Condensators vervangen, ja of nee (Techniek Radio/TV)

door Pieter Vos , 16.05.2008, 15:57 (5999 dagen geleden) @ Jan van weeterloo

DE radio klinkt weer goed na het vervangen van de koppelcondensator EABC80 > EL84 , en nog een aantal van die krengen in de omgeving.

Zeker is het nuttig om de koppel condensator tussen audio voorversterker buis en audio eindbuis preventief te vervangen door een exeplaar met werkspanning van 630 volt of meer. Deze koppel condensator zal bij defect raken heel wat ellende veroorzaken. Omdat de eindbuis bij lekkende koppel C positieve spanning op het rooster krijgt zal deze buis flink stroom gaan trekken, vaak meer dan maximaal toegelaten. Dus de buis slijt onnodig. Maar ook de UGT kan defect raken, veel UGT's kunnen maar een relatief kleine anodestroom verdragen, vaak niet meer dan 50 mA.

Ik ben het niet eens met de uitspraak: "die krengen". Condensators vervangen is iets wat men met kennis moet doen. Een condensator vervangt men alleen als deze aantoonbaar defect is dan wel preventief omdat de betreffende C - als deze lek raakt - dit defect een groot risico betekent voor andere onderdelen. (zie het voorbeeld van de koppel condensator). Dus men moet eerst in het schema nagaan of een condensator zo een gevaar op kan leveren. Zo niet, dan kan de betreffende C rustig op zijn plaats blijven. Bijvoorbeeld de C parallel aan een kathode weerstand van een HF of MF buis heeft slechts een paar volt over zich heen en zal derhalve vrijwel nooit defect raken.

Wel met groot risico zijn de "ratel" condensators die men vaak aantreft over de AC hoogspannings wikkeling van de voedingstransformator. Slaat zo een ratel condensator door, dan is de voedingstrafo kortgesloten! Met de zekerheid van doorbranden als gevolg.

Bij radio's met een gelijkrichtbuis (AZ of EZ) dan kan men de ratel C het beste gewoon wegknippen. Door hun "zachte" karakteristiek veroorzaken buis gelijkrichters maar heel weinig eigen ratel.

Bij radio's met halfgeleider gelijkrichters zal het nodig zijn de ratel condensator te vervangen door een nieuw exemplaar met werkspanning minimaal 1000 volt. Met name silicium gelijkricht diodes hebben een zeer "harde" karakteristiek, d.w.z. ze komen bij minimale voorwaardse spanning vol in geleiding. Dit elke 100 Hz plotseling weer in geleiding komen en met geleiden stoppen van de diodes veroorzaakt flinke "ratel" die men met name op LG heel goed kan horen. Daarom ziet men goede transistor apparatuur ook altijd uitgerust met ratel C's bij de gelijkrichters. Zonodig zelf ratel C's toevoegen aan storing producerende halfgeleider apparaten zal goed helpen tegen storing in de AM ontvangst

Pieter