaf de bovenkant 100 ohm.

Groet,

Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 22:20 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Heb nog even gekeken bij mijn gegevens van de trafo zoals door mij opgeschreven toen de originele versterker uit elkaar werd gehaald.

Toen de EL84 er nog in zat.

Pootje 9 eindbuis groene draad.
Pootje 7 eindbuis grijze draad.

Pootje 9 eindbuis groen gele draad.
pootje 7 eindbuis grijs gele draad.

Hier het toen getekende schema, waar de tegenkoppeling nog wel aanwezig was.

[image]


Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door Robert Gribnau, 30.05.2021, 22:59 (1054 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Als de waarden in dit schema zouden kloppen, zou de dissipatie (Pa + Pg2) per EL84 maar liefst 23,4 Watt zijn. Dat zal een EL84 niet lang uithouden...

Over de tegenkoppeling:

In het schema met de E88CC in jouw eerste bericht in deze draad is de versterking in de voortrap/fasedraaier ergens tussen 20 en 25. Dat lijkt mij te weinig om een effectieve tegenkoppeling over de gehele versterker toe te passen.

In dit schema met de 6AN8 is de versterking in de voortrap (in de pentode; de triode versterkt niet maar draait slechts fase) vele malen groter (schatting: 150) dus daar is tegenkoppelen wel zinvol (en ook nodig om het surplus aan versterking weg te werken).

Maurice merkte in jouw vorige draad op dat het hem beter lijkt dat je jouw wensen/eisen eerst opgeeft. Ik sluit me daar nu bij aan.

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 30.05.2021, 23:13 (1054 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Dat lijkt me een goed idee, ga ik doen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 3 het begin

door PimDriessen @, 31.05.2021, 14:09 (1053 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Heb even de onderkant bekeken, hij staat niet in Triode geschakeld.

Op de midden aftakking van de uitgangstransformator staat 225 volt.

Op de Anode pootje 7 staat 223 volt en ook op pootje 8 staat 223 volt.


Hij ligt nog ondersteboven dus als je nog iets wil weten ik kan er nu bij.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 18:06 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Forum Leden,

In het laatste gedeelte over de mono buizen versterkers was geopperd om met een wensen lijst te komen voor de mono buizen versterkers,

Die lijst is er in zoverre, dat ik een mooi schema heb gevonden in het boek, Het ontwerpen van versterkers. [image]

Vooral de fase draaier bevalt me, deze wordt ook in een buizenversterker van Fisher gebruikt, schema aanwezig.

[image]

[image]

Heb er zelf ook een schema van getekend, met het idee om de twee mono versterkers zo te gaan bouwen, maar misschien heb ik een aantal feiten over het hoofd gezien, het schema is een tekening overgenomen van het originele schema met een paar aanpassingen.
Als ik deze mono versterkers ga bouwen, komt het bouwverslag op het Zelfbouwaudio Forum.
[image]

Zet hier ook maar de technische beschrijving er bij, het is wel veel tekst, maar dan is het wel compleet.

De hoofdversterker met het voedingsdeel,welke in fig.171 is getekend, is vrij conventioneel. De eerste helft van V1 (ECC81)is geschakeld als versterker, waarbij de anode direct is gekoppeld met het rooster van de "kangoeroe" fase- omkeerschakeling.
Hierbij heeft men het grote voordeel, dat de koppelcondensator kan vervallen, waardoor de mogelijkheid van instabiliteit voorlage frequenties reeds is vervallen; immers de totale fasedraaiing van koppelcondensatoren uitgangstransformator bedraagt 2 X 90°= 180°, waarbij echter de overdracht nul is geworden; uit dien hoofde is er geen fase correctie nodig in de tegenkoppeling, zodat deze ongelimiteerd kan worden opgevoerd.
Deze "split load fase omkeertrap is verre superieur boven vrijwel alle andere systemen; de schakeling is buitengewoon eenvoudig, volkomen zelfbalancerend,'n enorm groot frequentiegebiedbestrijkend, dat van nul af tot ver boven de 100kHz uitgaat.
Zij bezit voorts een zeer gelijkmatig verlopende fasekarakteristiek en een grote versterking, daar de versterking van de koppeltriode volledig kan worden benut.
De grote voordelen van deze schakeling komen alleen goed tot hun recht, als de anode- en Kathode weerstanden klein zijn, daar anders het verschil in kathode impedantie, welke als gevolg van de sterke tegenkoppeling zeer Jaag is, en de anode impedantie, welke hoog is en vrijwel gelijk aan de anodeweerstand zelf, zich hinderlijk merkbaar maakt aan de te geringe versterking van het anodedeel bij de hogere frequenties.
Ten einde nu toch een voldoende uitsturing mogelijk te kunnen maken, moeten we een buis kiezen met een lage inwendige weerstand; voor de koppeltriode echter moeten we een buis hebben met een hoge versterkingsfactor, daar anders de versterking te laag wordt.
Een ideale buis hiervoor is de ECC81, welke de beide eigenschappen in zich verenigt, wat de Amerikanen noemen "Mgh perveance tube", een buistype, dat veel te weinig wordt gebruikt en ook als katodevolger veel betere eigenschappen bezit dan de ECC83, welke door zijn zeer hoge inwendige weerstand zelfs bij 0 Volt roosterspanning te weinig ruststroom opneemt om een redelijke uitsturing over een lage impedantie mogelijk te maken.
In deze schakeling dient beslist deze buis te worden gebruikt. De balans eindtrap is normaal, in zoverre, dat hier een gemeenschappelijke kathodeweerstand (R10) en schermrooster weerstand (R14) wordt gebruikt.
Moge dit uit een oogpunt van ontkoppeling voordelen bieden, uit een oogpunt van statische balansering is deze opstelling beslist ongunstig; immers, stel dat een der buizen in rust een grotere anodestroom neemt; hierdoor zal de kathodespanning van deze buis hoog zijn; hierdoor zal echter ook de kathodespanning van de andere buis hoog zijn, zodat deze vrijwel "dicht" zit. Ditzelfde geldt ook voor de schermroosters; de buis, die de grootste anodestroom trekt, zal als regel ook de grootste schermrooster stroom opnemen, waardoor de schermrooster spanning daalt, evenals die van de andere buis; deze zal nu minder stroom opnemen.
De onderlinge verschillen tussen de buizen worden op deze manier kunstmatig geaccentueerd. Teneinde dit te ontgaan, kan men iedere buis een afzonderlijke kathodeweerstand van 250ohm 2W geven met hierover een ontkoppelingscondensator van 100µF 25V.
De schermrooster weerstand R14 kan dan eventueel vervallen, waarbij men er echter rekening mee dient te houden, dat de schermrooster spanning niet hoger dan 250V wordt (normaal bedraagt de spanningsval over R4 ca. 50V). Voor de tegenkoppeling weerstanden R3 en R15 neme men bij voorkeur draadweerstanden omdat koolweerstanden nog wel eens niet lineaire eigenschappen bezitten, n.l. een weerstandswaarde, welke afhangt van de spanning welke over de weerstand komt te staan.
Normaliter worden deze non lineariteit door de tegenkoppeling vrijwel te niet wordt gedaan, maar hier bepalen deze weerstanden juist de tegenkoppeling zelf.
In het tegenkoppel circuit behoefde geen enkele frequentiecorrectie te worden opgenomen; dit geldt uiteraard bij gebruik van een uitgangstransformator van goede kwaliteit.
Dit is een van de grote voordelen van het tegenkoppelen over een klein aantal trappen, in welk geval geen ingewikkelde "lead" en "lag" netwerken nodig zijn om de zaak zo goed en zo kwaad mogelijk in bedwang te houden en waarbij vrijwel steeds de marginale stabiliteit zo klein is, dat onder ongunstige belastingsomstandigheden toch nog instabiliteit kan optreden.
Bijzonder verkwikkend is de impulsweergave, geen spoor van "overshoot" of "ringing". In het oorspronkelijke ontwerp werd voor de uitgangstransformator T1 het Philips type A9999/81/01 toegepast; hierbij zijn C7 en C8 overbodig.
Bij een U70BN zijn deze condensatoren noodzakelijk.


Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Peter1952 @, 07.06.2021, 18:24 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

De lekweerstanden R7 en R8 zitten aan de verkeerde kant van de koppelcondensator en C2 en C3.
Waarom de gloeispanning stabiliseren? Volgens mij zijn de gloeidraden “lui” genoeg om kleine spanningsvariaties op te vangen.

Groeten,
Peter

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 07.06.2021, 18:29 (1046 dagen geleden) @ Peter1952

Zal denk ik komen door gebrek aan gloei secondair aan de trafo.

Blijf het dood eng vinden die condensators als weerstand.
Zal 1e jaar goed gaan, maar als in elektronica een component aan te wijzen is die
gedoemd is te falen is het de condensator wel.

Nu ja zitten geen zeldzame buizen in.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 18:37 (1046 dagen geleden) @ Maurice

Dag Maurice,

Wat bedoel je met: Blijf het dood eng vinden die condensators als weerstand.
Zal 1e jaar goed gaan, maar als in elektronica een component aan te wijzen is die
gedoemd is te falen is het de condensator wel.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 07.06.2021, 19:19 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Die truuk om een serie condensator als weerstand te gebruiken voor gloeispanning
vanaf spanningsnet.
MAAR! Ik zie dat ik fout zit te kijken.
Je hebt een aparte gloei trafo.

Zo ik zit fout.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 19:25 (1046 dagen geleden) @ Maurice

Dag Maurice,

Bedankt voor je reactie.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 18:32 (1046 dagen geleden) @ Peter1952

Dag Peter,

Bedankt voor je reactie.

Inmiddels aangepast.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 18:35 (1046 dagen geleden) @ Peter1952

Dag Peter,

Het is een zekerheid inbouwen, als de versterker gebouwd is en er zit een lichte brom in, dan moet er een hoop gedaan worden om er dan DC van te maken, vandaar maar gewoon er gloeispanning stabiliseren.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 07.06.2021, 19:27 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Kan ook met een 100 Ohm potmetertje

Zo zit in mijn SA-40 versterker
Is muis stil.
[image]

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 07.06.2021, 18:26 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Mooi verhaal benieuwd naar de uiteindelijke meet resultaten.

GZ34 niet beetje overdone?
EZ81 zou met Choke filter 2x450V en 150mA mogen verstoken met pieken naar de 500mA

Hoewel kan zijn dat je die hebt liggen uiteraard.
Maar voor de mee lezers denk ik dat met die 2x EL84's de EZ81 budgettair prima inzetbaar is.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 18:39 (1046 dagen geleden) @ Maurice

Dag Maurice,

De GZ34 vind ik een mooie buisje, en heb ze inderdaad ook nog liggen.

Maar kan altijd nog overgaan naar de EZ81.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Ger Fust ⌂ @, Monnickendam, 07.06.2021, 18:40 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Pim, volgens mij moeten de UL aansluitingen van de trafo aan de schermroosters en niet aan de remroosters.

Groet, Ger

--
"Tubes are for Music, transistors are for TV and electronics in general"

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Goldline @, Oranjedorp, 07.06.2021, 18:54 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen
Bewerkt door Goldline, 07.06.2021, 19:01

Pim, Volgens Philips liever geen hogere voedingsspanning dan 300 volt zie foto buizenboek.
Mis de 2 schermrooster weerstanden van 100 ohm, van de UL tap naar pin 9 van de EL84's
Als kathodeweerstand is 120 een beetje laag, 2X 270 parallel geeft 135 ohm.
De gloeitrafo kan vervallen als je de 5 volt wikkeling bij je 6,3 in serie set van de P141.
Gelijkrichter wordt dan een EZ81.
Je zou ook alleen de ECC81 op gelijkspanning kunnen voeden voor minimaal brom.met schotkey dioden.dan red je 6v DC ongestabiliseerd wel uit 6,3 AC. je kan dan je GZ34 / 5Y3GT gebruiken.
Dit schema zal goed werken , al verwacht ik dat de tegenkopplingsweerstand van speakeruitgang naar kathode ingangstrap veel te laag is gekozen.je moet toch nog wel wat versterking overhouden.
Het mooie van je schakeling is dat er slechts 2 condensatoren in de signaalweg zitten.

[image]

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 19:28 (1046 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

De spanningen staan nog niet vast, wilde niet te lage spanningen noteren.

Ik ben heel voorzichtig met de spanningen ga liever te laag zitten dan te hoog, als er gebouwd gaat worden.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Jan Bus @, Amersfoort, 07.06.2021, 19:51 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

De kathodeweerstanden van 120 ohm per EL84 is linke soep. De buizen zullen dan teveel anode(en schermrooster)stroom gaan trekken zodat de max anode-dissipatie overschreden wordt. Bij 300 volt kan dit aanzienlijk zijn. Een EL84 kan hier slecht tegen.

Jan

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 20:00 (1046 dagen geleden) @ Jan Bus

Dag Jan,

Dat moet nog aangepast worden, bedankt voor je reactie.
Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 19:58 (1046 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

Dat is ook nog een mogelijkheid, die je daar voorstelt.

De gloeitrafo kan vervallen als je de 5 volt wikkeling bij je 6,3 in serie set van de P141.
Gelijkrichter wordt dan een EZ81.

Dat is inderdaad ook mooi dat er maar 2 koppel condensatoren in zitten.

Neem alle opmerkingen mee als inbreng als er gebouw gaat worden.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Paul Brouwer @, Haarlem, 07.06.2021, 19:05 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Nog een kleine aanpassing. G3 van de EL84 is intern met de kathode verbonden. Niet G2!

Groeten,
Paul

--
[image]

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 19:23 (1046 dagen geleden) @ Paul Brouwer

Dag Paul,

Het kan zijn dat de buis op het schema niet de EL84 is, want die zal niet in de bibliotheek, vandaar dat ik voor deze gekozen heb, als er gebouwd wordt dan wordt alle Data er bij gehaald.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 20:19 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Hier een aanpassing van het schema.

[image]


Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 20:44 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Was nog niet volledig aangepast.

[image]

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Goldline @, Oranjedorp, 07.06.2021, 21:03 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

voor C2 en C3 kan je rustig 33NF nemen, over 470kohm ligt 10Hz dan op -3 dB punt.
Je hebt kans dat de versterker zich instabiel gedraagt met 560NF.
R11 /R12 op 240 ohm is wel een koude instelling, zou gewoon de waarde gebruiken die Philips adviseert 130 a 135 ohm

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 21:14 (1046 dagen geleden) @ Goldline

Dag Goldline,

De Kathode weerstanden op 130 ohm gezet.

Is 33 Nano niet een beetje laag, in het originele schema staan C2/C3 op 0,25 uF.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Robert Gribnau, 08.06.2021, 17:55 (1045 dagen geleden) @ PimDriessen

Dag Pim,

Ik zou voor 270 Ohm per kathode gaan. Zie, naast de voorbeelden die Frank al gaf, ook:

- pagina 2 van deze datasheet: EL84 Mullard

- pagina 47 t/m 60 van dit boek (weliswaar niet ultra lineair maar toch; met ofwel 1 x 135 Ohm ofwel 2 x 270 Ohm): Hi-Fi versterker schakelingen 1965

Groet,
Robert

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 08.06.2021, 18:52 (1045 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dag Robert,

Die kathode weerstanden ga ik nog aanpassen, bedankt voor het boekje over versterker schakelingen.

Op het Forum Zelfbouwaudio ga ik het bouwen van de versterker plaatsen.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Franc @, 07.06.2021, 21:15 (1046 dagen geleden) @ Goldline

Hoi Cees,

240 Ohm per buis is toch een goede waarde?
De HF 309 heeft 270 Ohm per buis en wordt bloedheet!
De Bocama LA 224 130 Ohm gezamenlijk.

Zit Pim nu met 240 Ohm toch goed?

Mvg Frank

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Goldline @, Oranjedorp, 07.06.2021, 22:15 (1046 dagen geleden) @ Franc
Bewerkt door Goldline, 07.06.2021, 22:22

Dacht het niet Frank, voor AB instelling 36mA in rust en 46mA volledig uitgestuurd.
Bij 270 ohm loopt je negatief op tot 9,5 volt, dan zie je in de karakteristiek in welk werkgebied je zit.

Edit, dacht aan een gemeenschappelijke weerstand zoals in de datasheet , 240 ohm volstaat bij gescheiden weerstanden ,wat de voorkeur heeft.
Meen dat in de Amroh fidelio 2 X 270 ohm werd toegepast.

--
Cees PA1DBA

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 07.06.2021, 21:55 (1046 dagen geleden) @ PimDriessen

Is dat smoorspoeltje in de voeding niet een beetje iel?
Een 1006 staat voor 100 mA/6 H, je moet de versterker dan al een stukje in B zetten om hem niet te overbelasten.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Mono Buizenversterkers 4 Het ontwerp

door PimDriessen @, 07.06.2021, 22:18 (1046 dagen geleden) @ Anton van den Oever

Dag Anton,

Het is de bedoeling dat er een 10 Henry spoel in moet komen, kon een spoel van 6 Henry overnemen vandaar dat deze in het schema staat.

Hoe kan je berekenen wat er nodig aan aantal Henry ?.

Groet,
Pim

Mono Buizenversterkers

door Vincent1960 @, 22.08.2021, 22:49 (970 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Pim

ik ben al maanden bezig om jouw wens van 2 el84 monoblokjes te verwezenlijken.
Jaren geleden begonnen met een bocama 224.
geweldig mooi versterkertje.
later de el34 monoblokken met ringkern uitg van Menno van der Veen gekocht, de bocama was muzikaler.
el34 weg 300b van Rik Stoet erin, En alles weer eruit ivm met kleine kinder handjes.

Nu sinds maanden weer op het buizen pad.
Een voorversterker gekocht. uit de elektuur met phono trapje erin, en een gemodificeerde bocama op basis van Peter van Willensvaart. klinkt goed maar ziet er niet uit. dit komt van marktplaats en heb ik een paar weken terug gekocht.

Dus deze wil ik in een mono opbouw gaan vermaken

ook heb ik nog een Carad voor en eindversterker gekocht deze wil ik alleen weer laten spelen, omdat die Bocama straks aangepakt gaat worden, en je moet toch ergens naar luisteren

Ik ben van mening dat de el84 een zeer muzikale buis is, en meer kan dan wat ik tot nu toe gehoord heb.

Gegrepen door jouw verhaal gooi ik niet mijn plan met de el84 om, maar wil ik het wel aanpassen, dus ik zou graag met je mee willen kijken en wellicht het zelfde schema na bouwen, ik heb niet zoveel kennis als jij en velen hier op dit forum, maar met dit soort mensen en verhalen moet het lukken.

Waarschijnlijk nog wat investeren in eventueel ul uitg's [Hashimoto] en voeding trafo 's

op het moment worden mijn lowthers die op de el84 gaan zingen gereconed in Bosnië en zijn eind deze maand klaar voor verzending hoop ik.
Deze komen in een openbaffle systeem.

Oja ik ben Vincent uit Druten 61 jaar jong.

mvg

Vincent Hendriks

Mono Buizenversterkers

door Ger Fust ⌂ @, Monnickendam, 22.08.2021, 23:50 (970 dagen geleden) @ Vincent1960

Hashimoto uitgangstransformatoren zijn uitstekende en fraaie transformatoren, maar wel wat prijzig!

zie: http://www.tube-amps.net/Hashimoto_Products.htm

Reken maar op ongeveer 600 Euro per paar, en daar komen dan nog BTW, inklaringskosten en invoerrechten bovenop. Dus dat wordt al snel iets van 750 Euro per paar!

Het gebruik van deze trafo's wil ik niet ontmoedigen, maar een gewaarschuwd mens telt voor 2.

--
"Tubes are for Music, transistors are for TV and electronics in general"

Mono Buizenversterkers

door Vincent1960 @, 23.08.2021, 13:58 (969 dagen geleden) @ Ger Fust

ik weet het, ben er ook nog over aan het dubben, men zegt dat Vlaar trafo ook zeer goede trafo's kan wikkelen. En AE Europe

Mono Buizenversterkers

door Ger Fust ⌂ @, Monnickendam, 23.08.2021, 14:22 (969 dagen geleden) @ Vincent1960

Inderdaad, Vlaar maakt zeer goede uitgangstransformatoren.
Voor wie het bedrijf nog niet kent: http://www.vlaartronic.nl

Bij AE kan het soms erg lang wachten worden.

--
"Tubes are for Music, transistors are for TV and electronics in general"

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 27.08.2021, 22:26 (965 dagen geleden) @ PimDriessen

Beste Mede Forum Leden,

Het heeft even geduurd, maar er gaat nu daadwerkelijk gebouwd worden, hier alvast een foto van een van de twee kasten.
Alleen zie ik dat de bovenplaat voor de foto er verkeerd om in zit, maar het ging om de foto.
Groet,
Pim

[image]

Mono Buizenversterkers

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 28.08.2021, 22:13 (964 dagen geleden) @ PimDriessen

Het ziet er netjes uit. Maar hoe je opstelling gaat worden, dat kan ik hieraan nog niet zien. Ik ben benieuwd.
Het hoofdversterker schema uit het Amroh boek, dat is een goed ontwerp. Die heb ik meer dan 40 jaar geleden ook gebouwd. Het was toen mijn eerste balansversterker. Leuk dat deze oude schakeling nu opnieuw tot leven komt.

Piet

Mono Buizenversterkers

door PimDriessen @, 31.08.2021, 16:00 (961 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dag Piet,

Om je een indruk te geven over de plaatsing van de componenten hier een foto, van de proefopstelling, de bovenplaat is wat langer geworden vandaar de strip aan de achterzijde.
Dat is bij de eigenlijke versterkers een doorlopende plaat.
De smoorspoel zit onder de voedingstrafo, en staat er haaks op.
Er was in deze proefopstelling geen brom meetbaar op de uitgangstrafo met de scoop gemeten.

Groet,
Pim

[image]

Mono Buizenversterkers

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 31.08.2021, 19:36 (961 dagen geleden) @ PimDriessen

Hallo Pim,

Ja, nu is het duidelijk. Ik zag zo'n lege vlakte op de bovenplaat, zonder gaten, maar daar komt dus de voedingstrafo. Succes met de verdere bouw.

Piet

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum