"U" buizen radio toestellen, waarom ? (Techniek Radio/TV)

door Laurens , Zaandam, 18.07.2024, 18:11 (51 dagen geleden) @ A. Ouwehand
Bewerkt door Laurens, 18.07.2024, 18:17

U staat voor Universeel. Dat betekent dat ze zowel voor gelijk als voor wisselstroom geschikt waren. Dat was de originele reden om buizensets te ontwikkelen die een serieketen gebruikten voor de gloeistroom, en op een iets lager dan gebruikelijke anodespanning nog volle prestaties leverden.

Een U-toestel was goedkoper dan een X-toestel omdat er geen slijtagegevoelige triller nodig was om de gelijkstroom naar wissel om te zetten, met een heleboel (echt een heleboel) zeer zware filtercondensatoren en spoelen er bij.

Veiligheid? Iedere servicemonteur had een scheidingstrafo. Philips schreef het gebruik daarvan ook expliciet voor, inclusief valkuilen bij het aansluiten van meetapparatuur die aan aarde ligt.
Gebruik je die niet, dan leer je vanzelf wel waarom je die moet gebruiken.
Voor de gebruiker is alles 'gewoon' veilig; bij geen enkel ander toestel kijkt men op van het feit dat er netspanningdragende onderdelen in verscholen zitten. Denk jij na bij het aanraken van je lichtknopje, of het schakelknopje wel correct geïsoleerd is? Of bij de stofzuiger?

Er zijn uiteraard zéér gevaarlijke U-toestellen zoals deze: http://www.hupse.eu/radio/SBR_355U.htm
Philips heeft bij mijn weten altijd goed op de veiligheid gelet. Maar dit SBR toestel is bloedlink.

Een knopje met een langer stukje bakeliet om aanraken met kleine voorwerpen te voorkomen, en het schroefgaatje dichtsmeren met smeltmassa zijn geen dure aanpassingen vergeleken met een zware transformator van bést duur koper.

Tot in WO2 waren gelijkstroomnetten vrij gangbaar. Verhuisde je van (ik noem maar wat) een buitenwijk van Rotterdam naar het centrum, dan had je een heel nieuwe radio moeten kopen. Want in het centrum hadden ze bijvoorbeeld nog gelijkspanning, maar in de nieuwere wijken er omheen niet (fictief voorbeeld, er is ergens een hele lijst met spanningsniveaus en vormen).
Voor stofzuigers, strijkijzers e.d. maakte AC of DC niet echt uit, maar voor A-radio's dus wel.

Omgekeerd waren er ook C-radio's (geloof ik) die alleen voor gelijkstroom geschikt waren. Die hadden ook een serie-gloeiketen en anodevoeding recht uit het net. Het verschil was dat die dus geen gelijkrichter hadden waardoor ze niet op AC netten bruikbaar waren. Dat scheelde weer een buis, dus weer kosten.

Later, toen gelijkstroomnetten min of meer verdwenen waren, was het niet hoeven inbouwen van een trafo een manier om de toestellen goedkoper en lichter te maken.

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.