Nieuwe website geschiedenis Philips TV ontwikkeling 1946-56 (Techniek Radio/TV)

door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 19.07.2017, 19:18 (2688 dagen geleden) @ PieterH
Bewerkt door Maarten Bakker, 19.07.2017, 19:51

Hi Maarten,

dank voor de uitleg. Ben blij dat mij interpretatie van de beeldbuis-typering dan toch correct was (MW vs. AW bedoel ik dan). De fabrieksaanduiding is helder, maar vind ik voor mijn verhaal net een niveua te diep en minder relevant. Maar goed om te weten hoe het zat.

Voor op je pagina misschien een niveau te diep, maar voor je eigen research misschien wel belangrijk (waar is in welke jaren productie geweest, eerste productie van een type zal dicht bij de plaats van ontwikkeling geweest zijn) - je zou dan de bevindingen (conclusies of vermoedens) op de pagina kunnen delen en de ruwe gegevens (aangetroffen op exemplaren) eventueel los beschikbaar maken. In dat laatste zoek ik de sterkte van mijn gegevensverzameling, door grote hoeveelheden data ontstaat een beter beeld voor wat je dan ook ooit nog wilt onderzoeken.

Om je een idee te geven: ik noteer in principe alles dat ik tegenkom en soms verzamel ik gericht een clustertje gegevens als ik iets wil weten. Beeldbuizen tot nu toe een ondergeschoven kindje met slechts 45 records (foei, ik verzamel televisies en ik ben er nog niet eens toe gekomen om ze te noteren), maar exemplaren (apparaten) en codenummers inmiddels in de duizenden. Ooit moet dat wel grotendeels automatisch inzichtelijk worden voor collega onderzoekers maar nu is het vooral om eigen en andermans vragen te kunnen beantwoorden.

Voor wat betreft de type-aanduiding ben ik het niet helemaal met je eens. Als er een landenaanduiding in het typenummer stond (TD, TF of TG zijn hier de meest relevante voorbeelden) betekende dat toch echt dat het geproduceerd werd in het aangeduide land (dus Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittanië voor deze voorbeelden). Ik heb geen enkele afwijking van die regel gezien.

Om het een beetje compact te houden heb ik het een beetje te slordig opgeschreven misschien, maar ik heb geen reden (nooit een tegenvoorbeeld gezien) om aan te nemen dat het principe niet klopt ondanks dat de weinige documentatie van Philips die ik voorhanden heb sinds ik zorgvuldiger met m'n bronnen omga, er tamelijk ambigu over is. Het is in elk geval de enige manier die ik tot nu toe heb kunnen vinden waarop een letter als W verklaard kan worden op een manier die consistent is met andere letters (en die X komt natuurlijk ook niet in een landnaam voor al is er hier en daar speculatie dat die uit luXemburg (beneluX) zou zijn, een land waar Philips geen grootschalige activiteiten heeft gehad).

Deze letters geven soms/vaak het land van ontwikkeling of fabricage aan, maar in principe staan ze voor het land waar de toestellen commercieel geconcipieerd zijn.

Bij televisies dacht ik aan "vaak". Helemaal altijd is het niet, er werden in Krefeld of later in Wenen bijvoorbeeld ook ..TX... of X..T... modellen gefabriceerd. Andersom ken ik geen directe voorbeelden, maar lang genoeg zoeken levert vast wel ergens een obscuur voorbeeld op.

(Edit met twee voorbeelden uit latere dagen dat me zo te binnen schieten. Er was in Brugge productie van minstens 1 kleurentoestel K7 of K8 voor de "Zweedse" markt met S..K... typenummer en de D22K450 was een in Brugge geproduceerd parallelmodel van de X22K202).

In principe is het onderscheid voor jouw site tot nu toe waarschijnlijk niet belangrijk, maar als je tegen een rare situatie aanloopt kun je eens kijken of mijn interpretatie er beter op past.

Wat moeilijker te bepalen is is waar het design vandaan kwam. Zeker in het begin kwam dat vaak uit Eindhoven, hoewel bijvoorbeeld Mullard zijn eigen (eigenwijze) ontwikkelgroep had. Maar het is uit de typeaanduiding helaas niet te bepalen wanneer een design lokaal was gemaakt. Zoals je kan lezen heb ik geprobeerd het zo goed mogelijk te bepalen bij de overgang naar Krefeld, maar het blijft toch een beetje gokken. Het gebruik van buizen en "lokale features" geeft de best indicatie.

In het verlengde op het gebruik van buizen, kun je hier codenummers (en soms productiecodes) van andere onderdelen (vooral maar niet uitsluitend trafo's en spoelenbussen) voor gebruiken, voor zover je die kunt achterhalen. Ik heb daar goede ervaringen mee; het aantal lokale codenummers is een maat voor het aantal zelf ontwikkelde onderdelen en geeft daarmee aan hoeveel er lokaal aan het ontwerp gesleuteld is. Franse documentatie is voor zover ik die ken (en zoals ik al aanstipte) zo ongeveer erger dan onbruikbaar voor dat doel, maar Duitse en sommige Nederlandse servicedocumentatie en exemplaaronderzoek leveren vaak bruikbare gegevens op, fabrieksinterne documentatie al helemaal. Als je de weg van codenummerduiding wilt bewandelen is het denk ik het handigste als we er doorheenlopen (ik denk per mail handiger dan op het forum) aan de hand van de praktijk (dus door jou aangeleverde gegevenssets).

Met die codenummers kun je trouwens ook onderscheid maken tussen ontwikkeling en productie. In de mij bekende PTV uit 1948 zitten een paar trafo's waarvan het codenummer met 3H begint, in plaats van het in de uiteindelijke Nederlandse productiemodellen gangbare A3. Ik weet helaas nog niet bij welke ontwikkelafdeling 3H precies past, maar daar is vast nog wel een keer de vinger achter te krijgen.

Ook kun je aan de hand van codenummers de volgorde van ontwikkeling bepalen, want die werden binnen de categorie op volgorde uitgedeeld.

En dan is er de bestemmings-land indicator, de suffix na de schuine streep of het streepje. Ik heb er nog niet veel tijd aan besteed, maar heb enige zorgen hoe consistent dit werd gebruikt over de platformen en families heen. Frankrijk soms /21 Zwitserland /35, Argentinie /61 en Belgie /70 en 71, maar hoe consistent dat is weet ik niet. Als er een vaststaand en stabiel systeem was neem ik dat graag op, als het nogal chaotisch was laat ik het weg want niet zo belangrijk.

Het uitvoeringsnummer (execution number) is in principe behoorlijk vaststaand (met dien verstande dat bepaalde nummerreeksen, vooral nummers onder de 12 en boven de 50, niet keihard gedefinieerd waren maar vaak wel een herleidbare en/of consequente betekenis hadden). Het is ontstaan in de jaren '30 en kende tot ongeveer 1980 alleen kleine wijzigingen en uitbreidingen (toen hebben ze de bezem erdoor gehaald en ook definitief tot bestemmingsnummer gemaakt). /21 en /35 kan ik niet plaatsen in Frankrijk en Zwitserland, heb je brongegevens die ik nader kan bekijken? Ik heb nog geen heel mooi en compleet overzicht, maar ik werk graag samen om daartoe te komen.

Voor België kan ik /70 in elk geval wel goed plaatsen, dat is een alternatieve uitvoering voor /20 (basisuitvoering voor België). Voor /71 kan hetzelfde gelden (nog te onderzoeken) wat zou betekenen dat /21 voor België is en niet voor Frankrijk (nog te onderzoeken). /35 plaats ik op zijn minst vanaf de jaren '60 consequent in Portugal en Zwitserland zou sinds mensenheugenis /16 moeten wezen.