Maximale weerstand tussen kathode en gloeidraad (Techniek Radio/TV)

door MarcelvdG , 11.08.2009, 06:51 (5583 dagen geleden) @ John Hupse †

In het ideale geval lekt de kathode-gloeidraad isolatie niet. Zoals je zelf al aangeeft is er in de praktijk helaas wel sprake van een bepaalde lek.

Deze lekstroom verstoort de instelling van de buis, een gedeelte van de kathodestroom vloeit immers weg via de kathode-gloeidraad isolatie.

Hoe erg dit is hangt af van de lekstroom en van de kathodestroom. Wanneer de lekstroom klein is t.o.v. de kathodestroom is er geen probleem, wanneer dit niet het geval is er wel een probleem.

De lekstroom neemt overigens toe wanneer de buis langer in gebruik is geweest, wanneer je de lekstroom gaat inschatten moet je met dit verouderingseffect rekening houden.

Door een relatief lage weerstand te plaatsen (b.v. 20 kohm of minder) tussen de gloeidraad en de kathode elimineer je de invloed van de lekstroom.

Bovendien, waarom is dat bij een cascodeschakeling of een faseomkeertrap minder erg?

De kathodestroom is in het algemeen gesproken hoger bij deze schakelingen, de verhouding lekstroom / kathodestroom is in dat geval dus gunstiger. Het meeste last heb je van de lekstroom bij een lage kathodestroom, b.v. 0,5 mA en een groot spanningsverschil tussen kathode en gloeidraad.

Vaak kan je de lek tussen kathode en gloeidraad meten m.b.v een buizentester, zowel bij een warme als bij een koude kathode.

Beste John,

Allereerst bedankt voor de informatie! In welke orde van grootte ligt die lekstroom bij een langdurig gebruikte buis? Ik heb geen buizentester, dus ik kan het niet eenvoudig meten, hoewel het met een paar labvoedingen en een stroommeter ook wel te doen moet zijn.

Ik heb begrepen dat er een halfgeleidend effect in zit; kennelijk kunnen er ondanks de isolatie door emissie elektronen van de gloeidraad naar de kathode gaan (dat staat tenminste in het EF86-gegevensblad van december 1961 van Mazda). Dat effect wordt minder als je de gloeidraad positief maakt ten opzichte van de kathode, wat dan ook de reden is dat men dat soms aanraadt als middel tegen brom (met wisselstroom door de gloeidraad komt er immers een bromcomponent in de gloeidraad-kathodestroom).

Begrijp ik goed dat de lekstroom dan ook drastisch vermindert wanneer de gloeidraad positief ten opzichte van de kathode is, en dat de grootste narigheid optreedt met een gloeidraad die zeer negatief is ten opzichte van de kathode? Dat laatste heb je natuurlijk al snel in een kathodevolger, maar ook juist in een cascodeschakeling of een faseomkeertrap.

Overigens schijnt het positief maken van de gloeidraad ten opzichte van de kathode bij gelijkstroomvoeding van de gloeidraad juist weer een of ander verouderingsverschijnsel te kunnen veroorzaken, iets met zuurstofionen die de aluminiumoxyde isolatie aantasten. Dat staat in een artikel uit de jaren zeventig dat ik ergens op internet gevonden heb.

Groeten,
Marcel