Een oude radio uit de 20er jaren (Techniek Radio/TV)

door Wolfgang @, 29.10.2024, 19:22 (10 dagen geleden)

[image]

[image]

Laatst kon ik in Duitsland dit oude toestel uit Frankrijk van een Nederlandse verzamelaar kopen.
Het gaat om het merk LUX VOX, gemaakt in Parijs.
Het is een rechtuitontvanger met een hf trap gevolgd door een roosterdetector met terugkoppeling.
Buizenbezetting: 3x A409 en 1x B409 als eindtrap. Helaas waren zij nog maar rond de 50%, dus erg zwakke ontvangst. Ik heb deze voorlopig vervangen met 3x RE084 en 1x RE134.

Er zijn twee bijzonderheden noemenswaardig:
De ontvangst gaat van 3000m tot 150m en is onderverdeeld in vijf aparte bereiken. Dit maakt het afstemmen erg soepel.

Minder geslaagd vind ik de aankoppeling van de antenne op de ingangskring L1-C1. De capaciteit van de antenne ligt gewoon paralel aan de draaicondensator. Dat betekend een beperkte afstemmogelijkheid naar de hogere frequenties toe. Normaal zou men een verkortings condensator van +- 50pF ertussen zetten. Kan ik natuurlijk nog altijd doen maar dan is de originaliteit perdu....

Goed nagedacht heeft men over de regeling van de terugkoppeling,
In de anodetoevoer van de roosterdetector zit de terugkoppelingsspoel L3. Deze 'tickler coil' kan men naar rechts of links draaien. Zodra L3 dichter bij L1 komt te staan, wordt de resonantiespanning van de ingangskring verhoogd = harder geluid uit de speaker. Andersom, naarderd L3 de spoel L2 (zit aan de anode van de hf trap) dan heb je a.h.w. een terugkoppeling in tegenfase = het geluid wordt zachter! Hiermee laten zich grote verschillen in ontvangststerkte van de div. zenders opvangen.

https://www.youtube.com/watch?v=agKqZmTUp_4

In de video laat ik drie 'Franse' zenders horen welke afkomstig zijn van de „5TX-Luzern“ (>Google).

Gr. Wolfgang

Een oude radio uit de 20er jaren

door Henk Boeijink @, Zevenaar, 29.10.2024, 19:49 (10 dagen geleden) @ Wolfgang

Dag Wolfgang,

Wat een prachtige radio is dit.
Geluidskwaliteit is ook goed.

Ik vind de 5TX-Luzern ook een mooi gemaakt zelfbouwproduct.

Gr, Henk

Een oude radio uit de 20er jaren

door MarcelvdG @, 29.10.2024, 20:06 (10 dagen geleden) @ Wolfgang

Je zou een condensator van 47 pF tussen de antenne en de radio kunnen zetten, dan hoeft de radio niet te worden aangepast.

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 31.10.2024, 21:28 (7 dagen geleden) @ Wolfgang

Mooi toestel Wolfgang! Zijn L1 en L2 honingraatspoelen? Dat is niet te zien op de foto.

Tot ergens midden jaren 20 was het heel normaal dat de eerste kring direct aan de antenne hing. Loop maar eens door schema's uit die tijd. Maar dat was ook niet erg omdat de meeste omroepzenders toen toch ergens tussen de 500 en 3000 meter zaten.

Ik denk wel dat deze radio niet zo heel lang geleden geheel opnieuw is opgebouwd. Een toestel dat rechtstreeks van de zolder, of uit de schuur komt (en dus jarenlang aan klimatologische omstandigheden is blootgesteld) draagt daar altijd sporen van. Vroeger heb ik veel oude, uit Frankrijk afkomstige toestellen, gerestaureerd voor een Belgische antiquair.

Een oude radio uit de 20er jaren

door Wolfgang @, 31.10.2024, 23:26 (7 dagen geleden) @ Herm Willems
Bewerkt door Wolfgang, 31.10.2024, 23:37

Hallo Herm

Het toestel komt volgens de informatie in het RM.org uit de 2e helft van de jaren 20.
Raar genoeg is over dit merk niets te vinden op de Franse site „doctsf“

Formation d'une Société à responsabilité limitée dite Établissements Lux-Vox le 24 juillet
1928, au capital de 400.000 fr.
Démission de M. Malaterre comme gérant le 12 mars 1929
Fermeture de la succursale de Toulouse le 27 avril 1929.
Création d'une succursale 129 Rue Lamarck en juillet 1929
Capital réduit de 505.000 fr à 101.000 fr le 12 juin 1933

De spoelen L1 en L2 zijn geen honingraatspoelen.
In de spoelen zit een omschakelaar welke vijf verschillene inductiviteiten mogelijk maken. Vandaar het grote afstembereik. Hoe precies dat werkt kan ik niet zeggen. Hiervoor zou je het moeten uitelkaar halen, doe ik natuurlijk niet....

[image]

[image]

Voor mij ziet het geheel nog origineel uit.
Dat zie ik aan de soldeerverbindingen. Die laten corrosie van het soldeer zien. Sommige heb ik moeten nasolderen. Verders was de weerstand en condensator van de roosterdetector nog wel origineel maar niet meer goed. Die heb ik opengemaakt en met nieuwe inhoud voorzien.

EDIT Die zwarte geisoleerde draad is nieuw van mij ....

Mvg, Wolfgang

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 01.11.2024, 09:21 (7 dagen geleden) @ Wolfgang

Ik schat dit toestel ook tweede helft jaren 20. In vergelijking met NL stikte het toen van de kleine radiofabriekjes in Frankrijk. Ik heb in Le guide... (zie foto) gekeken. Dat is, voorzover ik weet, de belangrijkste (zeer uitgebreide!) bron voor info over vroege Franse radio's.
Lux Vox komt hier helaas niet in voor. Wel Lux Radio. Zie de plaatjes. Heel andere toestellen, maar gewoon even voor het idee.

Er is wel een trucje om soldeerverbindingen ouder te laten lijken dan ze zijn. Insmeren met soldeervet. Na een paar maanden zien die er dan behoorlijk oud uit.

Dat zal vrij simpel zijn, die schakelaars zullen aftakkingen kunnen bij- of afschakelen. Ik zou ze ook niet openmaken. Maar soms kun je aan de randen wel zien hoe ze gewikkeld zijn.

[image]

[image]

[image]

Een oude radio uit de 20er jaren

door Wolfgang @, 01.11.2024, 10:46 (7 dagen geleden) @ Herm Willems

Hallo Herm

Ik had het over de bijzondere spoelen de Lux Vox, met vijf instellbare inductiviteiten.

Je oordeel:
"Dat zal vrij simpel zijn, die schakelaars zullen aftakkingen kunnen bij- of afschakelen."

Nee Herm, vrij simpel is het zeker niet!
Zover ik kan zien worden aftakkingen geselecteerd en de niet gebruikte spoelgedeeltes kortgesloten. Hiermee werden ongewenste resonanties voorkomen.

Een soortgelijke spoel, met acht instellingen, heb ik hier liggen:
Het is de „Multidyne“ van de Firma IDEAL .

[image]

Gr. Wolfgang

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 01.11.2024, 17:58 (7 dagen geleden) @ Wolfgang

Is dat niet het merk van de radio dan? Op de schuin van bovenaf genomen foto kan ik nog net lux op de frontplaat lezen.

Dat ziet er wel ingewikkeld uit, maar dat is het niet.
Tegen het einde van de jaren 10 stemde men af met een glijspoel met soms wel drie glijcontacten. Eigenlijk gewoon een spoel met heel veel instelbare aftakkingen. Er was niet eens een varco nodig.

Begin jaren 20 kwamen honingraatspoelen met stekkers om het afstemmen eenvoudiger te maken. Daar had je een tabel bij om te zien hoeveel windingen correspondeerden met welke golflengte.

Dat was voor veel mensen ook nog te moeilijk. Dus kreeg je aftakbare spoelen om te schakelen tussen een bepaalde hoeveelheid windingen.
Die Multidyne bestaat feitelijk uit meerdere spoelen waaruit je het deel kunt selecteren dat je voor de gewenste golflengte nodig hebt.

De volgende stap bij AM-ontvangers was die spoelen binnenin te monteren en dmv een schakelaar op het front te bedienen. Toen kon de xyl er ook mee overweg.

Een oude radio uit de 20er jaren

door Wolfgang @, 01.11.2024, 18:23 (7 dagen geleden) @ Herm Willems

Is dat niet het merk van de radio dan? Op de schuin van bovenaf genomen foto kan ik nog net lux op de frontplaat lezen.

Hallo Herm

Hier een duidelijke foto:

[image]

Gr. Wolfgang

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 01.11.2024, 19:38 (7 dagen geleden) @ Wolfgang

Dank voor de foto. Mocht ik ergens nog iets tegenkomen over dit merk dan laat ik het je weten!

Een oude radio uit de 20er jaren

door gerard ⌂ @, Zeist, 01.11.2024, 08:47 (7 dagen geleden) @ Herm Willems

Tot ergens midden jaren 20 was het heel normaal dat de eerste kring direct aan de antenne hing. Loop maar eens door schema's uit die tijd. Maar dat was ook niet erg omdat de meeste omroepzenders toen toch ergens tussen de 500 en 3000 meter zaten.

De Erres KY107 uit 1930 heeft dat ook.
Daarom hebben die oude radio's ook altijd verschillende afstemknoppen voor de eerste en tweede kring. Met de twee condensators op 1 as zou je niet goed kunnen compenseren voor wisselende antennecapaciteit.
En de Erres heeft twee antenne-ingangen, eentje met een extra seriecapaciteit, die zit er dus al ingebouwd.

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 01.11.2024, 09:31 (7 dagen geleden) @ gerard

Ja, de bekende Zanger aan de wand Gerard. in een van de reclames uit die tijd is de tekening per ongeluk omgekeerd afgedrukt. Dat werd toen de Hanger aan de wand! :)

Wel leuk om de foto's van beide toestellen te vergelijken. De Erres draagt al veel meer de kenmerken van een fabriekstoestel dan de Lux Vox, Die laatste werd met veel eenvoudigere middelen samengesteld. Anders gezegd: dat was nog ouderwets vakwerk!

Een oude radio uit de 20er jaren

door Wolfgang @, 01.11.2024, 10:13 (7 dagen geleden) @ gerard

@ Herm

Tot ergens midden jaren 20 was het heel normaal dat de eerste kring direct aan de antenne hing.

Wel normaal was dat de antenne ingang direct met de eerste afstemcondensator was doorverbonden. Een aparte spoel was niet nodig omdat hiervoor een raamantenne (Cadre) werd gebruikt.

Maar omdat de hoogste te ontvangen frequentie 2000kHz(150m!) op het front staat aangegeven, is dat niet haalbaar met een antenne zoals men toen heeft opgehangen. Vaak 20 tot 30m lang !

@ Gerard

De Erres KY107 uit 1930 heeft dat ook.
En de Erres heeft twee antenne-ingangen, eentje met een extra seriecapaciteit, die zit er dus al ingebouwd.

Bij de KY107 zit bovendien een vaste condensator van 150pF altijd tussen antenne ingang en de 1e kring. Dus, de antennecapciteit is niet zo domineerend bij de KY107. Die kan namelijk honderten pF's bedragen....

Deze ontbreekt bij de Lux Vox, wat ik als een gemis aanzie.

Gr. Wolfgang

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 01.11.2024, 19:53 (7 dagen geleden) @ gerard

Je kunt dit toestel totaal niet met jouw Erres vergelijken. Die heeft al een tetrode in het HF-deel. Een wereld van verschil!

Een oude radio uit de 20er jaren

door MarcelvdG @, 01.11.2024, 21:47 (6 dagen geleden) @ Herm Willems

Je kunt dit toestel totaal niet met jouw Erres vergelijken. Die heeft al een tetrode in het HF-deel. Een wereld van verschil!

Wat heeft dat nu met het effect van de antennecapaciteit op de eerste LC-kring te maken?

Een oude radio uit de 20er jaren

door Herm Willems @, Maastricht, 02.11.2024, 17:22 (6 dagen geleden) @ MarcelvdG

Helemaal niets Marcel. Ik wilde slechts duidelijk maken dat er een wereld van verschil zit tussen de techniek van de toestellen uit de tweede helft van de jaren 20, en die uit begin jaren 30.
Leg de schema's maar eens naast elkaar.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum