Stereo versterker, scope beelden (Algemeen)

door Ron Kremer , Groningen, 27.06.2019, 00:57 (1977 dagen geleden) @ HansKarel

Ik snap dat een blokgolf is opgebouwd uit oneindig veel harmonischen en als je dit door een versterker jaagt er ongetwijfeld wat mee gaat gebeuren maar wat zegt mij dat?

Als die harmonischen in hun onderlinge relatie verstoord uit de versterker komen dan is de blokgolf verstoord. Aan de aard van de verstoring kun je zien wat er mis is. Een goed overzicht van voorbeelden met toelichting staat hier.

In een buizenversterker zit doorgaans een bandbreedte beperkende uitgangstransformator en de manier waarop die met blokvormige spanningen om gaat zegt veel over de kwaliteit van die transformator.

Een voorbeeld uit de boven gegeven link is bijvoorbeeld het volgende:

Het plaatje is gemaakt met een 1 kHz blok en een filter met zijn -3dB punt op 1,59 kHz. Het geldt echter algemeen:
Als het -3dB punt aan de hoge kant van het frequentiebereik op 1,59 x de meetfrequentie ligt dan ziet de blokgolf er als zodanig uit. Is die afstand groter dan 1 : 1,59 dan wordt de blokweergave beter.

Een uitgangstransformator heeft altijd een eigen resonantie punt en die moet zo ver mogelijk van het audiogebied af liggen. Zo'n resonantie is te zien in de vorm van 'ringing'. De flank van de blok schiet door en slingert daarna uit.
In het volgende plaatje wordt dat (overigens niet erg duidelijk) weergegeven.

Zijn er geen andere methoden om met normale huis tuin en keuken meetapparatuur iets te kunnen roepen over de kwaliteit van een (buizen) versterker?

Praktisch iedere huis tuin en keuken toongenerator kan ook blokken produceren, je ziet daarmee verschijnselen die je met een sinus niet snel zult ontdekken omdat je dan dan geen snelle transiënts hebt.

Onderstaand nog twee voorbeelden.
De eerste is een blokgolf van 30kHz weergegeven door een versterker die z'n bovenste -3dB punt op 300 kHz heeft liggen. De frequentie van de blok ligt dus op 1/10 van de bandbreedte.

Het volgende plaatje betreft een blokgolf van 100kHz weergegeven door dezelfde versterker, nu dus op 1/3 van z'n bandbreedte.

Met een blokgolf zijn dus snel bepaalde eigenschappen van een versterker te zien. Een blokgolf is niet geschikt om harmonische vervorming te meten, dat moet met een vervormingsarme sinus gebeuren. Zou je de harmonische vervorming meten met een blokgolf dan kom je in het ideale geval op 48% vervorming. Dat is het aandeel harmonischen ten opzichte van de grondfrequentie. In werkelijkheid zal het wat minder zijn omdat ook de blokgolfgenerator geen ideaal apparaat is en een niet oneindig snelle stijgtijd kent.

Vr.gr., Ron