|
Nederlands Forum over Oude Radio's |
Re: Favoriete voorversterkerbuizen.
Geschreven door Ben Koehorst op 12. Aug 2004 17:31:40:
In reactie op: Favoriete voorversterkerbuizen. geschreven door Kees van Dijke op 12. Aug 2004 10:13:28:
Als je het mij vraagt dan is het verhaal van John Hupse de keiharde waarheid. Daar valt niet aan te tornen, maar misschien kan ik er iets zinnigs aan toevoegen.
Je hoort en leest over de eigenschappen van vv-buizen allerlei verhalen. Zo "vergelijken" sommige mensen vv-buizen met elkaar door ze te beluisteren in dezelfde schakeling. Versterker uitschakelen, buis eruit, andere buis erin, spanning erop en ja hoor, hij klinkt anders! En dat is dan het bewijs. Iemand die even nadenkt begrijpt dat je zo niet te werk kunt gaan. Die andere buis heeft b.v. een andere Ri, die in combinatie met de bestaande componenten rondom de buis alleen al leidt tot een ander frequentiekantelpunt van het koppelcircuit met de erop volgende versterkertrap. Nogal wiedes dat de versterker dan anders klinkt. En dan veronderstel ik maar stilzwijgend dat de ongewijzigde instelling voor de nieuwe buis min of meer toevallig goed uitpakt. Zo niet, dan klinkt hij zelfs totaal anders! Zo moet het dus niet.
Een type vv-buis wordt i.h.a. gekozen op basis van de benodigde eigenschappen in de betreffende trap. Dus bij voorkeur geen penthode zoals de EF86, want dan zit je weer met die oneven harmonischen. Het is wel zo dat de frequentiekarakteristiek van een trap zich met een buis met een lage Ri wat makkelijker laat beheersen zonder gebruik te maken van tegenkoppeling. Dat leidt bij veel ontwerpers tot een voorkeur voor FM-buisjes, met de ECC88 als summum. Met het oog op o.a. de beschreven eigenschap levert Svetlana tegenwoordig de 6N1P, die daar veel op lijkt, maar hou wel rekening met de gulzige gloeidraad. Als zo'n buis goed wordt ingesteld dan klinkt hij trouwens absoluut niet "transistorachtig", zoals onlangs werd beweerd.
Tegenkoppeling pas je naar mijn idee spaarzaam, en bij voorkeur alleen lokaal toe. Tegenkoppeling over meerdere versterkertrappen leidt vrijwel onvermijdelijk tot nauwelijks corrigeerbare fasefouten. De uitgangstrafo kan alleen buiten het tegenkoppelcircuit blijven als hij van onverdachte kwaliteit is. Dat beperkt de keuze al snel tot de toppers, zoals de Plitrons van Van der Veen / Amplimo. En als je bereid bent om een paar centen uit te geven, dan valt er nog veel extra kwaliteit te verdienen met de CFB-typen. Maar ik betwijfel of je de kwaliteit van een hoogwaardige transistorversterker kunt evenaren.
De enige opmerking van John waarbij ik geneigd ben om de wenkbrauwen te fronsen is het 800 ohm verhaal. Maar dat komt voornamelijk omdat ik nooit enthousiast ben geweest over de 800 ohm luidsprekers van Philips, misschien uitgezonderd in vroeger jaren over de 9710. Maar ook die 9710 is in vergelijking tot wat je tegenwoordig kunt aan luidsprekers kunt kopen bepaald geen geweldenaar meer.
Groeten, Ben
- Re: Favoriete voorversterkerbuizen. Kees van Dijke 13.8.2004 22:42 (0)
- Re: Favoriete voorversterkerbuizen. Ph van Apeldoorn 12.8.2004 19:03 (0)
- Re: Favoriete voorversterkerbuizen. John Hupse 12.8.2004 18:03 (0)