Meten steilheid buis (Techniek Radio/TV)

door John Hupse † , Schoonhoven, 02.12.2011, 21:03 (4741 dagen geleden) @ jan van eijck

De emissiewaarde is de waarde van de anodestroom in mA die je meet bij een juist ingestelde buis.

dat wordt de "anodestroom" genoemd. En "juist ingestelde buis" is iets wat nogal afhangt van de toepassing.

De emissiewaarde van een kathode is, eenvoudig uitgedrukt, de maximale stroom die deze kathode kan leveren, uitgedrukt in mA. In de jaren '20 werd deze waarde gewoon opgegeven voor elk buistype, men noemde dat toen de "verzadigingsstroom". Zie b.v. de gegevens voor de Philips A406 hieronder. Je kan deze waarde meten door middel van een ouderwetse emissietest. Je zet daarvoor een spanning van 100 volt AC tussen de kathode en het eerste rooster van de buis, en meet vervolgens de stroom die er gaat lopen met een mA meter (in de praktijk meestal een weekijzerinstrument). De stroom wordt begrensd door een serieweerstand (meestal 1000 ohm voor radiobuizen). Dit voorkomt ongelukken en maakt de meting "fool proof".

Uiteraard moet aan de gloeidraad van de buis de juiste gloeistroom worden toegevoerd, dat is belangrijk voor een nauwkeurige meting van de emissiewaarde. Een te lage gloeistroom leidt altijd tot een te lage emissiewaarde.

Voor radiobuizen van na 1930 ligt de emissiewaarde tussen de 35 en de 40 mA. Een dergelijke buis wordt meestal afgekeurd wanneer de emissiewaarde lager is dan 25 mA. Wanneer je gebruikte buizen koopt of verkoopt zou ik voor de zekerheid 30 mA aanhouden, je zit dan altijd goed.

Voor direct verhitte buizen van voor 1930 is de verzadigingsstroom vaak een stuk lager, dit is afhankelijk van het buistype. Zie hiervoor de datasheet van de buis. Ook voor speciale buizen, b.v. hoogspanningsgelijkrichters voor TV toestellen, is de emissiewaarde lager.

Er is wel een theoretisch verschil tussen emissiewaarde en verzadingsstroom, maar je meet het eigenlijk op dezelfde manier. Het praktische verschil is dat de verzadigingsstroom vaak gedurende een langere tijd (b.v. 30 minuten) is toegestaan, terwijl bij het meten van de emissiewaarde de meettijd niet te lang mag zijn (maximaal 1 minuut). Dit laatste speelt bijvoorbeeld bij sommige signaaldiodes. De maximale waarde van de kathodestroom die continue is toegestaan wordt overigens voor vrijwel elk buistype opgegeven, in het voorbeeld is dit 6 mA.

Nog even iets over het begrip "meten". Ik heb geen bepaalde voorkeur voor welke meting dan ook. Wanneer je b.v. de temperatuur van de buis wilt meten raadt ik een thermometer aan, en niet een emissietester. Maar wanneer je de slijtage van een kathode wilt meten lijkt het mij dat je het beste uit bent met een meting die de prestatie van de kathode meet. Een meting die iets anders meet, bijvoorbeeld een steilheidsmeting, zegt niet zo heel veel over de prestatie van de kathode maar zegt natuurlijk wel iets over de versterking bij een bepaalde anodestroom. Bij het "meten" is het dus van belang om van tevoren te bepalen wat je wilt meten, en dat wordt wel eens vergeten.

--
http://www.hupse.eu/radio