2x EL51 ultra lineair geschakeld (Techniek Overig)

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 07.01.2023, 12:35 (446 dagen geleden)

Best forumvrienden,

Momenteel heb ik een proefschakeling onder test met 2x EL34 op 800V en een stevige uitgang van Unitran: de 11U21. Dit werkt inmiddels behoorlijk. De buizen staan in penthode klasse B, maar wel met tegenkoppelwikkelingen vanuit de trafo naar de kathodes van de EL34's. Omdat de uitgang ook bruikbaar is als ultralineaire trafo, zou ik ook eens een test willen gaan doen met EL51 eindbuizen. Omdat daarbij de schermroosters op dezelfde spanning mogen als de anodes, is dat ook mogelijk.
Nu kan ik van Philips nergens informatie vinden over de ultralineaire instelling voor de EL51. Door Philips wordt een grote weerstand geadviseerd in de schermroosters, of liever nog een speciale gloeilamp. In het verleden heb ik ooit een draadomroep versterker met EL51's en met deze gloeilamp gehad. Maar ultralineair vind ik niet bij Philips.
Toch heb ik in het verleden weleens een algemeen artikel over ultralineaire versterkers gelezen, waar specifiek ook de EL51 aan bod kwam. Compleet met instelgegevens en meetgegevens. Helaas, weet ik niet meer waar ik dat ooit gelezen heb. En ik kan er ook niets meer over vinden. Misschien heeft iemand van jullie nadere informatie, of kent dit artikel? Ik zou graag voorafgaande aan de test graag meer weten van wat ik kan verwachten.
(en als de test positief is, zoek ik mogelijk ook nog enkele EL51's...)

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 07.01.2023, 14:39 (446 dagen geleden) @ Piet van der Pol
Bewerkt door Corne, 07.01.2023, 14:46

Piet,

Voor aansluitingen zie link: https://nfor.nl/index.php?id=247961

Met EL51 en ultra lineair heb ik geen ervaring.

Ik heb wel een eigenbouw EL51 versterker met triode schakelde buizen.
Het is alweer een hele tijd geleden dat ik deze ontworpen heb maar als ik het goed
heb doet deze versterker iets van 30W met 650V op de anodes en G2 en een vast negatief.

Corné

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 13.01.2023, 07:55 (440 dagen geleden) @ Corne

Gisteren de m'n triode geschakelde EL51 versterker van zolder gehaald.
Na het verwijderen van flink wat stof ziet deze er weer een stukje beter uit.
[image]

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 07.01.2023, 15:35 (446 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Theoretisch, volgens de berekeningen in het boek van Sietsma,
zou je met 2x EL51 in klasse B een uitgangsvermogen kunnen bereiken
van 2,4 x (45+45) Watt- dat wordt dus meer dan 200 Watt
Da's héél wat watt, wat?
Zelf ben ik bezig met 't ontwerpen van 2x EL 509 in serial push pull
(OTL eindtrap) Met een voedingsspanning van 700 volt, zodat ik daar
toch maar liever wèl een trafo aan wil toevoegen. Klasse B gaat niet
in die schakeling, benieuwd hoe ver ik kan gaan met instelling AB
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door huub.jak @, 07.01.2023, 15:58 (446 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
Bewerkt door huub.jak, 07.01.2023, 16:04

De PA versterker van philips
zijn meestal 60 watt .met 800 volt
en of dat rein is ?met de lampen EL 51
Je kan ook niks zien daar mee bvb Doorgloeien
het moet dan ook wel goed zijn met de stromen
Ik ga ook meer voor de inkijk buis bvb 807 en dergelijke
het zijn wel zeer oude dingen de versterkers
nog met driver trafo,s inplaats van Fase draaier
huub

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door humfred ⌂ @, Dubai, 11.01.2023, 13:19 (442 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

2 x EL51 kunnen om heel precies te zijn in klasse AB bij 750 volt, 150 Watt leveren.
De schermroosters kunnen dan overbelast raken en Philips adviseert om een gloeilamp van 68 Watt, 550 Volt in de schermroosters te plaatsen.
Het maximale vermogen is dan 133 Watt.
Zo´n gloeilamp vind je niet zo maar even om de hoek bij de lokale onderdelenwinkel.
Daarom doet een weerstand van 1000 ohm ook goede diensten.

Of klasse B bedrijf aan te bevelen is, is mij niet bekend. Feit is wel dat klasse B zijn toepassing in biertent-versterkers vond. Van HiFi is er geen sprake.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 11.01.2023, 17:27 (442 dagen geleden) @ humfred

Ik zal de schermroosters goed in de gaten houden.
Overigens levert het proefmodel met EL34's in klasse B (met kathode tegenkoppeling vanuit de trafo) maximaal 100W. Bij 1000Hz met een vervorming van 0,3%. Bij 50W (over 20Hz tot 12kHz) is de vervorming overal minder dan 0,5%. Niet gek voor klasse B.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 08.01.2023, 21:06 (445 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Zover ik gelezen heb, heeft Philips nooit Ultra Lineair gebouwd.

Site met heel veel info deze site Oestex.com

Met ook een heel studie document.
Is even door ploegen maar als je daar je buis gegevens in vult moet je toch een heel eind komen.
An adventure between triode and pentode - pdf format

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 09.01.2023, 17:37 (444 dagen geleden) @ Maurice

Volgens de trafo gegevens van Unitran kan de serielamp voor de EL51 schermroosters vervallen als de tabs op de trafo gebruikt worden. Dus dan moet het goed komen.
Het artikel wat ik nog ergens in mijn herinnering had, is nog niet opgedoken. Maar inmiddels genoeg om te lezen en te bestuderen. En verder ga ik maar gewoon de proef op de som nemen.
Als ik resultaten heb, zal ik het even melden.
Ieder bedankt voor het meedenken.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Goldline @, Oranjedorp, 09.01.2023, 18:17 (444 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Kan je meetweerstanden van 10 ohm in de G2 leidingen opnemen om je g2 stroom in de gaten te houden ?

--
Cees PA1DBA

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 09.01.2023, 21:06 (444 dagen geleden) @ Goldline

Ik hang er wel een metertje in.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Herm Willems @, Maastricht, 09.01.2023, 19:55 (444 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Bij deze een foto van zo'n schermroosterlamp Piet. Deze komt uit een kast met vier van die eindtrappen, totaal 400 watt dus. Het rek heeft nog tot in de jaren 50 dienst gedaan bij de draadomroep in Maastricht-oost.
Ik heb hem begin jaren 90 gesloopt en ik heb alleen de eindlampen nog. En de getoonde lamp.
Achteraf uiteraard spijt van mijn wandaad. Maar gedane zaken...

Het opschrift is 550-68W

[image]

[image]

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 09.01.2023, 21:05 (444 dagen geleden) @ Herm Willems

Dit is inderdaad zo'n schermroosterlamp, Herm. 550V en 68W. Volgens mij is het ook geen gewone gloeilamp, maar met een kooldraad. In het verre verleden heb ik ook zo'n draadomroep versterker gehad. Ook met deze lamp erin. Ik heb er toen zelf een voedingstrafo ingebouwd, en de versterker heeft nog jaren bij een vriend als gitaarversterker dienst gedaan.
Als mijn test tot tevredenheid verloopt, misschien kom ik dan nog wel bij je terug voor wat eindlampen...

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 10.01.2023, 01:13 (443 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Volgens mij is het ook geen gewone gloeilamp, maar met een kooldraad.

Dat lijkt me van niet, kooldraadlampen hebben een negatieve temperatuurcoëfficiënt en dat lijkt me nou juist niet gewenst in deze toepassing, je wilt hier eigenlijk een PTC karakteristiek hebben en dat gaat wel met metaaldraadlampen.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Herm Willems @, Maastricht, 10.01.2023, 09:47 (443 dagen geleden) @ Anton van den Oever

Klopt Anton, deze lamp heeft inderdaad een metalen gloeidraad.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 10.01.2023, 12:17 (443 dagen geleden) @ Herm Willems

Dergelijke stroom stabiliserende lampen hebben meestal een stalen gloeidraad
en de ballon niet vacuüm, maar gevuld met waterstof.
Zìchtbaar gloeien is meestal niet de bedoeling
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 10.01.2023, 22:01 (443 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Even 2 octal naar P-voet verloopjes gemaakt. En de EL51's al even op de volle spanning. Rest volgt nog.

Piet

[image]

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 12.01.2023, 12:02 (441 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Inmiddels heb ik wat metingen uitgevoerd met het proefmodel met 2x EL51 ultra lineair. De resultaten vallen echter tegen. Als ik de EL51's statisch meet, dan kloppen de getallen behoorlijk, met de data gegevens. Echter, kennelijk zijn de buizen toch al aardig versleten, en kunnen ze de piekstromen niet meer leveren.

Met de juiste spanningen (750V) en primaire aanpassing haal ik zo'n 80W uitgangsvermogen. De schermroosters komen dan net aan hun maximale dissipatie. Dus dat is nu niet de begrenzing. Ik heb verder wat gevarieerd met de primaire aanpassing, en ook met de rustroom van de buizen, maar verder dan 80W kom ik niet. Een hogere aanpassing geeft alleen en wat hoger rendement. Een lagere ruststroom geeft ook en wat hoger rendement, maar dan treed er ook veel eerder cross over vervorming op. De kathode tegenkoppeling vanuit de trafo, die ik bij de EL34's toepas, had ik in eerste instantie verwijderd, omdat de EL51's al ultra lineair werken. Toch aanbrengen verminderd het vermogen echter ook.

Al met al dus geen succes tot nu toe. Dit betekent op zich niet, dat de EL51's niet geschikt zijn, maar alleen dat mijn exemplaren versleten zijn. Ik zou op zoek kunnen gaan naar betere buizen, maar gezien mijn eigen ervaring nu, zie ik dat wat donker in. Ik verwacht dat de nog beschikbare EL51's nagenoeg allemaal al veel branduren hebben. Als iemand ze toch nog nieuw in doos heeft, mag hij ze hier komen testen. Maar ik verwacht het eerlijk gezegd niet.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 12.01.2023, 14:07 (441 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Dat was voor mij nu juist de reden om iets te gaan proberen met de EL509;
Je zou versteld staan als je de overeenkomst tussen die twee types uitzoekt.
De data die bij de 509 gegeven worden gaan gewoonlijk uit van het gebruik als
line output pentode; maar het gloeivermogen, toelaatbaar anode en G2 vermogen
komen zo goed als overeen.
Volgens de spec´s die ik hier heb is de max. kathodestroom 500 mA! De PL509
is nog makkelijker verkrijgbaar, die gloeispanning (40 volt) kan geen groot
probleem zijn
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Goldline @, Oranjedorp, 12.01.2023, 14:14 (441 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

De EL509S van JJ heeft geen topaansluiting maar een Oktal voet.
[image]

--
Cees PA1DBA

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 12.01.2023, 21:58 (441 dagen geleden) @ Goldline

Ik ben bang dat deze buis het niet zal overleven op 800V. Ik zie alleen maximaal 700V anodespanning staan in de datasheet. In klasse B moet de buis toch minstens de dubbele voedingsspanning aan kunnen (dus minimaal 1600V). Voor de EL34 is 2000V gespecificeerd, voor de PL519 nog veel hogere spanningen.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 12.01.2023, 21:54 (441 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

De PL519 is inderdaad een robuuste buis, en zou ook wel geschikt kunnen zijn. Voor audio heb ik daar geen ervaring mee. Ik heb ze overigens wel in gebruik, maar dan in een 0-600V/500mA voeding. En daar functioneren ze al jaren.
In jou voorgenomen serie schakeling op 700V, zullen ze ook wel goed kunnen functioneren. En ik denk ook in klasse B. Ik heb meerdere seriebalans schakelingen gebouwd in klasse B. Met verschillende buizen. Als de bovenste buis juist aangestuurd word, is klasse B geen probleem.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 12.01.2023, 22:31 (441 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Div PL509(PL519) schema's slingeren er rond.
Staat ook op mijn lijstje van ooit te bouwen giganten.
O.a. de OTL versie.

[image]
[image]
[image]

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 13.01.2023, 11:06 (440 dagen geleden) @ Maurice

Het probleem met dit soort OTL schakelingen is de asymmetrie in de aansturing van de buizen. Probeer de schakeling eens om te bouwen naar een symmetrische circlotron. Zie op tubecad.com.
Ik heb deze aansturing toegepast op een versterker met 6C33C buizen.

Piet

[image]

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 13.01.2023, 11:33 (440 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Het probleem met dit soort OTL schakelingen is de asymmetrie in de aansturing van de buizen.

Dat klopt maar dat kun je ook ten voordele uitbuiten. Dat gebeurt in de Murray versterker
Ik heb daar eens mee geëxperimenteerd en dat geeft de mogelijkheid tot een zeer scherpe minimalisering van de vervorming, zie ook mijn homepage. (even flink door scrollen)

Vr. groet, Ron

--
PA0RKG.....even if the plate glows red, the tube isn't dead !!

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 12.01.2023, 21:09 (441 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Hoeveel vermogen krijg je uit jou versterker als de EL51's in pentode geschakeld staan?
Dan kun je pas echt zien hoe versleten de EL51's zijn.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 12.01.2023, 22:01 (441 dagen geleden) @ Corne

Normale penthode schakeling heb ik nog niet geprobeerd met EL51. Maar dat zal ik ook nog even testen. Ik heb overigens niet die speciale schermroosterlamp. Maar dan maar met een weerstand. Hoeveel vermogen dat scheelt, dat wordt door Philips niet gespecificeerd.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 12.01.2023, 22:28 (441 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Zoals ik de datasheet lees staat er 1kohm of de speciale lamp dus ga ik ervanuit dat het vermogen in beide gevallen vrijwel hetzelfde is.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 12.01.2023, 23:17 (441 dagen geleden) @ Corne

Het probleem met zulke speciale lampen is, dat ze niet snel genoeg reageren
Als je ´t echt mooi wilt doen, laat je ze voeden uit een EL84 , geschakeld
als constante stroombron
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door huub.jak @, 13.01.2023, 10:19 (440 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
Bewerkt door huub.jak, 13.01.2023, 10:25

Tja IK ga niet voor groot vermogen
Maaaar voor mooie goede klank met
Ruim genoeg vermogen voor in de woon kamer
ik denk wel eens waar zijn we mee bezig
En dan nog met die zeer grote Volts
zeer gevaarlijk ook nog de stroom GEBRUIK voor opheden
Neem een Torre bakkie zeer laag in gebruik ook nog
Dat is lief voor NU opheden transistor bij kamer gebruik
laten we wel zij Buizen spul gebruikt veel stoom ook nog
Transistor maakt uit Pouwer gebruik veel minder
alles wat er op staat is geen LED maar oud gebruik
stroom vreterij aan watts doorlopend hard of zacht gebruik
ben ook wat ongerust met der tijd voor per gezin Qotem gebruik
opleg regering wet er zijn wel degelijk te korte aan stroom

huub

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 13.01.2023, 10:50 (440 dagen geleden) @ Corne

Inmiddels ook de normale penthode schakeling getest. Maar dat levert niet meer vermogen op. Het maximum blijft op 80W hangen. Ik heb een weerstand van 1k geprobeerd, maar ook van 2k. Verder heb ik een lagere schermroosterspanning geprobeerd (400V/500V/600V) en dan zowel met weerstand (1k) als zonder weerstand. Nergens kom ik boven de 80W uit. Eerder veel minder. Verder is de schermrooster dissipatie de beperkende factor. Alleen in de ultra lineaire schakeling wordt deze niet overschreden. Maar in de penthode schakeling, bij 80W, wordt deze al zo'n 10W (max is 7W). Gemeten met een sinus. Met audio/muziek, zal overigens het gemiddelde een stuk lager zijn.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 13.01.2023, 11:15 (440 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Wat is de Raa die je bij de penthode schakeling gebruikt hebt?
Bij Raa=11kohm en 750V op de anodes is het maximale uitgangsvermogen in de buurt van 80Watt omdat de anodespanning de begrenzende factor is.
Bij Raa=6.5kohm zou je de volle 140Watt moeten krijgen.

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 13.01.2023, 11:32 (440 dagen geleden) @ Corne

Ik heb met de EL51 alles tussen zo'n 5k en 12k geprobeerd. Door de totale wikkeling te gebruiken en ook de aftakkingen. En door de secundaire belasting te variëren. En ook nog door de spanning te variëren tussen zo'n 650V en 850V. 80W is echt het maximum dat eruit komt. Met de EL34 haal ik moeiteloos 100W. Voor mij is nu dus de EL51 zo'n beetje einde verhaal. Mijn EL51's zijn mogelijk nog bruikbaar in single ended klasse A. Daar is de piekstroom veel lager.

Jij gebruikt overigens ook de EL51, zie ik. Leuke versterker.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door gerard ⌂ @, Zeist, 13.01.2023, 11:47 (440 dagen geleden) @ Piet van der Pol

80W is echt het maximum dat eruit komt. Met de EL34 haal ik moeiteloos 100W.

Deze metingen doe je, neem ik aan, met een dummy load en niet met een luidspreker?
Een 100W sinus in een luidspreker zal een behoorlijk kabaal produceren waar je buurt niet blij mee zal zijn.

Hoeveel Watt komt er nou daadwerkelijk in je luidspreker terecht als je in een huiskamer op flink volume naar een muziekje luistert?

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 13.01.2023, 12:00 (440 dagen geleden) @ gerard

Een 100W sinus in een luidspreker zal een behoorlijk kabaal produceren waar je buurt niet blij mee zal zijn.

Dat gaat niet lukken, er is geen luidspreker die dat een meting uithoud.
(luidsprekers worden getest met ruis)

Hoeveel Watt komt er nou daadwerkelijk in je luidspreker terecht als je in een huiskamer op flink volume naar een muziekje luistert?

Dat hangt zeer sterk af van wat je onder een flink volume specificeert en van de gevoeligheid van je luidsprekers, ik heb dit jaren geleden voor de grap wel eens gemeten (toen mijn oren nog "jeugdig" waren) met een stel B&W DM2 speakers (volgen mijn geheugen 87 dB/1 W/1 mtr.) en toen was het gemiddeld slecht 4 à 5 watt.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 13.01.2023, 12:04 (440 dagen geleden) @ gerard

Hoeveel Watt komt er nou daadwerkelijk in je luidspreker terecht als je in een huiskamer op flink volume naar een muziekje luistert?

Hoeveel Watt komt er nou daadwerkelijk in je huiskamer ,dus akoestisch, terecht als je in een huiskamer op flink volume naar een muziekje luistert? Vraag je dat eens af en dat zal je dan flink tegenvallen, normale luidsprekerboxen hebben een zeer slecht rendement. Het houdt met een paar procent vaak wel op. Basreflexkasten steken daar gunstig bij af en grote hoornsystemen zijn daarin superieur.

Vr. groet, Ron

--
PA0RKG.....even if the plate glows red, the tube isn't dead !!

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 13.01.2023, 22:33 (440 dagen geleden) @ gerard

Omdat ik de Unitran 11U21 bezit, een trafo voor maximaal 150W uitgangsvermogen, leek het mij boeiend om daar een passende schakeling bij te ontwerpen. Dan is de EL51 een buis die daar een rol ik kan spelen. Of iemand dat nodig heeft in de huiskamer is dan niet relevant. Overigens kan in mijn schakeling ook 1 gelijkrichtbuis uitgeschakeld worden. Het vermogen wordt dan nog 1/4. Dus bij een 100W schakeling nog 25W. En dat is weer een heel gebruikelijk getal.

Piet

2x EL51 ultra lineair geschakeld

door Corne @, omgeving Eindhoven, 13.01.2023, 11:52 (440 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Het lijkt er inderdaad op dat jou EL51's niet 100% meer zijn.
Net even op internet gekeken en zie dat de EL51's best duur geworden zijn.

Mijn versterker is een Williamson echter zonder terugkoppeling.
De buizen bezetting is 6SN7, 2x 76, 2x OD3 en 2x triode geschakelde EL51's.
Om 300V voor de 6SN7 en 76's te maken uit de 650V worden twee OD3's gebruikt.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum