SBR licentie op Philips TM lampen (Algemeen)

door Gidi Verheijen , Buchten, 09.10.2014, 22:17 (3701 dagen geleden) @ freddy vercruyce

Het plaatje op de doos bevat de tekst "Philips Radio Belge". Dat plaatje is alleen maar aangebracht ter aanduiding van de maker van de lamp. Dat plaatje heeft niets met licenties te maken.
Uit een rechtstreeks contact met Freddy is mij gebleken, dat de tekst "Licence SBR-SEM" ook niet op de doos staat, maar op de glazen ballon van de lamp in de doos.
Dergelijke aanduidingen zijn behalve op de glazen ballon van een lamp ook wel te vinden in de vorm van een papieren etiket op de buisvoet.

Ik ga ervan uit dat deze lamp bestemd was voor toepassing in België. Het maakt dan niet uit of die lamp in Nederland of België gemaakt is. In beide gevallen valt de lamp onder de octrooirechten die in België gelden. Dat betekent dat, indien voor het maken van de lamp octrooien zijn toegepast die in België geldig zijn, de lamp alleen maar in het verkeer gebracht mag worden als voor die betreffende octrooien een licentiefee betaald is aan de houder van het octrooi. In België werden die licentiefees namens de gezamenlijke octrooihouders op gebied van radioproducten door SBR geïnd (meestal in combinatie met SEM, maar soms ook met andere octrooihouders Bell en/of Philips). Het opschrift op de TM-lamp "Licence SBR-SEM" geeft aan dat erkend wordt dat door SBR-SEM beheerde octrooien zijn toegepast en dat daarvoor licentiefee verschuldigd (en betaald) is.
De situatie is voor radiotoestellen trouwens niet anders. Als voor het maken van een in België verkochte radio gebruik is gemaakt van octrooien die in België geldig zijn, dan moet ook daarvoor een licentiefee betaald worden. Ten teken dat licentierecht verschuldigd (en betaald) was werd, meestal op de achterwand van die radio's, een SBR-SEM-licentieplaatje aangebracht (zie voorbeelden hieronder).

De octrooipositie van Philips was in België een heel andere dan in Nederland. In Nederland was Philips ongeveer monopolist. Veel belangrijke octrooien die andere bedrijven in Nederland hadden aangevraagd en verkregen heeft Philips in de jaren twintig gekocht van met name Amerikaanse ondernemingen. Veel van die door buitenlandse bedrijven aangevraagde octrooien stamden uit jaren dat Philips nog helemaal geen radiolampen, laat staan radio's, maakte.
In België was de octrooipositie van Philips minder sterk en sommige lampen die Philips maakte vielen onder octrooien die Philips in België niet in handen had. Daar is de TM-lamp een voorbeeld van.

Door de overheersende positie van Philips in Nederland werd het gebruik van lampen van andere merken door Philips praktisch volledig onmogelijk gemaakt. Philips liet wel radiotoestellen van binnenlands of buitenlands fabrikaat in Nederland land toe, maar liet daarvoor dan wel een licentiefee betalen, waarvan de hoogte afhing van het aantal lampen. De Philips-licentieplaatjes die op het chassis of achterwand aangebracht moesten worden ten teken dat licentierecht aan Philips verschuldig (en betaald) was zagen er meestal als hieronder getoond uit.

Ik heb op deze plaats al vaker aangekondigd dat ik een serie artikelen in de maak heb over het onderwerp radio-octrooien en -licenties in Nederland (en zijdelings ook in België en Duitsland). Die artikelen zijn inderdaad in de maak, maar gezien de discussie over de TM-lamp wilde ik alvast een stukje daarop vooruitlopen.