Buizentesters: zelfbouw of aankoop ? (Techniek Overig)

door John Hupse † , Schoonhoven, 30.07.2017, 15:02 (2672 dagen geleden) @ Eleen
Bewerkt door John Hupse †, 30.07.2017, 15:45

Buizentesters: zelfbouw of aankoop van een meestal onbetaalbare AVO of een goedkopere emisietester? Dit is de vraag die velen onder ons zich stellen.

Wanneer je een onbetaalbaar meetinstrument nodig hebt kan je dat vaak wel een keer van iemand lenen. Ik zou het zelf niet snel aanschaffen.

Wat wil je gaan testen of meten aan buizen, en vooral welke buizen? Wanneer het er om gaat om een doorsnee radio- of tv-buis te controleren of ie nog bruikbaar is, ben je met een eenvoudige emissietester al in staat om kaf en koren te scheiden.

Deze discussie is hier al heel vaak gevoerd, met name de discussie over "wat" je eigenlijk wilt meten. Veelal heeft men het idee dat dit bij elk instrument waar "buizentester" op staat hetzelfde is, namelijk het antwoord op de vraag of de buis nog bruikbaar is. Dat is echter helaas niet het geval, ik heb dit al eens op dit forum in detail besproken.

Natuurlijk wil je in vrijwel alle gevallen weten of de buis versleten is. Hiervoor zijn een klein aantal basismetingen noodzakelijk (doorgang gloeidraad, sluiting, lek en emissiewaarde). Ik heb het nog niet meegemaakt dat een buis die hier doorheen komt onbruikbaar is. Geldt ook voor gelijkrichters en enneodes.

Voor alle andere metingen die je aan een buis zou kunnen doen gebruik ik echter geen buizentester. Je noemt b.v. "vervorming", hiervoor ben je veel beter uit met een vervormingsmeter. Zoals bekend is een buis slechts een onderdeel van een versterker, en wat je wilt weten is de vervorming die deze versterker veroorzaakt, niet de vervorming die een of andere buizentester veroorzaakt. Stel dat je een vervorming van 10% meet aan een EL84, en de fabrikant van de versterker waaruit je deze buis zojuist hebt verwijderd zegt dat de vervorming van zijn versterker 0,1% is. Wat moet je hiermee? Een vervormingsmeter die tot 0,1% meet heb ik laatst zelf gebouwd, is helemaal niet zo moeilijk als het misschien lijkt, en werkt niet alleen voor buizen als actief element. Met een buizentester kan je echter zo'n vervorming niet meten, laat staan dat je b.v. de vervorming van een koolversterker hiermee kunt meten.

Idem dito voor kruismodulatie binnen een radiotoestel. Hiervoor heb je een meetzender nodig, geen buizentester.

Ook de "compare" functie om buizen met 2 identieke systemen en gepaarde (eind)buizen te meten?

Dat wordt veel gedaan, hoewel het om een momentopname gaat. Bij buizenversterkers die hiervoor gevoelig zijn is meestal sprake van een min of meer ernstige ontwerpfout. Wanneer je dergelijke versterkers wilt testen op dit punt heb je echter meer aan twee mA-meters dan aan een buizentester.

Ik heb toevallig net een Philips buizentester gekregen met zo'n vergelijkfunctie, hiermee kan je elke buis van een radiotoestel gehoormatig vergelijken met een soortgelijke buis, simpelweg door een knop om te draaien. Maar het meten van de emissiewaarde blijkt toch nauwkeuriger en sneller te zijn dan deze directe vergelijking.

Hoe houd je orde in al de verschillende sokkels en sockets,

Wanneer je de aanschaf van een buizentester overweegt moet je je realiseren dat zoiets meestal of geschikt is voor voor-oorlogse buizen, of voor na-oorlogse buizen. Voor "alle buizen" bestaat wel, maar die testers zijn nodeloos duur en ingewikkeld.

welke manier gebruik je om de verbindingen tussen eigenlijke test & meet-deel en buispennen te verwezenlijken?

Hiervoor zijn een aantal buisvoeten op de frontplaten van mijn testers vastgeschroefd:

1910 tot 1940

1940 tot 1970

Alle afstemogen

Voor speciale gevallen gebruik ik een verloopvoetje, of een paar meetsnoeren met krokodilklemmetjes.

--
http://www.hupse.eu/radio