Mijn kleine junkbox ECL82 versterker. (Techniek Radio/TV)

door Mans Veldman @, Leidschendam, 29.11.2024, 16:47 (14 dagen geleden)
Bewerkt door Mans Veldman, 29.11.2024, 16:58

Ik bouw regelmatig AM radio(tjes), meestal zonder LF eindtrapje, en heb een algemeen bruikbaar versterkertje gebouwd met spullen die ik voorhanden had in de junkbox. Het hoeft vooral geen HiFi te zijn, max. 15kHz was ruim voldoende, wel een beetje "vermogen" en lage vervorming. Hierbij mijn "show your project" en beknopt bouwverslagje.

Vele jaren geleden heb ik eens een Philips 17TX180u gesloopt en met de luidspreker en luidsprekerrooster al eens een boxje gemaakt. De uitgangstrafo lag nog steeds in junkbox en daar moest wel wat mee te maken zijn.
Het eerste idee was om de eindtrap uit de TV na te bouwen. Een PCL82 was gauw opgeduikeld maar de gloeistroom is 300mA waarbij er 16V over de gloedraad valt. Ik had geen passende trafo, wel een 22V versie en met een paar diodes, elco en LM317 een 300mA stroombron gemaakt. Daar deed de PCL82 het prima op. De hoogspanning kwam voorlopig uit de lab.voeding.

17TX180 LF uitgang
[image]

Het TV-schema was snel gebouwd en na spanning, 1kHz sinus en speaker aangesloten te hebben kwam er meteen geluid uit. Echter de volume potmeter kraakte wel behoorlijk en draaien aan de toonregeling liet bij verschillende standen de boel lekker oscilleren. Er zit veel frequentie afhankelijke terugkoppeling in het ontwerp en dat is moeilijk stabiel te krijgen, verschillende zaken aangepast, o.a. in terugkoppeling, maar het bleef een wispelturig ding.

Toen ik de documentatie van de 17TX180 erbij pakte las ik daar een toevoeging, ook Philips had problemen met oscillatie en krakende vol.potmeter. Hun oplossing was 560pF van triode stuurrooster naar massa, dat hielp bij mij niet, pas met 5600Pf was het ding stil, maar wel met minder versterking. Omdat ik naast de gloeistroom, ook nog hoogspanning moest hebben en geen 2 trafo's wilde is het TV eindtrapje aan de kant gezet en ben ik verder gegaan met een ECL82 (zelfde uitgangstrafo bruikbaar).

Philips had ook problemen met het ontwerp
[image]

In de junkbox lag een mooi compact trafootje met ook nog een EZ80 er tegenaan geschroeft, alleen de primaire was geen doorlopende wikkelingen maar twee afzonderlijke die in verschillende configuraties geschakeld konden worden en ook de bandrecordermotor zat hierop aangesloten.
De trafo was overduidelijk een Philipstype en er stond ook een nummer op (WT.510.79). Nummers beginnend met WT zitten vaak in bandrecorders en na wat zoeken in de NVHR schematheek vond ik al gauw type EL3516 waar de trafo ooit inzat. Met het schema voorhanden waren alle aansluitingen snel uitgevogeld.

Ik had al verschillende ECL82 ontwerpjes gezien in Philips grammofoon's e.d. maar toen vond ik op internet een leuk Mullard schema, dit ontwerp heb ik in grote lijnen gevolgd, voor de terugkoppeling gebruikte ik de aparte wikkeling op de UGT en aan de ingang een fysiologische vol.regeling, de 50k/450k potmeter kwam weer uit de junkbox. De diskantregelaar (hoog af) in het Mullard schema ligt niet direct aan massa maar via 390Pf en dat gaf een brommetje met pot.meter open, daarom hier ook een aanpassing gedaan. Het alu. chassis was ooit een afscherming in een of andere laserprinter en na op maat zagen past het perfect. De gaten zijn geboord met een trapboor (setje €9,- bij de Lidl) en beetje smeren met boorolie voor mooi resultaat.

Het Mullard schema
[image]
bron: The Valve Museum

Het uiteindelijk resultaat stemt mij tevreden.
- 1.5W in 5 Ohm met 159mV aan de ingang.
- closed loop versterking met 1kHz sinus: 16.9x (24,5dB)
- open loop versterking: 33.75x (30.5dB)
- terugkoppeling 6dB
- frequentieverloop (-3dB) 33Hz-20kHz, met max. hoge tonenverzwakking 33Hz-17kHz.

Hieronder definitieve schema en wat foto's, de pentode wordt direct gevoed uit het afvlakfilter (220V), schermrooster (205V) en triode (120V) zitten met extra afvlakking achter de antibromwikkeling op de UGT (hij zit erop, waarom niet gebruiken..)

Het gebouwde ontwerp
[image]

Vooraanzicht
[image]

Achterkant
[image]

Op de achtergrond het boxje met de 17TX180 speaker en rooster
[image]

Van onderen
[image]

Compact gebouwd
[image]

Op Youtube nog een kort filmpje. https://youtu.be/QK0-CzgJk1c

--
Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Robert Gribnau ⌂ @, Konongo, Ghana, 29.11.2024, 18:17 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Mooi gemaakt, Mans!

--
Groet,
Robert

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Paul de Goede @, Leidschendam, 29.11.2024, 18:43 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Leuk ding Mans! En zeer netjes gebouwd. Mocht je stereo willen, ik heb volgens mij nog zo'n voedingstrafo liggen.

Mvg, Paul

--
Nog altijd geïnteresseerd in een set Philips AD9058 uitgangstrafo's

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 30.11.2024, 09:07 (13 dagen geleden) @ Paul de Goede

Zo te zien kan déze voedingstrafo echt wel twee ECL82's aan....
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 29.11.2024, 18:57 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Zie je maar weer, belangrijk die service Mededelingen.

Ziet er keurig en verzorgd uit.
Hebben de rommel spulletjes toch mooi een functie gekregen.


Toch jammer van de PCL82 , de stapels ongebruikte heden maakt
gebruik voor dergelijke versterkers ideaal en super goedkoop.

Iedere hobby ruimte behoort wel een los versterkertje te hebben.
Altijd handig om even wat te testen.

Hier staat oude Transmare A500 uit 1971.
Boel ingangen met name ook Pu kristal en MD.
Ding is opknappen niet waard maar al jaren een goede hulp.
En is de test niet nodig staat deze een muziekje te spelen.

Altijd gecharmeerd geweest van warme geluid uit die 17TX250A enz toestellen.

[image]

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Goldline @, Oranjedorp, 29.11.2024, 20:20 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Leuk versterkertje en fraai gebouwd !
Die Utg's uit de 17tx180u zijn zeer mooi.
Het lijkt wel of de ECL82 makkelijker in te stellen is dan een ECL86.

--
Cees PA1DBA

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Peter1952 @, 29.11.2024, 20:35 (14 dagen geleden) @ Goldline
Bewerkt door Peter1952, 29.11.2024, 20:41

Het past ook -met het gebruik van een kleinere trafo en een bruggelijkrichter- in een sigarenblikje (heeft eens in Radio Electronica gestaan).
Met de ECL82 zijn leuke versterkertjes te maken, hoewel die hier niet voor bedoeld is.De ECL86 is een sruk lastiger.

[image]

Zijn al die zenders die ik hoor op het Youtube filmpje middengof zenders?
Hier in Almere is praktisch niets te vinden.

Groeten,
Peter

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Corne @, omgeving Eindhoven, 29.11.2024, 22:43 (14 dagen geleden) @ Peter1952

Met de ECL82 zijn leuke versterkertjes te maken, hoewel die hier niet voor bedoeld is.....

Ik heb meerdere keren gehoord dat de ECL82/PCL82 niet voor audio bedoeld is, maar in mijn Philips databoek van 1970 staat toch echt dat zowel de triode als penthode voor A.F. versterking gebruikt kan worden.

Zelf heb ik jaren bijna elke dag een eigenbouw radio gebruikt met een ECL82 als eindversterker, werkte perfect. In die jaren is die buis nooit vervangen.

Corné

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door ruudtx @, 02.12.2024, 17:56 (11 dagen geleden) @ Corne

De PCL 82 werd zeer veel als audio versterker in TV gebruikt.
Naast de zelfde buis als raster schakeling, multivib met eindbuis.

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door gerard ⌂ @, Zeist, 29.11.2024, 20:44 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Je kunt een, twee of drie PCL82’s rechtstreeks op het lichtnet laten gloeien met een ballastcondensator van 4,2 muFarad.
Je hebt dan wel lichtnet op je gloeidraden staan dus qua veiligheid wordt je project bijna een uutje.
Heb je dat ook geprobeerd? Heb je geen extra trafo nodig om je buis te laten gloeien.

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Corne @, omgeving Eindhoven, 29.11.2024, 22:58 (14 dagen geleden) @ Mans Veldman

Hi Mans,
Mooi en compact gebouwd.:OK:

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Richard E.V. @, 30.11.2024, 08:44 (13 dagen geleden) @ Mans Veldman

Hoi Mans,

Echt, heel leuk gemaakt en wellicht tot inspiratie uitnodigend om zoiets ook te maken.
Je laat zien dat je met relatief simpele ‘ junk ‘ onderdelen toch een heel mooi versterkertje kunt bouwen waar voor je geen dure componenten nodig hebt.

Ps: ik denk dat je een lijntje vergeten bent te tekenen.
De +2 krijgt geen spanning, maar het is wel duidelijk waar die vanaf getakt kan worden.

Heel mooi gemaakt en het is ook een leuk uitzoek project.

Met vriendelijke groet, Richard E.V.

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door ejrietbergen ⌂ @, Schiermonnikoog, 30.11.2024, 09:53 (13 dagen geleden) @ Richard E.V.

Hoi Richard

Je schrijft:

Ps: ik denk dat je een lijntje vergeten bent te tekenen.
De +2 krijgt geen spanning, maar het is wel duidelijk waar die vanaf getakt kan worden.

die komt van de antibrom-winding van de UGT.

vrgr, EJ

--
We hebben allemaal twee levens. Het tweede begint als we ons realiseren dat we er maar één hebben.

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door huub.jak @, 30.11.2024, 11:25 (13 dagen geleden) @ ejrietbergen

Wat ik opmerk aan ECL 82 dat ze beter klnken
Als ECL 86 of de K,verhouding beter is de 82
groteren uitgangs trafo ? Ben niet zo weg van 86
Vooral in de lagen tonen een beetje vlak
ik vind het gewoon een minder mooie buis de ECL 86..
ECL 82 komt mij mooier voor . je de 86 geeft meer pouwer
aar ik ga voor mooi geluid .. Geluid geven doen ze Beiden
ik heb het vroegen tijden opgemerkt ook met band recorders
met ecl 82 beter geluid geven .
heb ook nog wel eens een engels versterkertje gehad met ecl 82
merk weet ik niet meer
huub

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Richard E.V. @, 30.11.2024, 11:57 (13 dagen geleden) @ ejrietbergen

Hoi Evert Jan,

Ja, zo is het dan bedoeld: de +2 moeten aan elkaar.
In de meeste schakelingen die ik gezien heb, is de onderzijde van de spoel van de ugt aan de voeding gelegd.
Nu krijgt het zijn voeding via het spoel- gedeelte van van de ugt.

Met vriendelijke groet, Richard E.V.

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 30.11.2024, 12:43 (13 dagen geleden) @ Richard E.V.

Wel Richard....
Misschien mag ik je verwijzen naar mijn posting https://nfor.nl/index.php?id=327131
waarin ik dat systeem redelijk duidelijk heb uitgelegd
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Richard E.V. @, 30.11.2024, 16:01 (13 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Hoi Nico,

Jazeker mag dat, graag zelfs.
Ik zal de tread lezen.

Dank je wel voor de info.

Met vriendelijke groet, Richard

Mijn kleine junkbox ECL82 versterker.

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 30.11.2024, 22:04 (13 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Ja zo heb ik het ook altijd begrepen.

Tegen werking van beide , niet als smoorspoel maar tegen fase van elkaar zodat het opheft.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum