radioplaatje

Nederlands Forum over Oude Radio's

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio's en gerelateerde zaken.

radioplaatje
menuknop Forum  menuknop Gebruiksaanwijzing menuknop Artikelen  menuknop Forumbeheer 
menuknop Links  menuknop Archief 1999-2007  menuknop Donateurs  menuknop Tips & Trucs 

Inhoud Artikelen

Artikelen


Een PLL Gestuurde AM Microzender (Versie 2.1)

door Otto Tuil


Waarschuwing:

Dit artikel beschrijft een nieuwe versie van het PLL zendertje. Deze versie heeft een geïntegreerde netvoeding. Van deze versie zijn twee versie printplaten ontworpen; versies 2.0 en 2.1. De nieuwste versie heeft wat verschillen met betrekking tot bepaalde onderdelen waarvan de leverbaarheid is verbeterd. Dit artikel behandelt versie 2.1. Voor versie 2.0, klik hier. Voor het werken met netspanningen wordt geacht dat u op de hoogte bent van de veiligheidsvoorschriften voor netgevoede schakelingen. Eén en ander kunt u bijvoorbeeld vinden op de website van Elektuur. Hebt u weinig ervaring met het bouwen van schakelingen die direct op het net zijn aangesloten, dan raad ik ten sterkste aan om de versie met externe adapter te bouwen, of om deze schakeling om de bouwen naar een externe netadapter. Het bouwen van deze schakeling is enkel voorbehouden aan ervaren elektrotechnici. De schrijver wenst dan ook niet aansprakelijk gesteld te worden voor schade veroorzaakt door ondeskundig handelen bij zowel het bouwen van de schakeling alsmede bij het veilig inbouwen in een behuizing!


Inleiding:

Regelmatig komen er op het forum vragen over de mogelijkheid om FM uitzendingen om te zetten naar de middengolf, zodat de uitzendingen beluisterd kunnen worden op een oude buizenradio waar nog geen FM op zit. Ook het omzetten van andere geluidsdragers (CD, DVD, LP, Compactcassettes, MP3 speler) naar de middengolf is vaak gewenst. Er zijn op het internet voldoende mogelijkheden te vinden, maar doorgaans gaat het om grote vermogens, en komen we al snel in het piratencircuit terecht. Dat is uiteraard niet gewenst: ten eerste omdat de reikwijdte maar enkele (tientallen) meters hoeft te zijn, en ten tweede willen we niet als piraat gaan opereren waardoor we storingen kunnen veroorzaken en bovendien een flinke boete riskeren.

Enkele jaren geleden heb ik daarvoor een klein zendertje ontworpen voor dit doel. Het nadeel van deze schakeling was echter dat er een spoel gemaakt moest worden. Hierbij was het van belang dat het juiste kernmateriaal en het aantal wikkelingen bij elkaar pasten. In de praktijk kwam dat er op neer dat een zelfinductiemeter (L-meter) onontbeerlijk was. Nabouwen was daarom voor velen een lastige aangelegenheid. Om dit probleem te elimineren heb ik een andere schakeling ontworpen die vrijwel geheel digitaal is opgebouwd rond een PLL (Phase Locked Loop). De voordelen zijn:

- Eenvoudig na te bouwen
- Eenvoudig in bediening
- Zeer stabiel (kristalgestuurd)
- Frequenties exact op de officiële kanalen (531 - 1602 kHz in stappen van 9 kHz)
- Laag stroomverbruik: ca. 27 mA bij 15 Volt (afhankelijk van frequentie, antennelengte, en afregeling)

De schakeling:

In figuur 1 is het schema van de PLL-oscillator en modulator weergegeven. De PLL-oscillator is gebouwd rond IC's U2, U3 en U4. U2 (CD4060B) is een binaire deler met ingebouwde oscillator. Door de deler word de kristalfrequentie afgedeeld tot 9 kHz. Er kunnen twee types kristallen worden gebruikt: 4608 of 9216 kHz (al naar gelang de verkrijgbaarheid). Via een draadbrug op jumper JP1 word de 9 kHz uitgang van de deler verbonden met U3 (CD4046B). U3 is de eigenlijke PLL. Dit IC bevat een VCO (Voltage Controlled Oscillator) en een aantal fase-detectoren. De VCO is met behulp van C3 en R10 zo ingesteld dat de frequentie bij de halve voedingsspanning op pin VCIN ongeveer 1 MHz is. De uitgang van de VCO wordt toegevoerd aan de programmeerbare deler U4 (CD40103B). Met behulp van DIP-switches SW1 is het deeltal van deze deler ingesteld op een instelling die overeenkomt met de gewenste frequentie. De uitgang van deze deler wordt dan weer teruggevoerd aan de PLL. Uiteraard zal deze gedeelde frequentie (Ffeed) aanvankelijk ongelijk zijn aan 9 kHz. De fasedetector zal daarom (via het loopfilter R7, R9, C4 en C7) de VCO frequentie net zolang "bijregelen" totdat Ffeed ook 9 kHz is. De uitgang van de VCO (Fosc) heeft dan de gewenste frequentie bereikt.

De opgewekte "draaggolf" moet nu nog in amplitude gemoduleerd worden. Daarvoor heb ik een wat afwijkende modulator gemaakt. Omdat de uitgang van de PLL een digitaal signaal is, kan daarvoor ook een digitale schakeling worden gebuikt. Allereerst wordt het binnenkomende audiosignaal (stereo wordt met R24 en R25 omgezet in mono) versterkt met U5B (LM358). Met potmeter R27 wordt de mate van versterking ingesteld. (Nabouwers moeten opletten, dat bij gebruik van een andere OP-amp, dat die wel geschikt is voor uitgangsspanning tot bijna nul. Anders is de modulatiediepte minder groot). Via de analoge schakelaar U1 (CD4053B) wordt nu het versterkte audiosignaal met de PLL frequentie in "mootjes gehakt". Het resultaat op de uitgang van U1 is een blokgolf met amplitude gelijk aan de amplitude van het audiosignaal. Met andere woorden: we hebben een AM gemoduleerde blokgolf gemaakt. Via C16 wordt dit signaal via een aanpassingsfilter naar J3 gevoerd. Op J3 kan dan een draadantenne van 2 à 3 meter worden aangesloten. Met een goed afgeregelde aanpassing is er met een draadantenne van 3 meter een bereik van 50 meter of meer te realiseren. Door die draadantenne redelijk in de buurt van de radio te hangen zal de radio het signaal als een normale radiozender ontvangen.

Zoals gezegd is het bereik slechts enkele tientallen meters, zodat de kans op storingen erg klein is. Wilt u zeker zijn van uw zaak (of voor de puristen die helemaal niets in de lucht willen zetten) dan kan ook een kunstantenne worden aangesloten.

Rond U5A is een overmodulatiedetector gebouwd. Zodra de audiospanning onder de diodespanning (ca 0,7 volt) komt, zal LED D2 oplichten. Dit is een indicatie dat de modulatiediepte de 100% nadert. Als de modulatiediepte verder toe neemt, zal vervorming optreden. Voor buizenradio's is echter een veel geringere diepte voldoende, dus is het raadzaam om de diepte zo in te stellen dat D2 (vrijwel) nooit op licht.

Tenslotte is rond T1, D3, en U6 een kleine lineaire netvoeding opgebouwd. Deze levert een schone gestabiliseerde 15 Volt.

PLL AM Zender

Figuur 1: Oscillator, modulator, en voeding.


Stuklijst:

Hieronder vindt u de stuklijst van de oscillator. Als extra heb ik een aantal bestelnummers van Conrad toegevoegd om zo een indicatie van de prijs te krijgen (stand: website april 2015. Let wel op dat deze bestelnummers achteraf zijn opgezocht. Controleer daarom zelf altijd of het onderdeel klopt met de omschrijving). Uiteraard kunt u de componenten ook gewoon bij uw favoriete elektronicazaak halen.

Aant.

Referentie

Waarde

Type

Conrad Nr.

Prijs p/s

Prijs

2

C1,C20

100µF

Elco 25V; 0.2" pitch

468290

€ 0.53

€ 1.06

2

C2,C13

10µF

Elco 25V; 0.2" pitch

468231

€ 0.23

€ 0.46

1

C3

100pF

Keramisch; 0.1" pitch

457248

€ 0.14

€ 0.14

1

C4

100nF

MKS2 100V; 0.2" pitch

459893

€ 0.16

€ 0.16

1

C5

47pF

Keramisch; 0.1" pitch

457205

€ 0.24

€ 0.24

2

C6,C29(1)

27pF

Keramisch; 0.1" pitch

457175

€ 0.14

€ 0.28

1

C7

470nF

MKS2 100V; 0.2" pitch

459945

€ 0.26

€ 0.26

7

C8,C9,C10,C11,
C12,C22,C23

100nF

Keramisch multilayer; 0.2" pitch

453358

€ 0.25

€ 1.75

1

C14

2,2nF

Keramisch; 0.2" pitch

451827

€ 0.22

€ 0.22

2

C15,C24

470pF

Keramisch; 0.2" pitch

451789

€ 0.22

€ 0.44

1

C16

10nF

MKS2 100V; 0.2" pitch

459843

€ 0.17

€ 0.17

1

C17

120pF

Trimmer 6-120 pF (paars)(2)

-

€ 1.25

€ 1.25

4

C18,C19,C27,C28

22nF

MKS2 100V; 0.2" pitch

449990

€ 0.18

€ 0.72

1

C21

1000µF

Elco 35V; 0.2" pitch

446198

€ 0.57

€ 0.57

1

C25

10pF

Keramisch; 0.1" pitch

457124

€ 0.14

€ 0.14

1

C26

4n7/Y1(3)

Keramisch; Y1 4700pF 400V

450149

€ 0.73

€ 0.73

1

D1

1N4148

Siliciumdiode 100V 100mA

162280

€ 0.04

€ 0.04

1

D2

LED 3 mm ROOD

LED low-current rood L-934 LD

145998

€ 0.21

€ 0.21

1

D3

Brugcel 1A

Bruggelijkrichter DIL 1A

501174

€ 0.26

€ 0.26

1

D4

LED 3 mm GROEN

LED low-current groen L-934 LG

145971

€ 0.21

€ 0.21

1

JP1

XSEL

Selectie met draadbrug (zie tekst)

-

-

-

1

JP2

LSEL

Pin header 2x3 pens; 0.1"

734279

€ 0.16

€ 0.16

1

SW1

FSEL

DIP switches 8 polen(4)

704902

€ 1.15

€ 1.15

3

-

Jumper 2.54 mm

Jumpers voor JP2(4)

734000

€ 0.19

€ 0.57

1

J2

Netentree

Netentree IEC 320 C8(4)

716968

€ 0.63

€ 0.63

1

J3

HF Uit

Cinch inbouwbus(5)

1303833

€ 0.59

€ 0.59

2

J4,J5

LF IN

Cinch inbouwbus(5)

1303833

€ 0.59

€ 1.18

1

L1

470 µH

HF spoeltje 470 µH

535451

€ 0.99

€ 0.99

1

L2

330 µH

HF spoeltje 330 µH

440498

€ 0.32

€ 0.32

2

L3,L4

180 µH

HF spoeltje 180 µH

535532

€ 0.99

€ 1.98

1

R3

220K(6)

0,25 W Koolfilmweerstand

403539

€ 0.10

€ 0.10

9

R4,R12,R13,R14,R15,
R16,R17,R18,R19

22k

0,25 W Koolfilmweerstand

403415

€ 0.10

€ 0.90

2

R5,R6

1M

0,25 W Koolfilmweerstand

403610

€ 0.10

€ 0.20

1

R7

100K

0,25 W Koolfilmweerstand

403490

€ 0.10

€ 0.10

1

R8

2K2

0,25 W Koolfilmweerstand

403296

€ 0.10

€ 0.10

1

R9

3K3

0,25 W Koolfilmweerstand

403318

€ 0.10

€ 0.10

1

R10

5K6

0,25 W Koolfilmweerstand

403342

€ 0.10

€ 0.10

1

R11

2M2

0,25 W Koolfilmweerstand

403652

€ 0.10

€ 0.10

1

R20

560K

0,25 W Koolfilmweerstand

403580

€ 0.10

€ 0.10

1

R21

470K

0,25 W Koolfilmweerstand

403571

€ 0.10

€ 0.10

1

R22

4K7

0,25 W Koolfilmweerstand

403334

€ 0.10

€ 0.10

1

R23

2K7

0,25 W Koolfilmweerstand

403300

€ 0.10

€ 0.10

2

R24,R25

100R

0,25 W Koolfilmweerstand

403130

€ 0.10

€ 0.20

1

R26

10K

0,25 W Koolfilmweerstand

403377

€ 0.10

€ 0.10

1

R27

47K of 50K

Instelpotmeter Piher PT15 NH(7)

431915

€ 0.48

€ 0.48

1

SW2

Netschakelaar

Mini tuimelschakelaar 250V AC/ 1A

-

€ 2.00

€ 2.00

1

T1

15V/1.5VA(8)

Print transformator VB 1,5/1/15

1092873

€ 4.04

€ 4.04

1

U1

CD4053B(9)

Analoge (de)multiplexer

173355

€ 0.25

€ 0.25

1

U2

CD4060B(9)

Binaire teller met oscillator

173304

€ 0.29

€ 0.29

1

U3

CD4046B(9)

Phase locked loop met VCO

172880

€ 0.99

€ 0.99

1

U4

CD40103B(9)

8 bit presettable down counter

1015406

€ 1.51

€ 1.51

1

U5

LM358N

2-voudige op-amp

174440

€ 0.32

€ 0.32

1

U6

7815

Spanningsregelaar 15V/1A

179248

€ 0.54

€ 0.54

1

X1

4,608 of 9,216 MHz

Kristal; behuizing HC-49

168246

€ 0.48

€ 0.48

1

-

Insteek-as voor R27

Insteek-as 60 mm(10)

425842

€ 0.24

€ 0.24

1

-

Printplaat AM-PLL 2.1

Dubbelzijdig doorgemetalliseerd 120 x 74 mm

Zie Tekst

€ 10.00

€ 10.00

1

-

Behuizing

Al. behuizing 1455K1202 120X78X43

534415

€ 11.99

€ 11.99

 

 

 

 

 

Totaal

€ 52.41


(1) C29 dient om de hoge frequenties in het audiosignaal te onderdrukken (MG bandbreedte). Naar wens aanpassen of geheel weg laten.
(2) Folietrimmers worden niet overal meer aangeboden. Zoek even in de onderdelenbakken van medeverzamelaars, of kijk anders bij Barend Hendrikse of Van Dijken. Gebruik eventueel een 90 pF (rode) trimmer.
(3) Gebruik absoluut een Y1 condensator en ga niet experimenteren met andere types condensatoren. Gebruik van een verkeerd type kan leiden tot een fatale elektrische schok.
(4) Wijken af van versie 2.0.
(5) Op de print zijn ook gaten vrij gelaten voor andere modellen bussen.
(6) De LF-versterker versterkt hiermee ca. 10x, indien een andere factor nodig is deze weerstand aanpassen (b.v. 470k voor 20x, of 1M voor 45x).
(7) Eventueel kan ook een gewone potmeter worden gebuikt. Op de print zijn daarvoor gaten beschikbaar.
(8) Het is ook mogelijk een trafo met twee 15V wikkelingen te gebruiken. Deze twee wikkelingen worden op de print parallel geschakeld.
(9) Let op dat u de originele IC's uit de CD4000 of HEF4000-series gebruikt, en geen "vervangers" uit de 74HC of 74HCT-families.
(10) Af te zagen tot gewenste lengte (afhankelijk van behuizing en type knop).


Het bouwen:

Opm: Het ontwerp is uitsluitend bedoeld voor zelfbouw. Er kunnen dus geen kant-en-klare gebouwde zendertjes bij mij worden besteld.
Voor het ontwerp heb ik een dubbelzijdige doorgemetalliseerde printplaat ontworpen. (Dubbelzijdig betekent dat er zich zowel aan de onderzijde als aan de bovenzijde kopersporen bevinden, die via de gaten met elkaar zijn verbonden). Van deze printplaat heb ik een aantal laten maken. Deze printplaat is voor € 10,- inclusief verzendkosten (binnen Nederland) te bestellen bij mij (zolang de voorraad strekt). Wilt u liever zelf een printplaat maken, dan kunt u bij mij het gewenste formaat van de lay-out aanvragen.

De opbouw van de oscillator/modulator is vrij rechttoe-rechtaan. Het schema is ook beschikbaar als PDF zodat het op een printer kan worden afgedrukt. Daarnaast is het handig om ook de PDF van de dubbelzijdige print af te drukken, zodat u een duidelijk overzicht hebt van de componentenopstelling.

Zodra de printplaat klaar is kunt u beginnen met het solderen van de onderdelen. Gebruik daarvoor een soldeerbout met voldoende vermogen (min 50 Watt). Dit is belangrijk zodat bij printplaten met aardvlakken voldoende warmte aan het soldeerpunt wordt toegevoerd. Bij onvoldoende vermogen zal het soldeer niet voldoende vloeien, of moet te lang worden gesoldeerd, met kans dat het onderdeel door de hitte defect raakt. De aanbevolen soldeervolgorde is:

- Soldeer met blank vertind montagedraad draadbrug op JP1 naar gelang het gebruikte kristal(*)
- Soldeer alle weerstanden
- Soldeer connectoren J2, J3, J4, en J5
- Soldeer instelpotmeter R27
- Soldeer alle condensatoren
- Soldeer jumperblok JP2
- Soldeer DIP-switches SW1
- Soldeer het kristal X1
- Soldeer de transformator en knip de draden zo kort mogelijk af
- Soldeer de schakelaar (gebruik een stevig stuk montagedraad om de schacht vast te zetten)
- Soldeer de LED's(+), diode, en de brugcel
- Soldeer spanningsregelaar U6
- Sluit de zender via een gloeilamp in serie aan op de 230 volt; contoleer of LED D4 brandt en de uitgangsspanning van U6 inderdaad 15 volt bedraagt
- Verwijder de netspanning weer, en soldeer tenslotte IC's U1 t/m U5

(*) Soldeer draadbrug afhankelijk van het gekozen kristal tussen twee van de drie pennen van JP1 volgens onderstaand plaatje:
PLL AM Zender

(+) Het stuk tussen onderkant van de LED en de knik moet ongeveer 3,5 mm bedragen. Let op de buigrichting, het korte pootje is altijd de kathode
PLL AM Zender

Als alle onderdelen geplaatst zijn zal de print er ongeveer zo uit zien:
PLL AM Zender

Nu kan de zender worden ingebouwd in een behuizing. De print is zo ontworpen dat het precies in het in de stuklijst vermelde Hammond kastje past. Let er op dat u de print zo in het kastje schuift dat er voldoende afstand blijft tussen de netspanningvoerende delen en de behuizing (gebruik daarom de tweede gleuf van onderen).
PLL AM Zender

Boor een vijl de gaten op de juiste plaats in de afdekplaatjes, maar monteer deze echter pas na het afregelen. Het bepalen van de juiste positie van de gaten is een precisiewerkje. Een juiste methode heb ik niet zo voor handen. Ik zelf heb het opgelost door de print in het metalen deel te laten zitten, en dan één afdekplaatje er op de schuiven. Vervolgens de gaten proberen af te tekenen. Daarna herhalen voor het andere plaatje. Dan de grote ronde gaten met een veel te kleine boor te boren (de 3 mm gaten voor de LED's kunnen wel in één keer worden geboord). Vervolgens met een ronde vijl net zo lang vijlen dat het gat bijna precies past. Daarna de gaten aan de voorkant met een boor van precies de juiste maat na boren, zodat het gat zuiver rond wordt. De gaten voor de cinch-aansluitingen aan de achterkant met 12 mm na boren. Het rechthoekige gat voor de netentree moet geheel met een vierkante en/of rechthoekige vijl op maat worden gemaakt.
PLL AM Zender

Uiteindelijk moet dit het resultaat worden (eerste foto nog zonder deksel op het kastje. Te zien is nog de print van versie 2.0, maar die is indentiek in maatvoering):
PLL AM Zender
PLL AM Zender PLL AM Zender

De print kan ook in een andere kast worden ingebouwd. Daartoe zijn vier montagegaten H1 t/m H4 beschikbaar. Let bij het inbouwen altijd op de veiligheid voor de netvoerende delen. Gebruik voor H1 en H2 nooit metalen bouten en afstandbusjes, maar uitsluitend kunststof. Eventueel kunt u ook van die kunststoffen klikafstandhouders uit een oude PC gebruiken.


Afregelen:

Afregelen is eenvoudig: eerst kiest u een frequentie op de middengolf die vrij is, of waar slechts een zwakke zender op te ontvangen is. Dan kiest u uit de onderstaande tabel de bijbehorende instelling van de DIP-switches SW1 (0 = uit, 1 = aan).

Freq.
(kHz)

Golfl.
(m)

SW1

S0

S1

S2

S3

S4

S5

S6

S7

531

565

58

0

1

0

1

1

1

0

0

540

555

59

1

1

0

1

1

1

0

0

549

546

60

0

0

1

1

1

1

0

0

558

537

61

1

0

1

1

1

1

0

0

567

529

62

0

1

1

1

1

1

0

0

576

520

63

1

1

1

1

1

1

0

0

585

512

64

0

0

0

0

0

0

1

0

594

505

65

1

0

0

0

0

0

1

0

603

497

66

0

1

0

0

0

0

1

0

612

490

67

1

1

0

0

0

0

1

0

621

483

68

0

0

1

0

0

0

1

0

630

476

69

1

0

1

0

0

0

1

0

639

469

70

0

1

1

0

0

0

1

0

648

463

71

1

1

1

0

0

0

1

0

657

456

72

0

0

0

1

0

0

1

0

666

450

73

1

0

0

1

0

0

1

0

675

444

74

0

1

0

1

0

0

1

0

684

438

75

1

1

0

1

0

0

1

0

693

433

76

0

0

1

1

0

0

1

0

702

427

77

1

0

1

1

0

0

1

0

711

422

78

0

1

1

1

0

0

1

0

720

416

79

1

1

1

1

0

0

1

0

729

411

80

0

0

0

0

1

0

1

0

738

406

81

1

0

0

0

1

0

1

0

747

401

82

0

1

0

0

1

0

1

0

756

397

83

1

1

0

0

1

0

1

0

765

392

84

0

0

1

0

1

0

1

0

774

387

85

1

0

1

0

1

0

1

0

783

383

86

0

1

1

0

1

0

1

0

792

379

87

1

1

1

0

1

0

1

0

801

374

88

0

0

0

1

1

0

1

0

810

370

89

1

0

0

1

1

0

1

0

819

366

90

0

1

0

1

1

0

1

0

828

362

91

1

1

0

1

1

0

1

0

837

358

92

0

0

1

1

1

0

1

0

846

354

93

1

0

1

1

1

0

1

0

855

351

94

0

1

1

1

1

0

1

0

864

347

95

1

1

1

1

1

0

1

0

873

343

96

0

0

0

0

0

1

1

0

882

340

97

1

0

0

0

0

1

1

0

Freq.
(kHz)

Golfl.
(m)

SW1

S0

S1

S2

S3

S4

S5

S6

S7

891

336

98

0

1

0

0

0

1

1

0

900

333

99

1

1

0

0

0

1

1

0

909

330

100

0

0

1

0

0

1

1

0

918

327

101

1

0

1

0

0

1

1

0

927

323

102

0

1

1

0

0

1

1

0

936

320

103

1

1

1

0

0

1

1

0

945

317

104

0

0

0

1

0

1

1

0

954

314

105

1

0

0

1

0

1

1

0

963

311

106

0

1

0

1

0

1

1

0

972

308

107

1

1

0

1

0

1

1

0

981

306

108

0

0

1

1

0

1

1

0

990

303

109

1

0

1

1

0

1

1

0

999

300

110

0

1

1

1

0

1

1

0

1008

297

111

1

1

1

1

0

1

1

0

1017

295

112

0

0

0

0

1

1

1

0

1026

292

113

1

0

0

0

1

1

1

0

1035

290

114

0

1

0

0

1

1

1

0

1044

287

115

1

1

0

0

1

1

1

0

1053

285

116

0

0

1

0

1

1

1

0

1062

282

117

1

0

1

0

1

1

1

0

1071

280

118

0

1

1

0

1

1

1

0

1080

278

119

1

1

1

0

1

1

1

0

1089

275

120

0

0

0

1

1

1

1

0

1098

273

121

1

0

0

1

1

1

1

0

1107

271

122

0

1

0

1

1

1

1

0

1116

269

123

1

1

0

1

1

1

1

0

1125

266

124

0

0

1

1

1

1

1

0

1134

264

125

1

0

1

1

1

1

1

0

1143

262

126

0

1

1

1

1

1

1

0

1152

260

127

1

1

1

1

1

1

1

0

1161

258

128

0

0

0

0

0

0

0

1

1170

256

129

1

0

0

0

0

0

0

1

1179

254

130

0

1

0

0

0

0

0

1

1188

252

131

1

1

0

0

0

0

0

1

1197

250

132

0

0

1

0

0

0

0

1

1206

249

133

1

0

1

0

0

0

0

1

1215

247

134

0

1

1

0

0

0

0

1

1224

245

135

1

1

1

0

0

0

0

1

1233

243

136

0

0

0

1

0

0

0

1

1242

241

137

1

0

0

1

0

0

0

1

Freq.
(kHz)

Golfl.
(m)

SW1

S0

S1

S2

S3

S4

S5

S6

S7

1251

240

138

0

1

0

1

0

0

0

1

1260

238

139

1

1

0

1

0

0

0

1

1269

236

140

0

0

1

1

0

0

0

1

1278

235

141

1

0

1

1

0

0

0

1

1287

233

142

0

1

1

1

0

0

0

1

1296

231

143

1

1

1

1

0

0

0

1

1305

230

144

0

0

0

0

1

0

0

1

1314

228

145

1

0

0

0

1

0

0

1

1323

227

146

0

1

0

0

1

0

0

1

1332

225

147

1

1

0

0

1

0

0

1

1341

224

148

0

0

1

0

1

0

0

1

1350

222

149

1

0

1

0

1

0

0

1

1359

221

150

0

1

1

0

1

0

0

1

1368

219

151

1

1

1

0

1

0

0

1

1377

218

152

0

0

0

1

1

0

0

1

1386

216

153

1

0

0

1

1

0

0

1

1395

215

154

0

1

0

1

1

0

0

1

1404

214

155

1

1

0

1

1

0

0

1

1413

212

156

0

0

1

1

1

0

0

1

1422

211

157

1

0

1

1

1

0

0

1

1431

209

158

0

1

1

1

1

0

0

1

1440

208

159

1

1

1

1

1

0

0

1

1449

207

160

0

0

0

0

0

1

0

1

1458

206

161

1

0

0

0

0

1

0

1

1467

204

162

0

1

0

0

0

1

0

1

1476

203

163

1

1

0

0

0

1

0

1

1485

202

164

0

0

1

0

0

1

0

1

1494

201

165

1

0

1

0

0

1

0

1

1503

199

166

0

1

1

0

0

1

0

1

1512

198

167

1

1

1

0

0

1

0

1

1521

197

168

0

0

0

1

0

1

0

1

1530

196

169

1

0

0

1

0

1

0

1

1539

195

170

0

1

0

1

0

1

0

1

1548

194

171

1

1

0

1

0

1

0

1

1557

193

172

0

0

1

1

0

1

0

1

1566

191

173

1

0

1

1

0

1

0

1

1575

190

174

0

1

1

1

0

1

0

1

1584

189

175

1

1

1

1

0

1

0

1

1593

188

176

0

0

0

0

1

1

0

1

1602

187

177

1

0

0

0

1

1

0

1

Plaats nu de correcte jumper voor de antenneaanpassing. Gebruik daarvoor de onderstaande tabel:

JP2

Afbeelding

Aanpassing voor frequentiegebied

Geen

PLL AM Zender

531 - 646 kHz

Pen 1-2

PLL AM Zender

657 - 864 kHz

Pen 3-4

PLL AM Zender

873 - 1197 kHz

Pen 5-6

PLL AM Zender

1206-1602 kHz

Sluit een draad aan op J3 en hang die niet al te ver van een radio met afstemindicator op. Nu kan de oscillator van de 15 Volt werkspanning worden voorzien. (Let op: voorzichtig werken met de nog niet gesloten kast. Houdt afstand tot de netvoerende delen). Op de radio moet dan een draaggolf op de ingestelde frequentie waar te nemen zijn. Let er op dat de draaggolf redelijk bromvrij is. Indien brom wordt waargenomen, kan het helpen door de netstekker om te draaien. Helpt dat nog niet, zorg dan door een goede aarding van de zender. Regel trimmer C17 af tot de maximale uitslag van de afstemindicator wordt waargenomen.

Let op: De aanpassing is gemaakt voor een draadantenne van 2 à 3 meter. Bij gebruik van een langere antenne kan vooral bij de lagere frequenties het bereik nog wat verhoogd worden, maar dan moet wel opgelet worden of de antenneaanpassing nog goed af te regelen is. Een beetje experimenteren (bijvoorbeeld door de grenzen waarbij de jumper moet worden verplaatst te wijzigen) kan dan noodzakelijk worden.

Sluit nu de behuizing af en de zender is klaar voor gebruik. Sluit een audiobron (CD-speler, MP3-speler, enz.) aan op J4 en J5. Met potmeter R27 wordt de modulatiediepte ingesteld. Dit kan op het gehoor, en met behulp van LED D2. Uiteraard kan met een oscilloscoop de modulatiediepte nauwkeuriger bestudeerd worden:

PLL AM Zender
AM signaal


Bij gebruik van de toongenerator kan op de oscilloscoop de modulatiediepte mooi zichtbaar gemaakt worden:

PLL AM Zender PLL AM Zender
Circa 60% en bijna 100% modulatiediepte.


Veel Succes,
Otto

P.S. De auteur is op geen enkele wijze aansprakelijk voor storingen veroorzaakt door of de juridische aspecten van het gebruik van de hier beschreven schakeling. Het gebruik is derhalve uitsluitend op eigen risico.

Update 11 april 2015, Versie 2.1


Bouwen van de zender voor een externe netadapter

door Otto Tuil


Durft u het niet aan om een schakeling te bouwen die rechtstreeks op het net wordt aangesloten, of hebt u reeds een behuizing waarin al een geschikte voedingsspanning beschikbaar is, dan kunt u de print eenvoudig (om)bouwen voor externe voeding. Bouw de print op zoals boven omschreven, maar dan zonder de transformator (T1), Y1 condensator (C26), en de netentree (J2). Verbindt de primaire transformatoraansluitingen met de secundaire aansluitingen op de print zoals weergegeven in de onderstaande afbeelding. Op de pennen van de netentree kan dan de externe voeding worden aangesloten. Omdat de stabilisatie van de spanning op de print wordt gedaan, worden er geen hoge eisen aan de adapter gesteld. Bij een gelijkstroomadapter hoeft de uitgang dus niet gestabiliseerd te zijn. Verder maakt het ook niet uit hoe de plus en de min op J2 wordt aangesloten. Ook kan een wisselstroomadapter worden gebruikt. Zorg wel dat de uitgangsspanning van de adapter in het in de afbeelding weergegeven bereiken ligt. Bij te lage spanning zal er brom optreden, en bij te hoge spanning zal U6 te warm worden en/of defect raken.

PLL AM Zender


Veel Succes,
Otto

P.S. De auteur is op geen enkele wijze aansprakelijk voor storingen veroorzaakt door of de juridische aspecten van het gebruik van de hier beschreven schakeling. Het gebruik is derhalve uitsluitend op eigen risico.

Update 20 april 2015


Frequentie- en golflengte-uitlezing voor de PLL zender

door Otto Tuil


Na positieve reacties op het "Nederlands Transistorforum" heb ik een "Limited Edition" versie ontworpen waarbij de ingestelde frequentie en golflengte zichtbaar is op een LCD.

PLL AM Zender

De beschrijving van deze versie kunt u hier vinden.


Veel Succes,
Otto

Update 11 april 2015